تحلیل محتوای مقالات تخصصی علوم ترویج و آموزش کشاورزی در ایران (1392- 1388)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

2 عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران.

چکیده

مجلات علمی- تخصصی ابزاری کارآمد در راستای اطلاع‌رسانی و ارتباطات علمی و یکی از شاخص‌های کلیدی توسعه علمی جوامع می‌باشند. بررسی محتوایی این مجلات در حوزه‌های گوناگون علمی، سیاست‌گزاران امر را به سمت ارتقا سطح کیفی و جبران کمبودهای پژوهشی، سوق می‌دهد. هدف مطالعه حاضر، تحلیل محتوای مقالات تخصصی علوم ترویج و آموزش کشاورزی در ایران طی سال‌های 1392-1388 بود. در این مطالعه توصیفی، محتوای 781  مقاله منتشر شده در شش نشریه دارای رتبه علمی- پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش متغیر‌هایی چون تعداد مقالات منتشره، جنس و سطح تحصیلات نویسندگان، پارادایم و روش تحقیق، روش نمونه‌گیری و جمع‌آوری داده‌ها، آزمون‌ها و نرم‌افزارهای آماری و حوزه‌های موضوعی مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آماره‌های توصیفی نظیر توزیع فراوانی، درصد فراوانی و میانگین و نرم‌افزارهای آماری SPSS وExcel   انجام شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد 781 عنوان مقاله منتخب توسط 2168 نویسنده نگاشته شده و دارای 19991 استناد بودند و بیشترین درصد انتشار مقالات ترویجی مربوط به دو نشریه پژوهش مدیریت و آموزش کشاورزی و علوم ترویج و آموزش کشاورزی می‌باشد.  براساس نتایج، دو روش تحقیق توصیفی همبستگی و پیمایشی رایج‌ترین روش‌های تحقیق استفاده شده در مقالات بودند، همچنین روش آماری رگرسیون چندگانه نیز به عنوان متداول‌ترین روش آماری مرسوم در مقالات چاپ شده بود. گرایش موضوعی مقالات با توجه به عنوان، چکیده، کلیدواژه‌ها و متن مقالات در قالب سه حیطه اصلی و 18 زیرمجموعه موضوعی قرارگرفت که حیطه موضوعی نظام ترویج در کشاورزی بیشترین سهم را در زمینه موضوعات سه گانه به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Content Analysis of Scientific Articles in Agricultural Extension and Education Science in Iran (2009-2013)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sadegh Allahyari 1
  • Zahra Daghighi Masouleh 2
  • Hajar Eftekhari 2
1 Associate professor, Department of Agricultural Management, Rasht Branch, Islamic Azad University
2 Member of Young Elites Research Clube, Rasht Branch, Islamic Azad University, respectively, Rasht, Iran
چکیده [English]

Scientific journals are considered as an effective tool for scientific communication and are important indices for scientific development. Content analysis of scientific journals will help planners to improve the researches quality and fill the research gaps. The purpose of this study was content analysis of scientific articles in the field of agricultural extension and education science in Iran from 2009 till 2013. In this descriptive study, the content of 781 published articles in six journals with Scientific-Research grade from Ministry of Science, Research and Technology, were analyzed. In this study, indices such as number of publications, gender, and education level of authors, paradigm and research methodology, sampling and data collection methods, statistical procedure and software and subject areas (scopes) were considered. Data analysis was done by SPSS and Excel using descriptive statistical methods. Results showed, 781 selected articles were written by 2168 authorsand have had 19991 citations, Iranian Journal of Agricultural Extension and Education and Journal of Agricultural Education Administration Research were published the highest number of extension articles. Based on the results, descriptive-correlation and survey research methods were the two most common research methods, also the multivariate regression statistical method was the most common statistical procedure used in the published articles. Subject areas based on their title, abstract, keywords and the body text of articles were categorized in three main areas and 18 sub-categories. The agricultural extension system papers had the highest contribution among three main areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • content analysis
  • Agricultural Extension and Education Science
  • Academic-Scholarly Journals

مراجع

ایمان، م. ت.، و نوشادی، م. ر. (1390). تحلیل محتوای کیفی. مجله پژوهش، سال 3، شماره 2، صص. 44- 15.
باب الحوائجی، ف.، و یزدان­راد، م. (1389). تحلیل محتوای مقالات مجلات تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی درباره ترویج     کتابخوانی و کتابخانه­های کودکان از سال 1378 تا 1387. فصلنامه علمی پژوهشی نهاد کتابخانه­های عمومی کشور، دوره 16، شماره چهارم، صص. 53- 31.
بذرافشان، م.، و مصطفوی، ا. (1390). تحلیل علم­سنجی 36 سال تولید علم انستیتو پاستور ایران در پایگاه ISI SCIE. مجله مدیریت سلامت، دوره 45، شماره 14، صص. 10-7.
رادفر، ا. ح. (1393). بررسی میزان تحقق شاخص­های علم­سنجی در سند چشم­انداز 1404. مجله سیاست علم و فناوری، سال 6، شماره 3، صص. 66-55.
رشیدی­آشتیانی، ا.، و لاریجانی، ح. (1390). تحلیل محتواى نشریه­هاى علمى – پژوهشى در حوزه موضوعى اقتصاد در سال‏هاى 1385- 1389. فصلنامه علمی- پژوهشی برنامه­ریزی و بودجه، سال 16، شماره 3، صص. 157- 133.
رضایی شریف آبادی، س.، مهدی­زاده طالشی، س. م.، و فرقدان، س. (1388). تحلیل محتوای مقاله­های فصلنامه گنجینه اسناد. فصلنامه کتاب، شماره 82، صص. 108- 88.
رنجبر، ز.، و کرمی، ع. (1392). برنامه­های آموزشی-ترویجی و رابطه آن با میزان پایداری نظام­های زراعی مورد مطالعه: گندم کاران شهرستان کرمانشاه. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، جلد 9، شماره 1، صص. 14-1.
رهنمای­رودپشتی، ف.، وکیلی­فرد، ح. ر. بنی­طالبی­دهکردی، ب. و کاویان، م. (1393). تحلیل محتوای نشریات علوم مالی دارای رتبه علمی- پژوهشی ایران و مقایسه با نشریه Finance آمریکا. فصلنامه علمی- پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بها‏دار، سال 7، شماره 21، صص. 86- 71.
زراعتکار، ک.، و عالیشیان­کرمی، ن. (1392). تحلیل استنادی و محتوایی مجله پژشکی هرمزگان 1389- 1385. مجله پزشکی هرمزگان، سال 17، شماره ا، صص. 60- 53.
زکی، م. ع. (1385). بررسی تحلیل محتوای گرایش­های پژوهشی در مجلات علمی تخصصی مدیریت. فصلنامه دانش مدیریت، سال 19، شماره 75، صص. 74- 43.
زمانی، غ.، و عزیزی­خالخیلی، ط. (1390). جایگاه مجلات علمی کشور در پایگاه­های اطلاعاتی: مورد مطالعه نشریات کشاورزی و منابع طبیعی. فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، دوره 26، شماره 4،                صص. 823- 803.
زمانی، غ.،  عزیزی­خالخیلی، ط.، و حیاتی، د. (1387). روند پیشرفت علم ایران در رشته­های کشاورزی و منابع طبیعی: مطالعه علم­سنجی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 4، شماره1، صص. 47-33.
طبیبی. س. ج.، ملکی، م. ر.، و دلگشایی، ب. (1391). تدوین پایان­نامه، رساله، طرح پژوهشی و مقاله علمی. تهران: انتشارات فردوس.
عباس­زاده، م. (1391). تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعه شناسی کاربردی، سال 23، شماره پیاپی 45، صص. 34- 19.
عصاره، ف.، حیدری، غ.، زارع­فراشبندی، ف.، و حاجی­زین­العابدینی، م. (1388). از کتاب­سنجی تا وب­سنجی تحلیلی بر مبانی، دیدگاه­ها، قواعد و شاخص­ها. تهران: نشر کتابدار.
قهنویه، ح.، موحدی، ف.، یارمحمدیان، م. ح.، و عجمی، س. (1390). تحلیل محتوایی و استنادی مقالات چاپ شده در مجله­ی  علمی پژوهشی «مدیریت اطلاعات سلامت». مجله مدیریت اطلاعات سلامت، دوره 8، شماره 1، صص. 96- 86.
گرجی، ح. ا.، رحمان­پور، س.، محقق، ن. و حسینی، ف. (1387). گرایش موضوعی پایان­نامه­های دانشکده مدیریت و اطلاع­رسانی پزشکی (سال­های تحصیلی 1386- 1380). فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت سلامت، دوره 11، شماره 33، صص. 32- 23.
ملبوس باف، ر.، و عزیزی، ف. (1390). مرور سیستماتیک "Systematic Review" چیست و چگونه نگاشته می­شود. مجله پژوهش در پزشکی (مجله پژوهشی دانشکده پزشکی)، دوره34، شماره 3، 203-207.
میرحسینی، ز.، جلیلی­باله، م. (1387). بررسی وضعیت بروندادهای پژوهشی اعضاء هیات علمی دانشکده­های داروسازی تهران بر اساس شاخص H. فصلنامه دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات)، سال2، شماره 7، صص100-85.
نمازی، م. (1382). نقش پژوهش­های کیفی در علوم انسانی. مجله جغرافیا و توسعه، صص. 78- 63.
نوعی، م. (1390).  بررسی مقالات فصلنامه چشم­انداز جغرافیایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت (89- 1385).              مجله چشم­انداز جغرافیایی (مطالعات انسانی)، سال 6، شماره 14، صص. 171- 158.
همایی، ب.، سلیمانی، ر،. و افشار، ا. (1390). تحلیل استنادی مقالات فصلنامه علمی- پژوهشی معرفت شناسی         (شماره‏های 1- 30). پژوهش. سال سوم، شماره اول، صص. 194- 175.
 
Alias, N., Sabdan, M. S., Aziz, K. A., Mohammed, M., Hamidon, I. S., and Jomhari, N. (2013). Research trends and issues in the studies of Twitter: A content analysis of publications in selected journals (2007–2012). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 103, 773-780.
Anderson, J. R., and Feder, G. (2004). Agricultural extension: Good intentions and hard realities. The World Bank Research Observer, 19(1), 41-60.
Batovski, D. A. (2008). How to write a review article? Assumption University Journal of Technology, 11(4): 199-203.
Donald, E., and Ng, K. M. (2014). A critical review of content-analytic papers in ACA-and APA-sponsored journals from 1980–2011. International Journal for the Advancement of Counselling, 36(1), 1-16.
Elo, S., and Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115.
Garfield, E. (2005). The agony and the ecstasy—the history and meaning of the journal impact factor. International Congress on Peer Review and Biomedical Publication Chicago, September 16.
Krampen, G., Becker, R., Wahner, U., and Montada, L. (2007). On the validity of citation counting in science evaluation: Content analyses of references and citations in psychological publications. Scientometrics, 71(2), 191-202.
Lu, J., and Nepal, S. K. (2009). Sustainable tourism research: An analysis of papers published in the Journal of Sustainable Tourism. Journal of Sustainable Tourism, 17(1),5-16.
MalekMohammadi, I. (2008). Thematic evolutionary analysis of core agricultural and natural resource academic journals in Iran. Journal of Agricultural & Food Information, 9(3), 204-228.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار