TY - JOUR ID - 93507 TI - راهبرد‏های مواجهه کشاورزان شهرستان مُهر استان فارس با خشکسالی: از ادراک تا عمل JO - علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران JA - IAEEJ LA - fa SN - 2008-1758 AU - نوری, مرتضی AU - نوری پور, مهدی AD - دانشجوی دکتری توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج AD - دانشیار ترویج کشاورزی و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 15 IS - 1 SP - 71 EP - 87 KW - خشکسالی KW - ادراک KW - راهبردهای مواجهه KW - شهرستان مُهر DO - 10.22034/iaeej.2019.93507 N2 - خشکسالی یک مخاطره اجتماعی- طبیعی و تکرار شونده است که با تغییرات آب و هوایی، میزان و شدت آن تغییر می‌کند. ادراک خشکسالی و اتخاذ راهبردهای مواجهه با آنبه‌منظور کاهش آسیب‌پذیری و افزایش تاب‌آوری، دو جزء کلیدی فرآیند سازگاری با این مخاطره است. هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت ادراک کشاورزان از خشکسالی و سازوکارهای مواجهه آنان با این پدیده تغییر آب و هوایی بود. برای این منظور با استفاده از پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته، 250 کشاورز شهرستان مُهر استان فارس، به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب، مورد مصاحبه قرار گرفتند. روایی مقیاس‏های پرسشنامه توسط اعضای هیأت علمی توسعه و ترویج کشاورزی و پایایی آن از طریق مطالعه راهنما و ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که ادراک پاسخگویان در مورد خشکسالی را می‌توان به چهار عامل "تجربه"، "حافظه"، "انتظار" و "تعریف" نسبت داد که در مجموع بالغ بر 71 درصد واریانس ادراک خشکسالی را تبیین کرده‌اند. یافته دیگر پژوهش حاکی از آن است که کشاورزان برای مواجهه با این رویداد اقلیمی از راهبردهای مدیریت تولیدی مزرعه، مدیریت تقاضای آب، مدیریت مالی، مدیریت فناوری تولید، مدیریت عرضه آب، مدیریت خاک و مدیریت انفعالی بهره گرفته‌اند. فزون بر این، رابطه میان سازه‌های ادراک و راهبردهای مواجهه با خشکسالی، مثبت و معنی‌دار بوده است. به‌علاوه، نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس نشان داد که نمونه‌های دارای ادراک سطح بالا نسبت به دو گروه دیگر (سطح متوسط و پایین) دارای میانگین بالاتری از لحاظ راهبردهای مواجهه با خشکسالی بودند. نتایج این مطالعه می‌تواند به درک جنبه‌های اجتماعی جوامع کشاورزی و دقت برنامه‌ریزی جهت تعدیل و سازگاری عمومی و خصوصی نسبت به خشکسالی کمک نماید. UR - http://www.iaeej.ir/article_93507.html L1 - http://www.iaeej.ir/article_93507_cc7b415091ebdaae3a38c423dfd2ded3.pdf ER -