مؤلفه‌های توسعه رفتارهای کارآفرینانه تعاونی‌های کشاورزی استان کرمانشاه: کاربرد نظریه بنیانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد بیرجند، بیرجند، ایران

2 دانشیارگروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد بیرجند، بیرجند، ایران

3 دانشیار گروه مدیریت و کارآفرینی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

یکی از مشکلات اصلی تعاونی‌های کشاورزی استان کرمانشاه، ضعف در توسعه رفتارهای کارآفرینانه می‌باشد که در صورت توسعه این رفتارهای کارآفرینانه در تعاونی‌های کشاورزی می‌توان انتظار داشت محصولات و خدمات نوآورانه آنان توسعه و گسترش یابد و زمینه پیشبرد برنامه‌های توسعه روستایی و کشاورزی در استان کرمانشاه فراهم گردد. در پژوهش حاضر با استفاده از نظریه بنیانی، مؤلفه‌های توسعه رفتارهای کارآفرینانه در تعاونی‌های کشاورزی استان کرمانشاه در قالب شیوه استقرایی شناسایی و تحلیل شد. اطلاعات لازم برای این مطالعه، از طریق مصاحبه نیمه ­ساختارمند با نمونه‌ای برگزیده از خبرگان در زمینه کارآفرینی در تعاونی­ های کشاورزی استان کرمانشاه (به تعداد 30 نفر) و به روش نمونه‌گیری هدفمند و با تکنیک گلوله برفی به دست آمده است. با استفاده از فرآیند کدگذاری مرسوم نظریه بنیانی متون به دست آمده از مصاحبه‌ها تحلیل‌شده و یافته‌های حاصل از تحلیل شامل کدهای باز (49 کد)، محوری و انتخابی تدوین شده است. بر اساس کدهای طبقه‌بندی‌شده محوری (15 طبقه)، محورهای عمده توسعه رفتار کارآفرینانه تعاونی‌های کشاورزی کرمانشاه به دو دسته عوامل پیش برنده و بازدارنده توسعه رفتار کارآفرینانه تقسیم شدند. عوامل پیش برنده شامل کسب منافع اقتصادی، مشوق‌های فردی، برخورداری از پشتوانه مالی و انسانی، حمایت­ های مدیریتی، زمینه‌های کاری متنوع، توسعه بازارهای جدید و میزان همکاری و مشارکت نهادها با تعاونی می ­باشد. عوامل بازدارنده شامل عوامل فرهنگی، اختلافات داخلی، دانش ناکافی اعضاء، حمایت مالی ناکافی، بوروکراسی اداری، تحریم‌ها، نوسانات بازار و تغییرات اقلیمی هستند. سرانجام، محورهای مفهومی شناسایی‌شده و برای توسعه رفتار کارآفرینانه تعاونی‌های کشاورزی کرمانشاه به هم پیوند زده شده و الگوی "مؤلفه‌های توسعه رفتارهای کارآفرینانه تعاونی‌های کشاورزی استان کرمانشاه" ترسیم‌شده است. بر اساس یافته‌ها، افزایش آگاهی مدیران و اعضا جهت ارتقاء رفتار کارآفرینانه در تعاونی‌های کشاورزی از طریق برگزاری کلاس‌های آموزشی- ترویجی پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Components of Entrepreneurial Behavior Development in Agricultural Cooperatives in Kermanshah Province: Application of Grounded Theory

نویسندگان [English]

  • Saeedeh Noori 1
  • Kurosh Roosta 2
  • Nader Naderi 3
1 Ph.D. Student in Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Azad University, Birjand, Iran.
2 Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Birjand Azad University, Iran.
3 Associate Professor, Department of Management and Entrepreneurship, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

One of the main problems of agricultural cooperatives in Kermanshah province is the weakness in the development of entrepreneurial behaviors. If these entrepreneurial behaviors develop in agricultural cooperatives, it can be expected that their innovative products and services be developed and expanded. These can pave the way to raise of rural agricultural development programs in Kermanshah province. Present study focused on analyzing components of entrepreneurial behavior development in Kermanshah province's agricultural cooperatives using inductive approach of grounded theory. Required information was obtained through semi-structured interviews with a selected sample of entrepreneurship experts in agricultural cooperatives of Kermanshah province (n= 30). The samples were selected using purposive snowball sampling technique. The written texts obtained from the interviews were analyzed using the conventional coding process of grounded theory. Thus, the findings included different open (49 codes), axial, and selective codes. Based on axial classified codes (15 codes), the main axes of entrepreneurial behavior development in agricultural cooperatives of Kermanshah province were divided into two categories of factors promoting and inhibiting the development of entrepreneurial behavior. Promoting factors were including economic benefits, personal incentives, financial and human support, management support, diversified fields of work, development of new markets, and the level of cooperation and involvement of institutions with the cooperative. Inhibiting factors were including cultural factors, internal conflicts, insufficient knowledge, inadequate financial support, administrative bureaucracy, sanctions, market volatility, and climate change. Finally, conceptual axes were identified and merged to develop the entrepreneurial behaviors of agricultural cooperatives in Kermanshah. Through this process, a model was developed for entrepreneurial behavior development in agricultural cooperatives of Kermanshah province. Therefore, based on the findings, it is suggested to increase the awareness of managers and members about promotion of entrepreneurial behavior in agricultural cooperatives through educational and extensional courses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cooperation
  • Agricultural cooperatives
  • Entrepreneurship development
  • Entrepreneurial behavior
  • Grounded theory
احمدپور، ا.، عرب، ف.، و شهرکی، م. ر. (1398). بررسی تأثیر مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در رفتار کارآفرینانه زنان عضو تعاونی‌های روستاییان استان مازندران. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، دوره 8، شماره 3، صص 58-45.
اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمانشاه. (1395). آمارنامه اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمانشاه در سال 1394.
استرواس، ا.، و کوربین، ج. (1390). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه­ ای. ترجمه ابراهیم افشار. تهران: انتشارات نی.
اسکندری، ف.، حسینی، س. م.، و کلانتری، خ. (1385). عوامل مؤثر بر عملکرد کارآفرینانه دانش‌آموختگان آموزش عالی کشاورزی و منابع طبیعی ایران. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، دوره 14، شماره 53، صص 132-107.
اکبرپور دباغی، ف. (1388). بررسی نقش تعاون در توسعه کارآفرینی مطالعه موردی شرکت‌های تعاونی استان آذربایجان شرقی. مجله تعاون، دوره 20، شماره 206، صص 141-111.
ایزدی، ن.، یعقوبی‌فرانی، ا.، و عطائی، پ. (1398). تعیین‌کننده‌های رفتار کارآفرینانه افراد عضو شبکه‌های مجازی کشاورزی. مجله راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، دوره 6، شماره 12، صص 58-48.
ایمانی، ع.، یعقوبی، ن.، و مبارکی، م. (1396). شناسایی و اولویت­بندی خط­مشی­های توسعۀ کارآفرینی بخش تعاون. مجله توسعه کارآفرینی، دوره 10، شماره 1، صص 39-21. 
پورنظری، م.، صدیقی، ح.، و چیذری، م. (1393). بررسی عوامل محیطی مؤثر بر رفتار کارآفرینانه در کارآفرینان کشاورزی. مجله کارآفرینی در کشاورزی، دوره 1، شماره 3، صص 100-83. 
تقدیسی، ا.، جمشیدی، ع.، و نجفی، م. (1395). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی در تعاونی­های تولید روستایی شهرستان اصفهان. فصلنامه پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 9، شماره 2، صص 72-61. 
جمالی، غ.، محمدی، م.، و انصاری، ب. (1395). شناسایی و سنجش روابط بین عوامل مؤثر بر کارآفرینی شرکتی با استفاده از تکنیک دیمتل در شرکت‌های تعاونی استان بوشهر. مجله تعاون و کشاورزی، دوره 5، شماره 18، صص 58-29. 
جمشیدی، ع.، عالی، ص.، بافنده‌زنده، ع. (1398). راهکارهای توسعه اشتغال دانش بنیان در کشور بر اساس روش داده بنیاد. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، دوره 6، شماره 4، صص 108- 85.
حسین‌پور، د.، و عبدالهی، م. (1394). تأثیر سرمایه انسانی بر بروز رفتار کارآفرینان. مجله مطالعات مدیریت بهبود و تحول، دوره 24، شماره 78، صص 126-109. 
خسروی، ا. (1394). تحلیل موانع توسعه کارآفرینی سازمانی در تعاونی­ها (موردمطالعه: تعاونی­های مرغداران استان کرمانشاه). پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه لرستان.
خسروی، ا.، غلامرضایی، س.، رحیمیان، م.، و اکبری، م. (1395). تحلیل موانع توسعۀ کارآفرینی سازمانی در تعاونی­های کشاورزی با استفاده از رویکرد تئوری بنیانی. مجله تعاون و کشاورزی، دوره 5، شماره 19، صص 189-167.
خسروی، ا.، غلامرضایی، س.، رحیمیان، م.، و اکبری، م. (1396). بررسی تأثیر مؤلفه­های بازدارندۀ توسعۀ کارآفرینی سازمانی بر گرایش کارآفرینانه سازمانی در تعاونی­های کشاورزی (موردمطالعه: تعاونی­های مرغ­داران استان کرمانشاه). مجله تعاون و کشاورزی، دوره 6، شماره 22، صص 150-123. 
خسروی، س.، مهدی­زاد، ح.، و میرک­زاده، ع. ا. (1398). راه‌اندازی کارآفرینی سبز به‌عنوان راهکاری در جهت توانمندسازی فقرای روستایی (موردمطالعه: اساتید دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی). فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 21، شماره 1، صص 111-99.
خوشمرام، م. (1395). طراحی الگوی تشخیص فرصت­های کارآفرینی در بین کارآفرینان بخش کشاورزی استان کرمانشاه. رساله دکتری دانشگاه رازی.
رضایی، ر. (1393). بررسی نقش و جایگاه کارآفرینی در توسعه تعاونی­های روستایی. مجله کارآفرینی در کشاورزی، دوره 1، شماره 1، صص 102-85.
رضائی، ر. ا.، منگلی، ن.، و صفا، ل. (1396). اثر میانجی بازاریابی کارآفرینانه در رابطه بین گرایش کارآفرینانه و عملکرد کسب ‌و کارهای گلخانه‌ای در شهرستان جیرفت. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 13، شماره 1، صص 210-195.
 عباسی، ل.، شریف­زاده، م. ش.، عبدالله­زاده، غ. و محبوبی، م. ر. (1396). سازوکار بازاریابی کارآفرینانه در تعاونی­های کشاورزی: رویکرد ویژه به برندسازی. کارآفرینی در کشاورزی، دوره 4، شماره 2، صص 86- 73.
علیخانی دادوکلایی، م.، و عباسی رستمی، ع. ا. (1395). بررسی اثر عامل‌های آموزشی و روان‌شناختی بر توسعه کارآفرینی در شرکت‌ها تعاونی روستایی زنان استان گلستان. مجله تعاون و کشاورزی، دوره 5، شماره 2، صص 194-171.
فاریابی، م.، و احمدوند، م. (1396). تعیین‌کننده‌های عملکرد تعاونی‌های تولید روستایی در جنوب استان کرمان. مجله پژوهش‌های روستایی، دوره 8، شماره 3، صص 421- 404. 
فیروزآبادی، س. ا.، و حسینی، س. ر. (1390). بررسی موانع و مشکلات تعاونی­های روستایی در بازاریابی محصولات کشاورزی (موردمطالعه: شرکت تعاونی روستایی روستای کوشک هزار بیضا). توسعه روستایی، دوره 3، شماره 1، صص 148- 131.
قیطاسوندی، م. (1394). ارزیابی عملکرد تعاونی­های بخش کشاورزی و بررسی علل موفقیت و موانع توسعه آن­ها. کنفرانس بین‌المللی توسعه با محوریت کشاورزی، محیط‌زیست و گردشگری، تبریز، دبیرخانه دائمی کنفرانس. قابل دسترسی در آدرس اینترنتی: <https://www.civilica.com/Paper-ICDAT01-ICDAT01_010.html>.
کریمی، س. (1395). بررسی نقش هوش هیجانی در توسعه قصد کارآفرینانه‏ دانشجویان کشاورزی (مطالعه موردی: دانشگاه‌های بوعلی سینا، رازی، کردستان و لرستان). مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 12، شماره 1، صص 84- 71. 
مطلبی، م.، علیزاده، م.، و نظری فارسانی، م. (1398). بررسی رابطه متقابل بین کارآفرینی در بخش صنعت، رشد اقتصادی و اشتغال در ایران با استفاده از الگوهای SUR و SVAR . مجله نظریه‌های کاربردی اقتصاد، دوره 6، شماره 3، صص 240- 215.
نظریان، م.، و حسینی، م.(1394). عوامل اقتصادی مؤثر بر توسعة کارآفرینی در تعاونی‌های کشاورزی استان تهران. مجله تعاون و کشاورزی، دوره 4، شماره 15، صص 134- 119.
نقابی، س.، زعفرانیان، ر.، یوسفی، م.، و رضوانی، م. (1391). تبیین نقش رابطه‌ی رفتار شبکه‌سازی در رفتار کارآفرینانه (مطالعه موردی: شرکت‌های مستقر در پارک‌‌های علم و فناوری). مجله توسعه کارآفرینی، دوره 5، شماره 1، صص 43-25.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی. (1398). رکود معنادار تعاونی‌ها، قابل‌دسترس در آدرس اینترنتی: <https://www.mcls.gov.ir>.
 
Cronan, G. (2010). The global 300 project: measuring co-operative performance and difference. Review of International Co-operation, 100(1), 1-45.
Habbershon, T. G., and Pistrui, J. (2002). Enterprising families' domain: Family-influenced ownership groups in pursuit of transgenerational wealth. Family Business Review, 15(3), 223-237.
International day of cooperative alliance (ICA). (2020). Avilable at: <http://ica.coop/en>.
Jovanovic, M., Mas, A., Mesquida, A., and Lalic, B. (2017). Transition of organizational roles in agile transformation process: A grounded theory approach. The Journal of Systems & Software, 133(11), 174-194.
Kang, J. H., Matusik, J. G., Kim, T. Y., and Phillips, J. (2016). Interactive effects of multiple organizational climates on employee innovative behavior in entrepreneurial firms: A cross-level investigation. Journal of Business Venturing, 31(6), 628-642.
Kellermanns, F. W., Eddleston, K. A., Barnett, T., and Pearson, A. (2008). An exploratory study of family member characteristics and involvement: Effects on entrepreneurial behavior in family firms. Family Business Review, 21(1), 1-14.
Khoshmaram, M., Shiri, N., Shinnar, R. S., and Savari, M. (2018). Environmental support and entrepreneurial behavior among Iranian farmers: The mediating roles of social and human capital. Journal of Small Business Management. 2018(1), 1-19. https://doi.org/10.1111/jsbm.12501
Knudson, W., Wysocki, A., Champagne, A., and Peterson, H. C. (2004). Entrepreneurship and innovation in the agri- food system. American Journal of Agricultural Economics, 86, 1330-1338.
Kotlar, J., and Sieger, P. (2018). Bounded rationality and bounded reliability: A study of nonfamily managers’ entrepreneurial behavior in family firms. Entrepreneurship Theory and Practice, 43(1), 1-23, doi:10.1177/1042258718796085.
Kuratko, D. F., Ireland, R. D., Covin, J. G., and Hornsby, J. S. (2005). A model of middle-level manager’s entrepreneurial behavior. Entrepreneurship Theory & Practice, 29(6), 699-716.
Lawrence, C., and Ganguli, D. (2016). Entrepreneurial behaviour of dairy farmers in Tamil Nadu. Indian Research Journal of Extension Education, 12(1), 66-70.
Michaelis, T. L., Carr, J. C., Scheaf, D. J., and Pollack, J. M. (2019). The frugal entrepreneur: A self-regulatory perspective of resourceful entrepreneurial behavior. Journal of Business Venturing, 35(4), 1-19, doi:10.1016/j.jbusvent.2019.105969.
Svensson, P. G., Andersson, F. O., and Faulk, L. (2020). Organizational capacity and entrepreneurial behavior. Nonprofit Management and Leadership. 30(4), 693-707, doi:10.1002/nml.21407.
Zahra, S. A., Hayton, J. C., and Salvato, C. (2004). Entrepreneurship in family vs. non-family firms: A resource based analysis of the effect of organizational culture. Entrepreneurship Theory and Practice, 28(4), 363-381.
Zahra, S. A. (2005). Entrepreneurial risk taking in family firms. Family Business Review, 18(1), 23-40.