نیت و رفتار بکارگیری برچسب‌ها و پیکتوگرام‌های آفت‌کش‌ها در میان کشاورزان شهرستان اردبیل: کاربرد نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مهندسی آب و مدیریت کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی، گروه مهندسی آب و مدیریت کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

برچسب‌ها و پیکتوگرام‌ها اولین منبع اطلاعاتی برای استفاده ایمن آفت‌کش‌ها می‌باشند. هدف این پژوهش، بررسی نیت و کاربست استفاده از برچسب‌­ها و پیکتوگرام‌های آفت‌کش‌ها در میان کشاورزان شهرستان اردبیل است. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان گندم‌کار و سیب‌زمینی‌کار (4964 نفر) می‌باشد. نمونه ­ای متشکل از 200 کشاورز انتخاب و داده ­های لازم به روش نمونه­ گیری چند مرحلهه ای برای سال زراعی 98-97 جمع ­آوری شد. پرسشنامه استاندارد نظریه رفتاری برنامه ­ریزی شده با انجام اصلاحاتی به ­عنوان ابزار تحقیق استفاده شد. روایی محتوایی ابزار تحقیق با بهره‌گیری نظرات اعضای هیأت علمی دانشگاه و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. مطابق یافته‌ها، پاسخگویان دارای نگرش نسبتاً مثبت، هنجارهای ذهنی و نیت استفاده قوی برای استفاده از برچسب و پیکتوگرام­ های آفت­کش­ ها بودند ولی رفتار استفاده از آن‌ها نسبتاً ضعیف بود. متغیرهای نگرش، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده، تأثیر مثبت و معنی‌داری بر نیت استفاده نشان دادند. کنترل رفتاری درک شده تأثیر مثبت و معنی‌داری بر رفتار استفاده داشته است ولی تأثیر نیت استفاده بر رفتار معنی‌دار نبود. نهایتاً، سازه‌های نگرش، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری توانستند 58 درصد از تغییرات نیت استفاده از برچسب و پیکتوگرام‌ها را تبیین نمایند و سازه‌های کنترل رفتاری و نیت استفاده نیز 63 درصد از تغییرات رفتار استفاده از برچسب و پیکتوگرام‌ها را تبیین نمودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Intention and Application Behavior of Farmers towards Pesticides' Labels and Pictograms in Ardabil County: Application of Theory of Planned Behavior

نویسندگان [English]

  • Asghar Bagheri 1
  • Sahar Pirmoazzen 2
1 Professor, Department of Water Engineering and Agricultural Management, Faculty of Agricultural Sciences and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
2 Graduated of Agricultural Management, Department of Water Engineering and Agricultural Management, University of Mohaghegh Ardabili, Iran.
چکیده [English]

Labels and pictograms are the first sources of information for the safe use of pesticides. The aim of this study was to investigate intention and behavior of farmers towards pesticides' labels and pictograms in Ardabil county using the Theory of Planned Behavior. The statistical population was including all wheat and potato growers of the county (N= 4964). Using multistage random sampling method a sample of 200 farmers was selected and the necessary data were collected for the cropping year of 2018-2019. An standard questionnaire of theory planned behavior was used as the research instrument. However, some necessary modifications wad carried out in order to contextualize it. Content validity of the instrument was confirmed using faculty members and its reliability was confirmed using Cronbach's alpha coefficient. According to the results, respondents had a relatively positive attitude and powerful subjective norms and intention toward application of labels and pictograms. However, their actual application (behavior) was relatively poor. Attitudes, subjective norms, and perceived behavioral control showed positive and significant impacts on the intention to use. Perceived behavioral control had a positive and significant impact on behavior; but the impact of intention on behavior was not statistically significant. Constructs of attitudes, subjective norms, and perceived behavioral control explained 58% of variance in the behavioral intention towards labels and pictograms. Furthermore, perceived behavioral control and intention accounted for 63% of variance of actual behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Label and pictograms
  • Intention
  • Behavior
  • Theory of planned behavior
  • Ardabil

مراجع

امامی، ن.، باقری، ا.، و بندری، ا. م. (1397). بررسی رفتار مدیریتی باغداران سیب شهرستان مشکین‌شهر نسبت به ضایعات آفت‌کش‌ها. مجموعه مقالات سیزدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران و سومین همایش ملی صیانت از منابع طبیعی و محیط‌زیست، اردبیل، 10 و 11 مهر، صص 1-10 .
بی‌نام. (1397). میزان مصرف سموم شیمیایی در ایران. قابل دسترسی در آدرس اینترنتی: <https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/11/03/1930063/>  
بندری، ا. م.، باقری، ا.، و سوختانلو، م. (1397). تحلیل رفتار ایمنی - بهداشتی کشاورزان دشت مغان در بکارگیری سموم شیمیایی. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی، جلد 14، شماره 2، صص 183-161.
رحیمی فیض‌آباد، ف.، یزدان‌پناه، م.، فروزانی، م.، محمدزاده، س.، و برتون، ر. (1395). تبیین رفتار حفاظت از آب کشاورزان با استفاده از تئوری توسعه‌یافته رفتار برنامه‌ریزی شده: مورد مطالعه شهرستان الشتر. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 12، شماره 2، صص 17-1.
رمضانی، م. ک. (1392). مروری بر سرنوشت آفت‌کش‌ها و ارزیابی مخاطرات آن‌ها در محیط. فصلنامه پژوهش علف‌های هرز، دوره 5، شماره 1، صص 121-97.
سبزیان ملایی، خ.، آجیلی، ع.ا.، محمدزاده، س.، یزدان پناه، م.، و فروزانی، م. (1394). بررسی تمایل و رفتار کشاورزان نسبت به بکارگیری مدیریت تلفیقی آفات با استفاده از تئوری توسعه‌یافته رفتار برنامه‌ریزی شده، مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 8، شماره 2، صص 70-57.
شریفی راد، غ.، فتحیان، ز.، تیرانی، م.، و مهکی، ب. (1386). بررسی دیدگاه زنان باردار نسبت به زایمان طبیعی و سزارین بر اساس مدل قصد رفتاری. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره 15، شماره 1، صص 23-19.
عبادزاده، ح. ر.، احمدی، ک.، محمدنیا افروزی، ش.، عباس طاقانی، ر.، عباسی، م.، و یاری، ش. (1397). آمارنامه کشاورزی سال 1396، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران.
عباسی، ع.، و اکبری، م. (1390). بررسی تمایل روحانیون برای مشارکت در برنامه‌های آموزشی و ترویجی کشاورزی و منابع طبیعی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره (2)42، شماره 3، صص 479-467.
یزدان‌پناه، م.، حیاتی، د.، و زمانی، غ. (1390). واکاوی رفتار و تمایلات رفتاری کارکنان سازمان‌های کشاورزی نسبت به حفاظت آب: کاربرد تئوری تکامل‌یافته رفتار برنامه‌ریزی شده، نشریه علوم طبیعی، دوره 9، شماره 1، صص 22-1.
یزدان‌پناه، م.، توکلی، ک.، و مرزبان، ا. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر نیت کشاورزان در رابطه با کاربرد ایمن سموم شیمیایی: کاربرد مدل اعتقادات سلامت. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 11، شماره 2، صص 29-21.
یزدان‌پناه، م.، و هاشمی‌نژاد، آ. (1394). مقایسه قدرت پیش‌بینی‌کنندگی تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده و مدل اعتقادات سلامت جهت سنجش تمایل دانشجویان نسبت به استفاده از محصولات ارگانیک. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره (2)46، شماره 4، صص 831-817.
 
Adebayo, S., and Oladele, O. L. (2012). A review of selected theories and their applications to information seeking behavior and adoption of organic agricultural practices by farmers. Life Science Journal. 9(3), 63-66.
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes. 50(2), 179-211.
Bagheri, A., Bondori, A., Allahyari, M. S., and Surujlal, J. (2020). Use of biologic inputs among cereal farmers: Application of technology acceptance model. Environment, Development and Sustainability, https://doi.org/10.1007/s10668-020-00808-9.
Bagheri, A., Bondori, A., Allahyari, M. S., and Damalas, C. A. (2019). Modeling farmers’ intention to use pesticides: An expanded version of the theory of planned behavior. Journal of Environmental Management, 248. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2019.109291.
Bamberg, S., and Möser, G. (2007). Twenty years after Hines, Hungerford, and Tomera: A new meta-analysis of psycho- social determinants of pro- environmental behavior. Journal of Environmental Psychology, 27(1), 14-25.
Bond, R. J., Kriesemer, S. K., Emborg, J. E., and Chandha, M. L. (2009). Understanding farmers pesticide use in Jharkhand India. Extension Farming System Journal, 5(1), 53-61.
Clark, W. A., and Finley, J. C. (2007). Determinants of water conservation intention in Blagoevgrad, Bulgaria. Journal of Social Sciences Natural Resources, 20(7), 613-627.
Colemont, A., and Van den broucke, S. (2008). Measuring determinants of occupational health related behavior in Flemish farmers: An application of the theory of planned behavior. Journal of Safety Research, 39(1), 55-64.
Dalvie, M. A., Rother, H. A., London, L. (2014) Chemical hazard communication comprehensibility in South Africa: Safety implications for the adoption of the globally harmonized system of classification and labelling of chemicals. Safety Science, 61, 51-58.
Damalas, C. A., and Khan, M. (2016). Farmers’ attitudes towards pesticide labels: Implications for personal and environmental safety. International Journal of Pest Management, 62(4), 319-325.
Damalas, C. A., and Khan, M. (2017). Pesticide use in vegetable crops in Pakistan: Insights through an ordered Probit model. Crop Protection, 99, 59-64.
Davis, F. D. (1986). A technology acceptance model for empirically testing new end-user information systems: Theory and results. Cambridge, MA: Sloan School of Management, Massachusetts Institute of Technology.
Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. Management Information Systems Quarterly, 13(3), 319-340.
Davis, F.D. (1993). User acceptance of information technology: system characteristics, user perceptions and behavioral impacts. International Journal of Man-Machine Studies, 38(3), 475–487.
Davis, F. D., and Venkatesh, V. (1996). A critical assessment of potential measurement biases in the technology acceptance model: Three experiments Internet. International Journal of Human-Computer Studies, 45, 19–45.
Dugger-Webster, A., and LePrevost, C. E. (2018). Following pesticide labels: A continued journey toward user comprehension and safe use. Environmental Science & Health, 4,19–26.
Fishbein, M., and Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intention and behavior. Reading, MA: Addison-Wesley.
Fornell, C., and Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
Jatto, N. A., Maikasuwa, M. A., Audu, A., and Alkali, A. (2012). Assessment of farmers’ understanding of the information displayed on pesticide product labels in Ilorin metropolis of Kwara State. Agrosearch, 12, 107–116.
Kapeleka, J., and Mwaseba, D. L. (2017). Effectiveness of pesticide labels as communication tool for smallholder farmers on pesticides handling. International Journal of Scientific & Technology Research, 6(2), 50-60.
Karunamoorthi, K., and Mohammed, M. (2012). Knowledge and practices of farmers with reference to pesticide management: implications on human health. Journal of Archives of Environmental and Occupational Health, 67(2), 109-116.
Lam, S. (2006). Predicting intention to save water: Theory of planned behavior, response efficacy, vulnerability, and perceived efficiency of alternative solutions1. Journal of Applied Social Psychology, 39(11), 2803 -2824.
Lorenz, A. (2009). Assessment of pesticide knowledge, attitudes, and practices among pregnant women in northern Thailand. M.Sc. Thesis. Faculty of the Rollins School of Public Health of Emory University.
Mekonnen, Y., and Agonafir, T. (2002). Pesticide sprayers’ knowledge, attitude and practice of pesticide use on agricultural farms of Ethiopia. Occupational Medicine, 52, 311–315.
Monfared, N., Yazdanpanah, M., and Tavakoli, K. (2015). Why do they continue to use pesticides? The case of tomato growers in Boushehr province in southern Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 17(3), 577-588.
Palis, F. G., Flor, R. J., Warburton, H., and Hossain, M. (2006). Our farmers at risk: Behavior and belief system in pesticide safety. Journal of Public Health, 28(1), 43-48.
Ramayah, T., and Jantan, M. (2004). Internet usage among Malaysian students: The role of demographic and motivational variables. PRANJANA: The Journal of Management Awareness, 7(2), 59-70.
Remoundou, K., Brennan, M., Hart, A., and Frewer, L. J. (2014). Pesticide risk perceptions, knowledge and attitudes of operators, workers, and residents: A review of the literature. International Journal of Human and Ecological Risk Assessment, 20(4), 1-38.
Rogers, E. M. (1995). Difusion of innovations (4th Eds.). New York: ACM, the Free Press.
Rother, H. A. (2008). South African farm workers’ interpretation of risk assessment data expressed as pictograms on pesticide labels. Environmental Research 108, 419–427.
Sommer, L. (2011). The Theory of planned behavior and the impact of past behavior. International Business & Economics Research Journal (IBER), 10(1), 91-110.
Waichman, A. V., Eve, E., and Da Silva Nina, N. C. (2007). Do farmers understand the information displayed on pesticide product labels? A key question to reduce pesticides exposure and risk of poisoning in the Brazilian Amazon. Crop Protection, 26, 576-583.
Whitford, F., Martin, A. G., and Becovitz, J. D. (2002). Pesticides and container management. Purdue University Cooperative Extension Service, Available at: <https://www.extension.purdue.edu/extmedia/ppp/ppp-21.pdf>. Wilson, C., and Tisdell, C. (2001). Why farmers continue to use pesticides despite environmental, health and sustainability costs. Ecological Economics, 39(3), 449-462.
Wilkinson, R. L., Cary, J. W., and Barr, N. F. (1997). Reynolds. J. Comprehension of pesticide safety information: Effects of pictorial and textual warnings. International Journal of Pest Management, 43, 239–245.
Yassin, M. M., Abu Mourad, T. A., and Safi, J. M. (2002). Knowledge, attitude, practice, and toxicity symptoms associated with pesticide use among farm workers in the Gaza strip. Occupational and Environmental Medicine, 59, 387–394.
Zhou, Y., Yang, H., Mosler, H. J., and Abbaspour, K. C. (2010). Factors affecting farmers’ decisions on fertilizer use: A case study for the Chaobai watershed in Northern China. The Journal of Sustainable Development, 4, 80-102.
علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران
دوره 16، شماره 2
آذر 1399
صفحه 109-123

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار