واکاوی نگرش کارکنان ترویج کشاورزی نسبت به نظام ترویج کشاورزی فقرزدا: مورد مطالعه استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی،‌ دانشگاه شیراز،

چکیده

امروزه، در بازبینی رسالت ترویج در ادبیات نوین توسعه، اعتقاد صاحبنظران بر این است که نظام ترویج کشاورزی، باید به عنوان ابزاری مهم در کاهش فقر و رسیدن به توسعه پایدار به کار گرفته شود. در اغلب کشورها، ترویج کشاورزی اقدامات بسیار محدودی برای کاهش فقر انجام داده است. حتی در کشورهایی که در آنها، ترویج کشاورزی اقداماتی برای کاهش فقر صورت داده است، ملاحظه می‌شود که بیشتر این برنامه‌ها بصورت پروژه‌ای بوده و به عبارتی تداوم درازمدت را برای فقرزدایی تضمین نکرده است. با این حال، بحران‌های کنونی، بسیاری از کشورها را بر آن داشته که بیش از پیش به ترویج کشاورزی فقرزدا توجه نمایند. جهت‌دهی فعالیت‌ها به سوی فقرزدایی، نیازمند تغییر نگرش پرسنل ترویج می‌باشد و بمنظور منسجم نمودن فعالیت‌ها و تعیین اولویت‌ها، بایستی قبل از اعمال هر نوع رهیافت کاهش فقر، درک و نگرش درستی در کارکنان ترویج ایجاد شود. از آنجا که مطالعات چندانی در این زمینه در ایران صورت نگرفته است،  هدف کلی تحقیق حاضر، واکاوی نگرش کارکنان ترویج کشاورزی درباره ضرورت نظام ترویج کشاورزی فقرزدا و تعیین سازه‏های مؤثر بر آن بوده است. جامعه آماری این مطالعه، کلیه کارکنان ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان فارس بوده که با روش نمونه‏ گیری طبقه‏بندی متناسب تصادفی ١٩٢ نفر از آنان انتخاب گردیدند و از طریق روش پیمایش، داده‏های مورد نیاز این مطالعه جمع‏آوری گردید. یافته‌ها نشان داد که حدود 55 درصد کارکنان ترویج، نگرش مثبتی نسبت به استقرار نظام ترویج کشاورزی فقرزدا داشتند. کارکنانی که علل فقر روستایی را مرتبط با عواملی مانند عوامل ساختاری-اجتماعی، دولتی و محیطی دانسته‏اند، نگرش مثبت‏تری نسبت به ترویج کشاورزی فقرزدا  داشتند. یافته‌ها حاکی از وجود رابطه معنی‌دار بین نگرش نسبت به رسالت فقرزدایی نظام کشاورزی و نگرش نسبت به ترویج کشاورزی فقرزدا بود. هر یک از متغیرهای سن، علاقه کار با روستاییان، درک از وضعیت اقتصادی، درآمد، دارایی‏ها، تجربه کاری، میزان تماس با روستا، سکونت در روستا، با متغیر نگرش نسبت به ترویج کشاورزی فقرزدا رابطه معنی‏داری داشتند. در پایان بر اساس یافته‌ها، به‌منظور توسعه نظام ترویج کشاورزی فقرزدا در شرایط ایران، پیشنهادهای اجرایی ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Appraisal of Agricultural Extension Staff’s Attitude Towards Poverty-Oriented Agricultural Extension: The Case of Fars Province

نویسندگان [English]

  • Nazanin Kianmehr
  • Dariush Hayati
Associate Professor, Department of Agricultural Extension & Education, College of Agriculture, Shiraz University
چکیده [English]

Nowadays, most of scholars believe agricultural extension mission in new development paradigm should be toward poverty alleviation. Agricultural extension has done limited activities toward poverty alleviation. Even in those few countries that agricultural extension has done some activities in order to poverty alleviation, it has limited to some sparse projects without continuity. Nevertheless, attention to poverty-oriented agricultural extension is increasing across the world. Enhancing extension staff’s attitude toward poverty-oriented agricultural extension is an important prerequisite. Whereas, there is no evidence toward research which has been done in this context in Iran, analysis of agricultural extension staff’s attitude toward poverty-oriented agricultural extension was the main objective of this research. Based on a random proportional stratified sampling, 192 of agricultural extension staff in Fars province were selected and data were collected using survey method. The research findings revealed that about 55 percent of extension staff had positive attitude toward poverty-oriented agricultural extension. With regard to rural poverty, five categories causes (included cultural, governmental, environmental, individual and socio-structural) were determined among staff. Accordingly, individual causes and then socio-structural factors were more emphasized. Extension staff who attribute the causes of rural poverty to socio-structural, governmental and environmental factors, had more positive attitude toward the necessity of poverty-oriented agricultural extension. Findings also indicated that there is a significant and positive correlation between the attitude toward the mission of poverty alleviation in agricultural system and attitude toward poverty-oriented extension. Variables included age; interest to work with rural people; perception of economical status; income; assets; experience; and amount of contact with rural areas had a significant relationship with attitude toward the necessity of poverty-oriented extension. Furthermore, the staff settled in rural areas had a more positive attitude toward the necessity of poverty-oriented extension. Some applicable recommendations have presented at the end of the article based on research findings. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty-Oriented Agricultural Extension
  • Attitude
  • Agricultural Extension Staff
  • Fars