تحلیل نظام مدیریت دانش در سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان با استفاده از روش SWOT

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد،ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

2 استادیار ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

3 ، استادیار ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

4 دانشیار ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

چکیده

در دنیای معاصر که دانش به‌عنوان یک سرمایه نامحسوس به سرعت در حال تبدیل به یک منبع حیاتی برای بقاء و پیشرفت سازمان­ها است، بررسی وضعیت مدیریت دانش آن‌ها بسیار با اهمیت است. بر همین اساس، پژوهشی پیمایشی با هدف تحلیل نظام مدیریت دانش در سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان بر اساس روش SWOT انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان (N=103) بودند که نمونه‌ای به حجم 80 نفر به روش تصادفی ساده از آن‌ها انتخاب شد. ابزار جمع‌آوری داده ‏ها، پرسشنامه‌ بود که روایی صوری آن به کمک صاحب­نظران تأیید شد. برای تأیید پایایی پرسشنامه نیز آلفای کرونباخ برای نقاط قوت (0/96)، نقاط ضعف (0/96)، فرصت­ها (0/77) و تهدیدها (0/91) محاسبه شد. نتایج به‌دست آمده از تحلیل SWOT نشان دهنده غلبه ضعف­ های مرتبط با نظام مدیریت دانش بر قوت­ها در سازمان جهاد کشاورزی، همچنین غلبه تهدید­های مؤثر بر نظام مدیریت دانش سازمان بر فرصت ­ها بود. به‌علاوه، پس از تشکیل ماتریس SWOT و تدوین استراتژی­های تهاجمی، محافظه­کارانه، متنوع سازی و تدافعی، نتایج ماتریس IEM، حاکی از آن بود که استراتژی‌‌های تدافعی نسبت به سایرین در اولویت قرار دارند. در مرحله آخر نیز با تشکیل ماتریس QSPM، استراتژی‏های تدافعی، اولویت­بندی و راهکارهای عملیاتی مناسب ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing Knowledge Management System of Khuzestan Province Organization of Agriculture Jihad Using SWOT Method

نویسندگان [English]

  • S. Ahmad Mohammadinia 1
  • Masomeh Forouzani 2
  • Saeed Mohammadzadeh 3
  • Masoud Baradaran 4
1 Former M.Sc. Student, Department of Agricultural Extension and Education, Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khuzestan
2 Assistant Professo, Department of Agricultural Extension and Education, Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khuzestan
3 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khuzestan
4 Associated Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khuzestan
چکیده [English]

Nowadays, examination of the status of knowledge management is very important, because of knowledge as an intangible asset has rapidly changed to a vital resource for survival and progress of organizations. Accordingly, a survey study to analyze the knowledge management system of Khuzestan’s Organization of Agriculture Jihad, based on SWOT method was conducted. The statistical population consisted of the whole agricultural specialists working at Khuzestan’s Organization of Agriculture Jihad (N=103) during the study period. Then, using simple random sampling method a sample of 80 persons was selected. The instrument was a questionnaire which its face validity was approved by a panel of experts. To examine its reliability, a pilot study was carried out and Cronbach's alpha was calculated (coefficients of 0.77 to 0.96). The findings of SWOT analysis indicated the dominance of weaknesses on strengths as well as threats on opportunities. In addition, by making the SWOT matrix, invasive, conservative, diversifying and defensive strategies were developed. The interception of the axes in the internal and external matrix (IE) suggested that the defensive strategies are of great priority than the others. At the last stage, using quantitative strategic planning matrix (QSPM), defensive strategies were prioritized. And finally, regarding to more paying attention to defensive strategies, appropriate operational solutions were developed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Management
  • SWOT
  • QUANTITATIVE STRATEGIC PLANNING MATRIX
ابطحی، س. ح.، و صلواتی، ع. (1385). مدیریت دانش در سازمان. تهران: انتشارات پیوند نو.
ابطحی، س. ح.، و صلواتی، ع. (1384). مدیریت دانش. مدیریت و توسعه، دوره 7، شماره 25. صص64-53.
اعرابی، م. (1389). درسنامه برنامه­ریزی استراتژیک. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
الوانی، س. م.، ناطق، ت.، و فراحی، م. م. (1386). نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مدیریت دانش سازمانی. فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال دوم، شماره 5، صص35-70.
الیاس‌پوریان، م. ک.، پورسعید، ع.، و اشراقی سامانی، ر. (1393). بررسی تأثیر آموزش‌های تخصصی با تأکید بر توانمندی شغلی منابع انسانی (مورد مطالعه در سطح سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام). مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 10، شماره 1، صص. 50-37.
امیدی، ن. (1391). راهبردسنجی توسعه صنعت گردشگری در استان ایلام (با استفاده از مدلSWOT و تشکیل ماتریس اندازه­گیری کمی راهبردیQSPM). فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، سال دوم، شماره 5، صص 102-93.
امینی، م. ت.، و سماواتیان، ا. (1389). تدوین استراتژی با روش ماتریس SWOT: مطالعه موردی شرکت فراپیوند. فصلنامه فرایند مدیریت و توسعه، شماره 74، صص 61-80.
امینی، م.ت.، و خباز باویل، ص. (1388). تدوین استراتژی به روش چارچوب جامع تدوین استراتژی مطالعه موردی: شرکت سهند خودرو تبریز. نشریه مدیریت بازرگانی، دوره 1، شماره 2، صص 32-17.
بشردوست، ا.، شجاعی، م. ر.، و منصوری، م. (1390). برنامه­ریزی کمی راهبردی و ارائه راهکارهای بهبود جایگاه علامت تجاری با استفاده از ماتریس QSPM. فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، شماره 17، صص 92-81.
دانش فرد، ک. ا.، و شهابی نیا، س. (1389). فصلنامه مدیریت، سال هفتم، شماره 17، صص 1-10.
رحیمی، د.، و رنجبر دستنایی، م. (1391). تحلیلی بر شناخت توانمدی­های و برنامه­ریزی راهبردی توسعه گردشگری در سد کارون 4 با استفاده از مدل SWOT. فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، سال دوم، شماره 7، صص 108-93.
رکن­الدین افتخاری، ع.، و مهدوی، د. (1385). راهکارهای توسعه گردشگری روستایی (نمونه موردی دهستان لواسان کوچک) با استفاده از مدلSWOT. مجله مدرس، شماره 45، صص 30-1.
زعفریان، ر.، اسماعیل‌زاده، م.، و شاهی، ن. (1387). ارائه الگوی پیاده­سازی مدیریت دانش در کسب و کارهای کوچک و متوسط (مطالعه موردی: شرکت نفت ایران زمین). فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول شماره 2، صص 102-75.
سرایی، م.، ح.، و شمشیری، م. (1392). بررسی وضعیت گردشگری در شهر شیراز در راستای توسعه پایداری با استفاده از تکنیک SWOT. مجله جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، سال 24، شماره 1، صص 88-69.
شاکری، ف.، میر غفوری، س. ح.، و شاکری، م. (1389). فرایند مدیریت دانش تخصصی- کاربردی در حلقه تحقیقات، ترویج و بهره برداران( مطالعه موردی: بخش کشاورزی استان یزد). نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی(علوم و صنایع کشاورزی)، جلد24، شماره 4، صص 490-479.
شریف، ع. (1387).کاربرد هستی شناسی‌ها در نظام مدیریت دانش. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، جلد 11، شماره3. صص97-116.
صفدریان، س.، و تحسری، ع. (1390). بررسی نقش مدیریت دانش بر سیستمهای تولیدی در کلاس جهانی (موردکاوی: کارخانجات تولید کننده قطعات خودرو وابسته به گروه سایپا). مجله فروغ تدبیر، سال هشتم، شماره 18،     صص25-32.
قادری، ر.، هادیانی، ز.، محمدی، ک.، و ابوبکری، ط. (1390). استراتژی­های برنامه­ریزی منطقه­ای گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT (مطالعه موردی: شهرستان پیرانشهر). فصلنامه برنامه­ریزی منطقه‌ای، سال اول، شماره 1، صص 40-27.
قنبری، س.، و اسکندری، ا. (1391). بررسی رابطه بین رهبری دانش با مدیریت سرمایه فکری. مدیریت دولتی، دوره 4، شماره4، صص112-89.
کاظمی، م.، اسماعیلی، م. ر.، و بیگی­فیروزی، ا. ی. (1392). تدوین و انتخاب استراتژی توسعه­ی گردشگری استان لرستان بر اساس تحلیل SWOT و ماتریس برنامه­ریزی کمی. فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 32، صص 60-47.
کریمی گوغری، ح.، ساداتی، س. ا.، رضوانفر، ا.، و حجازی، س.ی. (1391). تحلیل اثر عدالت سازمانی بر عملکرد وظیفه‌ای و زمینه‌ای کارشناسان ترویج. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 8، شماره 2، صص. 32-19.
گاندی، ا. (1384). مدیریت دانش و خدمات مرجع در کتابخانه ها. ترجمه: مریم صراف زاده و افسانه حاضری بغداد آباد، مجله الکترونیکی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، شماره 4، دوره 4.
محمدی مقدم، ی.، و قربانی زاده، و. ا. (1391). الگوی مدیریت دانش در سازمان ناجا. مجله مطالعات مدیریت انتظامی، سال هفتم، شماره 3، صص 345-328.
مولائی هشجین، ن.، و پوررمضان، ع. (1392). راهکارهایتوسعهگردشگریدرناحیهاشکوراتگیلانبااستفادهازمدلتحلیلیSWOT. فصلنامهفضایگردشگری،سالدوم،شماره 8، صص 35-15.
 
Anand, G., Ward, P. T., and Tatikonda, M. V. (2010). Role of explicit and tacit knowledge in Six Sigma projects: An empirical examination of differential project success. Journal of Operations Management, 28(4), 303-315.
Demchig, B. (2015). Knowledge management capability level assessment of the higher education institutions: Case study from Mongolia. Procedia Social and Behavioral Sciences, 174, 3633-3640.
Ghorbani, A., Raufirad, V,. Rafiaani, P., and Azadi, H. (2015). Ecotourism sustainable development strategies using SWOT and QSPM model: A case study of Kaji Namakzar Wetland, South Khorasan Province, Iran. Tourism Management Perspectives, 16, 290-297.
Hamid, S., and Nayan, J. M. (2005). Preliminary study of knowledge management in a library: A case study of the National Library of Malaysia. Proceedings of International Conference on Libraries, Penang, March, Malaysia.
Hamid, S., Norman, A. A., Bakar, Z. A., and Nayan, J. M. (2007). NLM Knowledge Bank: A framework of managing knowledge in the National Library of Malaysia. Proceedings of the International Conference on Libraries, Information and Society (ICOLIS), Petaling Jaya, Malaysia, 26-27 June.
Holsapple, C.W., and Joshi, K.D.(2000). An investigation of factors that influence the management of knowledge in organizations. Journal of Strategic Information Systems, 9,235-261.
Houben, G., Lenie, K., and Vanhoof, K. (1999). A knowledge-based SWOT-analysis system as an instrument for strategic planning in small and medium sized enterprises. Decision Support Systems, 26(2), 125-135.
Koskinen, K. U., and Vanharanta, H. (2002). The role of tacit knowledge in innovation processes of small technology companies. International Journal of Production Economics, 80(1), 57-64.
Okunoye, A., and Bertaux, N. (2006). KAFRA: A context-aware framework of knowledge management in global diversity. International Journal of Knowledge Management, 2(2), 26-45.
Pesonen, H. L., and Horn, S. (2014). Evaluating the climate SWOT as a tool for defining climate strategies for business. Journal of Cleaner Production, 64, 562-571.
Zack, M. H. (2002). Developing a knowledge strategy. In: Chun Wei Choo and Nick Bontis (Eds.) (2002). The Strategic Management of Intellectual Capital and Organizational Knowledge: A Collection of Readings. Oxford University Press, pp. 255-276.