واکاوی عوامل تأثیرگذار بر کاهش آسیب‌های شغلی کشاورزی در بین باغداران استان ایلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

2 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.

3 دانشیار گروه مدیریت کشاورزی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.

4 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.

چکیده

این تحقیق همبستگی- علی با هدف کلی تبیین عوامل تأثیرگذار بر کاهش آسیب­ های شغلی کشاورزی در بین باغداران استان ایلام انجام شد. جامعه آماری این تحقیق را تمامی باغداران استان ایلام تشکیل دادند (6711=N). حجم نمونه با استفاده از جدول نمونه­ گیری بارتلت و همکاران، 405 نفر تعیین شد و برای نمونه‌گیری از روش تصادفی­ طبقه ­ای با انتساب متناسب (برحسب شهرستان محل فعالیت) استفاده شد. داده­ ها با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری گردید. یافته ­های تحلیل مسیر با استفاده از نرم‌افزار AMOS23، نشان دادند که متغیر شرکت باغداران در دوره ­های آموزشی ایمنی و بهداشت شغلی (0/80=β)، بیش­ترین تأثیر را بر کاهش آسیب­ های شغلی کشاورزی در بین باغداران استان ایلام، دارد. پس از آن نیز متغیرهایی چون سطح تحصیلات باغدار (0/69=β)، درآمد باغدار (0/68=β)، دانش ایمنی باغداران (0/67=β)، سابقه فعالیت باغداری (0/64=β)، مساحت باغ (0/60=β) و سن باغدار (0/59=β)، به ترتیب در اولویت‌های بعدی این تأثیر قرار می­ گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing Factors Affecting Reduction of Agricultural Occupational Injuries among Gardeners of Ilam Province

نویسندگان [English]

  • Farideh Parak 1
  • Alireza Poursaeed 2
  • Roya Eshraghi Samani 3
  • Hamed Chaharsoghi Amin, 4
1 Ph.D. Student of Agricultural Extension and Education, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran.
2 Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran.
3 Associate Professor, Department of Agricultural Management, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran.
چکیده [English]

Present causal-correlational research was conducted with the main purpose of analyzing factors affecting reduction of agricultural occupational injuries among gardeners of Ilam province. The statistical population of this study was consisted of all gardeners in Ilam province (N= 6711). The sample size (n= 405) was determined using the Bartlett's sample size table and the samples were selected through and stratified random method with proportional assignment. Data was collected through a researcher-made questionnaire. Running path analysis using AMOS23 statistical package proved that the variable gardeners' participation in occupational safety and health training courses (β= 0.80) had the greatest impact on reducing agricultural occupational injuries among gardeners of Ilam province. It should also be mentioned that variables horticultural education level (β= 0.69), horticultural income (β= 0.68), safety knowledge (β= 0.67), experience of horticultural activity (β= 0.64), Garden's size (β= 0.60), and gardener age (β = 0.59) were the next most powerful predictors of reducing agricultural occupational injuries, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Occupational injury
  • Horticulture
  • Occupational health

مراجع

آمارنامه محصولات باغی کشور (1395). وزارت جهاد کشاورزی، پروتال سازمانی. قابل دسترسی در آدرس اینترنتی:
<https://www.maj.ir/Index.aspx?page>.
ایرنا (خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران). (1399). کشاورزی ایلام در سالی پربارش از آسیب تا رونق. قابل دسترسی در آدرس اینترنتی: <https://www.irna.ir/news/83753305>.
ارکوازی، ک. (1392). واکاوی آسیب‌های شغلی در بین کشاورزان شهرستان کرمانشاه: دستاوردهایی برای ترویج کشاورزی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی.
بابازاده، ت.، تزوال، ج.، جو، م. م.، مرادی، ف.، و میرزائیان، ک. (1395). ارزیابی تهدید سرطان پوست در کشاورزان شهرستان چالدران در سال 1394. مجله سلامت جامعه، دوره 10، شماره 1، صص 17-9.
بخشی‌پور، ع.، کسرایی، م.، و عموبیگی جزی، ع. (1389). ارزیابی وضعیت ارگونومی در بین کارگران برداشت چای در شمال کشور، ششمین کنگره ملی مهندسی ماشین‌های کشاورزی و مکانیزاسیون، تهران، 25-24 شهریور، صص 11-9.
بیژنی، م.، سلامت، ع.، و کرمی، غ. ( الف1393ا). ارتقاء ایمنی و کاهش مصدومیت‌های شغلی کاربران بخش کشاورزی. ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، شماره 173، صص 65-56.
بیژنی، م.، سلامت، ع.، کرمی، غ.، و خالخیلی، ط. ع. (ب1393). عوامل مؤثر بر نگرش کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان‌های خوزستان و ایلام نسبت به ایمنی در عملیات کشاورزی. مجله ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت­ها، سال 2، شماره 4، صص 289-281.
تیرگر، آ.، آقالری، ز.، سالاری، ف.، و رجبعلیان، م. (1391). بررسی وضعیت بهداشتی دامداران و دامداری‌های شهرستان بابل با تأکید بر ملاحظات بهداشت حرفه‌ای. مجله بهداشت و ایمنی کار، دوره 2، شماره 2، صص 22-13.
تیموری، ج.، و تیموری، م. (1393). بررسی اثرات متقابل تغییر اقلیم و خشکسالی در استان ایلام (مطالعه موردی شهرستان دهلران)، اولین همایش ملی کشاورزی، محیط‌زیست و امنیت غذایی، جیرفت، 12 اسفند، صص 87-84.
جعفری، ا.، دانشور، س.، صادقی، م.، برسم، ط.، مقدم، س. ر.، و فیضی، و. (1394). بررسی شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی و عوامل مؤثر بر آن در کشاورزان شهرستان زرند در سال 1390. مجله مهندسی بهداشت حرفه ­ای، دوره 2، شماره 2، صص 32-23.
حیاتی، ع.، مرزبان، ا.، و آسودار، م. ا. (1394). ارزیابی ارگونومیکی روش­های شیردوشی سنتی و مکانیزه در دامداری­های گاو شیری. مجله ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران، دوره 3، شماره 3، صص 75-65.
رمضانی، م.، شرفی، ل.، و زرافشانی، ک. (1396). سنجش آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزان گندم‌کار در شهرستان اصفهان. فصلنامه پژوهش­ های ترویج و آموزش کشاورزی، سال 10، شماره 1، صص 16-1.
کرمی، غ.، بیژنی، م.، و سلامت، ع. (1393). دانش ایمنی کارشناسان کشاورزی جنوب غرب ایران در کار با ماشین‌آلات کشاورزی. مجله مهندسی بهداشت حرفه­ ای، دوره 1، شماره 4، صص 39-30.
کیانی، ف.، سماواتیان،ح.، و پورعبدیان، س. (1391). اثربخشی آموزش‌های ایمنی بر افزایش هوشیاری ایمنی با توجه به نقش تعدیل‌کننده کانون کنترل کارکنان در شرکت ذوب‌آهن اصفهان. فصلنامه افق دانش، دوره 18، شماره 5 (ویژه‌نامه)، صص 285-276.
عابدینی، ر.، چوبینه، ا.، سلطان‌زاده ، ا.، غیاثوند، ر.، و کاظم حقیقی، م. (1391). ارزیابی ارگونومیک قرار گرفتن در معرض عوامل اختلالات اسکلتی عضلانی توسط تکنیک بررسی سریع نوردهی (QEC) در یک کارخانه ساخت سازه فلز. مجله علوم بهداشتی، دوره 2، شماره 4، صص 20-13.
عقیلی نژاد، م.، کوهپایه زاده، ج.، نوری، م.، و گل‌آبادی، م. (1391). ارتباط سن و سابقه کار با آسیب­های ناشی از حوادث شغلی در معادن و صنایع معدنی ایران طی سال­های 90-1382. مجله علوم پزشکی رازی، دوره 19، شماره104، صص 28-19.
منجزی، ن. (1398). تحلیل ریسک فاکتورهای شغلی آسیب­های اسکلتی- عضلانی در کارگران مزارع نیشکر با استفاده از روش QEC و پرسشنامه نوردیک. مهندسی زراعی، جلد 42، شماره 3، صص 112-97.
هرمزی، م. وردی، م. و مشکینیان، ع. (1392). ارزیابی شاخص‌های سلامت شغلی در برنامه بهداشت کشاورزی. همایش سراسری بهداشت و ایمنی کار، دانشگاه علوم پزشکی خدمات بهداشتی و درمانی مازندران، 6-4 اردیبهشت، صص 4-1.
یزدان پناه، م.، توکلی، ک.، و مرزبان، ا. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر نیت کشاورزان در رابطه با کاربرد ایمن سموم شیمیایی: کاربرد مدل اعتقادات سلامت. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 11، شماره 2، صص 29-21.
 
Arkavazi, K., and Zarafshani, K. (2016). Epidemiological study of occupational injuries among farmers in Iran. Journal of Extension Systems, 31(2), 1-15.
Bartlett, J., Kotrlik, J., and Higgins, C. (2001). Organizational research: Determining appropriation sample size in survey research. Information Technology, Learning and Performance Journal, 1 (19), 43- 50.
Brant, S. (2007). Assessing the vulnerability to drought in Ceara, Northeast Brazil. Master of Science Natural Resources and Environment. M.Sc. Thesis. Faculty of Natural Resources and Environment, Michigan University.
 
Chau, N., Wild, P., and Dehaene, D. (2010). Roles of age, length of service and job in work-related injury: A prospective study of 446120 person-years in railway workers. Occup Environ Med, 67, 147-153.
Hayden, K. M., Norton, M. C., Darcey, D., Ostbye, T., Zandi, P. P., Breitner, J. C. S and Welsh-Bohmer, K. A.
 (2010). Occupational exposure to pesticides increases the risk of incident AD: the Cache County study. Neurology, 74(19), 1524–1530.
Hamalainen, P., Saarela, K. L., and Takala, J. (2009). GlobalTrend according to estimated number of occupationalAccident and fatal work- relateddiseases at regionand country level. Safety Research, 40, 125-39.
Houshyar, A., and Kim, I. J. (2018). Understanding musculoskeletal disorders among Iranian apple harvesting laborers: Ergonomic and stop watch time studies. International Journal of Industrial Ergonomics, 67, 32-40.
ILO (International Labur Organisation). (2011). Code of practice on safety and health in agriculture. Switzerland: International Labour Office Geneva.
Izadirad, H., Pourhaji, F., Delshad, M. H., Masoudy, G., and Jadgal, K. M. (2017). Prevalence of musculoskeletal disorders and it’s associated factors among farmers and workers: A cross- sectional study from Agh Ghala, Golestan, Iran. International Journal of Musculoskeletal Pain Prevention, 2(3), 279-285.
Jadhav, R., Achutan, C., Haynatzki, G., Rajaram, S., and Rautiainen, R. (2015). Risk factors for agricultural injury: A systematic review and meta- analysis. Journal of Agromedicine, 20(4), 434-449.
Jacobs, M., Liebers, F., and Behrendt, S. (2009). The influence of varying working heights and weights of milking units on the body posture of female milking parlour operatives. Agricultural Engineering International: CIGR Journal, 6, 10-21.
Jain, R., Meena, M. L., Dangayach, G. S., and Bhardwaj, A. K. (2017). Association of risk factors with musculoskeletal disorders in manual- working farmers. Archives of Environmental & Occupational Health, 1-10.
Kamalinia, M., Mohammadi, H., Habibi Mohrz, M., Arassi, M., Faghih, M., and Mirzajani, M. (2012). Investigation ofoccupational accidents induce sever injury in Fars, Iran from 2005 to 2007. Journal of Safety Science and Technology, 2, 113-118.
Morera, M. C., Monaghan, P. F., Tovar- Aguilar, J. A., Galindo-Gonzalez, S., Roka, F. M., and Asuaje, C. (2014). Improvinghealth and safety conditions in agriculture throughprofessional training of Florida farm laborsupervisors. Journal Agro medicine, 19(2), 117-22.
Palmer, K. T., Dangelo, S., Harris, E. C., Linaker, C., Coggon, D., and Van Staa, T. (2014). The role of mental health problems and common psychotropic drug treatments in accidental injury at work:A case– control study. Occupational and Environmental Medicine, 71(5), 308-312.
Petersen, D. (2000). Safety management ours strength and weaknesses. Professional Safety. 14, 16-19.
Sabates-Wheeler, R. (2006). Safety in small numbers: Local strategies for survival and growth in Romania and the Kyrgyz Republic. Journal of Development Studies, 43(8), 45-53.
Salminen, S., Perttula, P., Ratilainen, H., and Kuosma, E. (2017). The effect of demographic factors on occupational injuries. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 23(2), 225-228.
Sygnatur, E. F., and Northwood, J. M. (2012). Occupational injury and illness classification system. Monthly Labor Review, 135(8), 19-28.
Tholkappian, C., and Rajendran, S. (2011). Pesticide application and its adverse impact on health: Evidences from Kerala. International Journal of Science and Technology, 1(2), 56-59.
Tchiehe, D. N., and Gauthier, F. (2017). Classification of risk acceptability and risk tolerability factors in occupational health and safety. Safety Science, 92, 138-147.
Westaby, J., and Lee, B. C. (2003). Antecedents of injury among youth in agricultural settings: A longitudinal    examination of safety consciousness, dangerous risk taking, and safety knowledge. . Safety Research, 34(3), 227-240.
Zarafshani, K., Sharafi, L., Azadi, H., and Van Passel, S. (2016). Vulnerability assessment models to drought: Toward a conceptual framework. Sustainability, 8(6), 1-21.
علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران
دوره 16، شماره 2
آذر 1399
صفحه 93-107

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار