تعیین‌کننده‌های موفقیت تحصیلی: واکاوی مقایسه‌ای دانشجویان کارشناسی کشاورزی در دانشگاه یاسوج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار ترویج و آموزش کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

چکیده

موفقیت تحصیلی دانشجویان کشاورزی به عنوان یکی از دغدغه‌های عمده‌ی پیش‌روی آموزش عالی کشاورزی کشور است، چرا که موفقیت تحصیلی نقش به سزایی در موفقیت شغلی دارد. فزون بر آن، بخش قابل توجهی از نیروی انسانی کشور در  مؤسسات آموزش عالی کشاورزی پرورش می‌یابند که شناسایی سازه‌های مؤثر بر موفقیت تحصیلی آنان برای برنامه‌ریزی و اتخاذ راهبردهای بهینه ضروری
می‌نماید. بنابراین، هدف این پژوهش شناسایی و تبیین سازه‌های مؤثر بر موفقیت تحصیلی دانشجویان کارشناسی کشاورزی دانشگاه یاسوج بود. پژوهش از نوع توصیفی بوده و از روش پیمایش برای گردآوری داده‌ها استفاده گردید. جمعیت مورد مطالعه‌ی تحقیق بر دو گونه‌ی دانشجویان موفق (ممتاز) و دانشجویان ناموفق (مشروطی) در مقطع کارشناسی دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه یاسوج بودند که اعضای نمونه‌ی آماری با استفاده از فرمول نمونه‌گیری طبقه‌ای ساده به ترتیب 55 و 54 نفر از دانشجویان ممتاز و مشروطی انتخاب شدند. در مجموع، تعداد 109 دانشجو مطالعه شد. ابزار اصلی جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ای بود که روایی آن توسط کمیته کارشناسی تأیید و پایایی آن با انجام یک مطالعه‌ی راهنما با مقدار آلفای کرونباخ 0/69 تا 0/87برای دسته متغیرهای گوناگون تعیین گردید. یافته‌ها نشان داد جنس، محل سکونت، نوع دوره، نوع پذیرش در دانشجویان موفق و ناموفق (مشروطی) متفاوت است. همچنین بین سازه‌های مذکور و موفقیت تحصیلی رابطه
ی معناداری وجود دارد. فزون بر آن، نتایج حاصل از رگرسیون لجستیک حاکی از آن است که سازه‌های جنس، محل سکونت، تعداد اعضاء، نیاز به کمک هزینه، و میزان مشاوره تحصیلی از سازهای پیش‌بینی‌کننده‌ی موفقیت و یا عدم موفقیت تحصیلی دانشجویان محسوب می‌گردند. بنابراین، گسترش وام‌های دانشجویی و نظام‌مند کردن مشاوره در برنامه  آموزشی اساتید و نظام آموزشی توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determinants of Educational Achievement: Comparative Analysis of Bachelor Agricultural Students in Yasouj University

نویسندگان [English]

  • Mostafa Ahmadvand
  • Mehdi Nooripoor
  • Maryam Sharifzadeh
Assistant Professor, Dept. of Rural Development Management, Faculty of Agriculture, Yasouj University
چکیده [English]

Educational achievement of agricultural students is one of the main concerns of higher agricultural education officials, because it is an important factor in their efficiency at work and improvement of agricultural development. Furthermore, as a large number of human resources receive agricultural education and training by universities so, recognizing the factors affecting agricultural students' achievement is a must to enhance educational planning and presenting more appropriate educational strategies. Therefore, this study aims at discovering the effective factors in bachelor agricultural students’ educational success in Yasouj University. For this purpose, a descriptive research method and a cross-sectional survey research approach were employed. Sampling procedure was stratified random sampling. Respondents were selected from two strata of outstanding and probation bachelor agricultural students. Accordingly, 55 outstanding and 54 probation bachelor students were interviewed with the aid of a questionnaire containing open and close-ended questions.  In total, 109 agricultural students participated in this study. The face validity of the questionnaire was confirmed by some educational specialists. The result of reliability analysis indicated a value of 0.69 to 0.87 for Cronbach Alpha correlation coefficient. The results indicated some factors such as gender, residence location, type of enrollment and acceptance to university were different between two types of students and theses factors affect agricultural students' educational achievement in Yasouj University. Furthermore, findings of logistic regression analysis revealed that sex, residence location, family number, academic counseling, and the need for financial aid were the best predictor for educational achievement. Therefore, improving financial aids and academic counseling were recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational Achievement
  • Agricultural Student
  • Higher education
  • Yasouj
ابدی، ب. و زمانی، غ. (1388). عوامل تأثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان کشاورزی: مورد مطالعه دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 5 (2):31-44.
اسماعیلی، م. (1376). بررسی رابطه برخی عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی دانشجویان بورسیه اعزامی به خارج از کشور در دوره دکتری از سال 1370 تا 1375. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، بخش روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
امینی، ن.، زمانی، ب. ع.، و عابدینی، ی. (1389). سبک­های یادگیری دانشجویان پزشکی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 10(2): 141-147.
بلوم، ب. اس. (1355). ارزشیابی تکوینی و ارزشیابی مجموعی از آموخته‌های دانش‌آموزان. ترجمه ابراهیم کاظمی، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت معلم.
بیگدلی، ا.، و ملک‌زاده، پ. (1383). بررسی عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه سمنان. دومین سمینار سراسری بهداشت روان دانشجویان، آبان 1383، صص 42-36.
پورآتشی، م.، موحدمحمدی، ح.، و شعبانعلی فمی،‌ح. (1388). شناخت سبک‌های یادگیری دانشجویان رشته کشاورزی و تأثیر آن بر پیشرفت تحصیلی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 5 (1):37-46.
تارنمای تابناک (1390). سرانه‌ی هزینه هر دانشجو در ایران. موجود در سایت اینترنتی:<www.tabnak.ir/news/> .
حجازی، ی. (1381). نقش ویژگی‌های شخصیتی، تبار اجتماعی، و ضوابط گزینش در موفقیت تحصیلی و عملکرد شغلی دانشجویان کشاورزی دانشگاه تهران. پایان نامه دکترا رشته آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.
حجازی، ی. (1383). نقش عوامل اجتماعی - اقتصادی در موفقیت تحصیلی و عملکرد شغلی دانشجویان کشاورزی دانشگاه تهران. نامه علوم اجتماعی، 23: 27-42.
حجازی، ی.، و امیدی نجف آبادی، م. (1385). عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی دانشجویان کشاورزی. مجله علوم کشاورزی ایران، 1: 19-25.
خزاعی، م.،‌ رضائی، م.، و خزاعی، ص. (1386). بررسی ویژگی‌های فردی و تحصیلی دانشجویان پزشکی ناموفق در مقایسه با دانشجویان موفق. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، 9 (2): 87-92.
خنک جان، ع. (1383). بررسی سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان مراکز تیزهوشان و عادی دختر و پسر با توجه به پیشرفت تحصیلی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه شیراز.
رضوی، ع.، و شیری، ا. ع. (1384). بررسی تطبیقی رابطه بین سبک­های تفکر دختران و پسران دبیرستانی با پیشرفت تحصیلی آنان. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی،  4(12): 86-108.
رهایی، ز. (1384). بررسی نقش آموزش عالی در حل مشکل اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها دانشگاه کارآفرین نیازهای بازار. تدبیر، 16(159)0
زارع شاه‌آبادی، ا. (1381). تأثیر فقر اقتصادی و عوامل آموزشی بر افت تحصیلی دانشجویان در دانشگاه یزد. فصلنامه جمعیت، 10 (41): 69-88.
زمانی، غ. (1378).کارآیی آموزش عالی متاثر از اهداف و برنامه تحصیلی دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 18: 73-95 .
زمانی، غ.، و امیری اردکانی، م. (1382). موفقیت تحصیلی از دید فرهیختگان کشاورزی. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 20(1): 94-109.
سیف، ع. ا. (1379). روانشناسی پرورشی. ویرایش پنجم. تهران: انتشارات آگاه.
شکراله‌زاده، ف. (1389). بررسی رابطه جهانی شدن و توانمندسازی زنان ( مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
صالحی، م. و عنایتی، ت. (1388). مقایسه هنجار استراتژی‌های مطالعه و یادگیری (LASSI) و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانشجویان. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 4(3): 63-81.
عراقی، ا. (1384). بررسی علل و عوامل افت تحصیلی دانش‌آموزان. روزنامه کیهان، سال شصت و سوم، شماره 18221.
قوام، م.، پورملک، ف.، و ایمانی، و. (1384). تأثیر اشتغال دانشجویان دندانپزشکی بر موفقیت تحصیلی آنان در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران سال (82-1383). مجله دندانپزشکی جامعه اسلامی دندانپزشکان، 17 (1): 104-112.
گنجی، ح. (1374). تفاوت‌های فردی، خانوادگی، فرهنگی دانش‌آموزان در فرایند یادگیری. تهران: انتشارات اداره کل آموزش و پرورش.
مجدفر، م. (1371). تکنولوژی و تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارات انیس.
محمدی دینانی، م.، و فولادی، م. ح. (1380). بررسی وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان رشته‌های کشاورزی مطالعه موردی دانشکده کشاورزی فجر دانشگاه شهید باهنر کرمان. اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال نهم، 9(34): 327-341.
نجاتی، ر. و برزآبادی فراهانی، د. (1386). ارزیابی روایی سازه و پایایی ابزارهای سنجش سبک‌های یادگیری زبان انگلیسی. پژوهش زبان‌های خارجی، 42: 105-120.
ولی‌زاده، ل.، فتحی‌آذر، ا.، و زمان‌زاده، و. (1385). سبک‌های یادگیری دانشجویان پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز. مجلهایرانیآموزشدرعلومپزشکی، 6 (2): 136-139.
هزاوه‌ئی، س. م. م. و فتحی، ی. (1385). مقایسه دو روش آموزش مشاوره و راهنمایی بر آگاهی، نگرش و عملکرد اساتید راهنمای دانشگاه علوم پزشکی. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 1(2): 85-93.
هزاوه‌ئی، س. م. م.، فتحی، ی.، و شمشیری، م. (1384). بررسی برخی علل مشروطی از دید دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال تحصیلی 81-1380. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 3 (1): 33-42.
Astin, F., Closs, S. J., & Hughes, N. (2005). The self-reported learning style preferences of female MacMillan Clinical Nurse Specialists. Nurse Education Today, 26 (6): 475-483.
Felder, R. M., and Brent, R. (2005). Understanding student differences. Journal of Engineering Education, 94(1): 57-72.
Garton, B. L., & Dyer, J. E. (2002). The academic performance and retention of college of agriculture students. Journal of Agricultural Education, 43 (1): 46-56.
Garton, B. L., Dyer, J. E., & King, B. O. (2001). Factors associated with academic performance and retention of college agriculture students, NACTA Journal, 45 (1): 21-27.
Gonzales, R. & N. Blanco. 1991. Parents and children academic values and school achievement. International Journal of Educational Research, 15 (2): 163-169.
Greene, B. B., & Byler, B. L. (2004). Effects of pre-college agricultural background on student performance in college introductory agricultural courses. NACTA Journal, 48 (3): 14-18.
Jeynes, W. (2003). Divorce, Family Structure and Academic Success of Children. Libra publishers, Gale Group Press.
Johanson, D. (1991). Student achievement and factors related to achievement in a stat FFA Agricultural mechanics contest. Journal of Agricultural Education, 12: 23-28.
Kolb, D. A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, Inc.
Scheaffer, R. L., Mendenhall, W., & Ott, L. (1996). Elementary survey sampling. Pacific Grove (CA): Duxbury press.
Senemoke, N., & Fogelman, K. (2003). Effects of Enhancing Behavior of Student and Use of Feedback Corrective Produces. Sage Press.
Shih, C., & Gamon, J. A. (2002). Relationship among learning strategies, patterns, styles, and achievement in web- based courses. Journal of Agricultural Education, 43(4): 1-11.
Wade, M. A. (2000). Improving student performance and faculty evaluation; A transactional relationship strategy. AAEA, Annual Meeting, American Agricultural Economics Association (Agricultural and Applied Economics Association) series, July 30-August 2, Tampa, FL.