تحلیل رفتار کشاورزان پذیرنده و نپذیرنده کشت گیاهان دارویی در شهرستان‎ ساری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه مراغه، مراغه، ایران.

2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

3 دانشیار گروه علوم باغبانی دانشگاه مراغه، مراغه، ایران.

چکیده

شرایط مناسب آب و هوایی ایران، فرصت مناسبی را جهت شناسایی، اهلی سازی و کشت گونه های مهم گیاهان دارویی جهت تولید ماده خام مورد نیاز صنایع فراوری، حفاظت از منابع ژنتیکی زیست‌بوم‌ها و افزایش درآمدزایی کشاورزان فراهم نموده است. در زنجیره عرضه محصولات کشاورزی، پذیرش کشت گیاهان دارویی شاخصی از موفقیت پروژه نشر الگوی کشت این گیاهان است. به همین دلیل، پژوهش حاضر به بررسی عوامل متمایزکننده کشاورزان پذیرنده و نپذیرنده کشت گیاهان دارویی پرداخته است. جامعه مورد مطالعه کشاورزان شهرستان ساری بودند که مطابق با جدول حجم نمونه کرجسی-مورگان، 150 کشاورز با روش نمونه‏ گیری تصادفی طبقه‏ ای با انتساب متناسب انتخاب و با ابزار پرسشنامه پیمایش شدند (150 = NT، 61 =n2، 89 =n1). روایی صوری پرسشنامه توسط جمعی از اعضای هیئت ‌علمی رشته ترویج و آموزش کشاورزی تأیید و بر اساس پیشنهادهای آن‌ها اصلاحات لازم انجام شد. برای تأیید سازگاری و انسجام گویه‏ های شاخص ‏های تحقیق از آلفای کرونباخ استفاده شد . نتایج تحلیل داده ‏ها با نرم ‏افزار SPSS (نسخه 20) نشان داد که نرخ پذیرش کشت گیاهان دارویی 59/33 درصد است. همچنین، شواهد نشان از برازش مناسب الگوی رگرسیون لاجستیک با داده‏ های کمّی دارد (187/190 =–2log likelihood، 0/10= Cox and Snell R2). نتایج الگوی رگرسیون لاجستیک نشان می ‏دهد که دانش کشت گیاهان دارویی با Exp(B) معادل 1/88، بیشترین تأثیر مثبت و معنادار روی پذیرش کشت گیاهان دارویی دارد. در بخش نتیجه‌گیری، پیشنهادهایی برای بهبود پذیرش کشت گیاهان دارویی ارائه شده که می‏تواند اطلاعات مفیدی را برای ترویج کشت گیاهان دارویی به همراه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Adopter and Non-adopter Farmers' Behavior to Cultivate Medicinal Plants in Sari Township

نویسندگان [English]

  • B Abadi 1
  • T Azizi Khalkheili 2
  • M. R Morshedloo 3
1 Associate Professor of University of Maragheh, Department of Biosystem Engineering, Maragheh. Iran
2 Assistant Professor of University of Agriculture and Natural Resources of Sari, Department of Agricultural Extension and Education, Sari, Iran.
3 Associate Professor of University of Maragheh, Department of Biosystem Engineering, Maragheh. Iran.
چکیده [English]

The present study probes into distinguishing factors of adopter and non-adopter farmers in cultivation of medicinal and aromatic plants. The study population was farmers of Sari County. According to Krejcie and Morgan sample size table, 312 farmers (n1= 89, n2=61, NT = 150) were selected as a sample using stratified random sampling method. Research device was a self-administrated questionnaire. The face validity of the questionnaire was confirmed by a group of agricultural extension and education faculty members and then required amendments were made based on their suggestions. Cronbach's alpha was used to confirm the internal consistency of the items used for research measures and the results ranged from 0.86 to 0.94. The data were analyzed using SPSS20. This study revealed that the adoption rate of medicinal plants' cultivation is 59.33%. The evidence also suggests a suitable fitness of the logistic regression model with quantitative data (Cox and Snell R2 = 0.10, –2log likelihood = 187.190). The results of the logistic regression model also illustrated that the variable knowledge (Exp (B)= 1.88) has the greatest effect on the adoption of medicinal plants' cultivation. As a concluding remark, agricultural extension change agents were provided with some practical recommendations in order to be able to promote the cultivation of medicinal and aromatic plants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adoption management
  • Farmers
  • Adopter
  • Non-adoptor
  • Medicinal plants
  • Sari

مراجع

آمارنامه کشاورزی. (1389). وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه‏ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات. قابل دسترسی در آدرس اینترنتی:
<https://www.maj.ir/Index.aspx?page_=form&lang=1&PageID=11583&tempname=amar&sub=65&methodName=ShowModuleContent>
اکبری‎نیا، ا.، باباخانلو، پ.، و مظفریان، (1385). بررسی فلورستیکی و ویژگی‎های زیستی گیاهان دارویی استان قزوین. مجله پژوهش و سازندگی، شماره 72، صص 76-70.
ایروانی، ه.، شعبانعلی فمی، ح.، و سعادت‏زاده، م. (1392). مقایسه عوامل مؤثر بر توسعه کشت گیاهان معطر بین دو گروه گل‌کاران و گل‌کاران گلاب‌گیر در شهرستان کاشان. فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، شماره 1، صص 236-225.
مرادی‌نژادی، ه.، علیخانی، ز.، و واحدی، م. (1396). شناسایی و اولویت‌بندی کسب و کارهای مرتبط با گیاهان دارویی در شهرستان چرداول. دوماهنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، سال 33، شماره 3، صص 434-423.
کشفی‌بناب، ع. ر. (1389). مزیت نسبی اقتصادی کشت و تجارت گیاهان دارویی در ایران و ارزش آن در بازارهای جهانی. بررسی‏های بازرگانی، سال 8، شماره 4، صص 78-67.
یاوری، ن.، و زرافشانی، ک. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش کشت زعفران در شهرستان‌های سنقر و صحنه در استان کرمانشاه. پژوهش‎های زعفران، سال 5، شماره 1، صص 123-111.
 
Bhagvanbhai, P. K. (2009). A study on extent of adoption of recommended Aonla production technology by Aonla growers of Kheda district of Gujarat State, M.Sc. Thesis. Department of Extension Education B. A. College of Agriculture Anand Agricultural University.
Brahmi, M. K., and Dutt, B. (2014). Factors affecting cultivation of medicinal and aromatic plants in Rampur Block of District Shimla in Himachal Pradesh. Indian Forester, 140(8), 786-788.
Burkhart, E. P. (2011). Conservation through cultivation: Economic, socio-political and ecological consideration regarding the adoption of Ginseng forest farming in Pennsylvania. Ph.D. Dissertation. The Pennsylvania State University.
Chen, S. L., Yu, H., Luo, H. M., Wu, Q., Li, C. F., and Steinmetz, A. (2016). Conservation and sustainable use of medicinal plants: Problems, progress, and prospects. Chinese medicine, 11(37), 2-10.
Jat, S. L. (2008). Knowledge and adoption of improved cultivation practices of fenugreek by the farmers of Dataramgarh Tehsil in Sikar district of Rajasthan (SKNAU). Ph.D. dissertation, SKNAU.
Kanwat, M. (2011). A study on farmers’ response towards the cultivation of medicinal plants in Udaipur Division of Rajasthan. Ph.D. dissertation, MPUAT, Udaipur.
Kideghesho, J. R., and Msuya, T. S. (2010). Gender and socio-economic factors influencing domestication of indigenous medicinal plants in the west Usambara Mountains, northern Tanzania. International Journal of Biodiversity Science, Ecosystem Services & Management, 6(1-2), 3-12.
Kubrevi, S. S. (2005). A study of factors affecting the management of saffron cultivation in pulwama district of Jammu and Kashmir. Ph.D. dissertation. JNKVV, Jabalpur.
Kumar, V. (2016). Adoption behaviour of ginger (Zingiber officinale L.) Cultivators in Udaipur district of Rajasthan Ph.D. dissertation, MPUAT, Udaipur.
Makarau, S. B., Damina, A., Daneji, M. I., and Garba, A. O., (2013). Socio-economic factors influencing the adoption of Ginger (Zingiber Fficinale) farming technologies in Samaru Zone of the Kaduna State Agricultural Development Project (Kadp). International Journal of Humanities and Social Science Invention, 2(7), 39-44.
Meena, H. R. (2003). Cultivation of safed musli (Chlorophytum borivilianum) as medicinal plant by the tribal and non-tribal farmers of Udaipur district of Rajasthan. Ph.D. dissertation, MPUAT, Udaipur.
Nagar, S. N. (2006). Knowledge and adoption of recommended coriander (Coriandrum sativum L.) cultivation technology among the farmers of Atru Tehsil in the Baran district of Rajasthan, Ph.D. dissertation, MPUAT, Udaipur.
Sani Kankara, S., Ibrahim, M. H., Mustafa, M., and Go, R. (2015). Ethnobotanical survey of medicinal plants used for traditional maternal health care in Katsina state, Nigeria. South African Journal of Botany, 97, 165–175.
Sharma, S. K. (2002). To study the feasibility of cultivation of medicinal and aromatic plants in Rewa Janpad of Rewa district, M.P. Thesis. Department of Extension Education Jaw aharlal Nehru Krishi Yishwa Vidyalaya College of Agriculture.
Suganthi, N. (2013). Empowerment of farmers through cultivation of medicinal plants: A critical analysis. M.A. Thesis. Tamil Nadu Agricultural University.
Ukamaka, A. T. Umezinwa, F. N., and Okoli, I. M. (2018). Impact of improved ginger technologies on the income of cooperative farmers in Southern Kaduna, Kaduna State, Nigeria. Sumerianz Journal of Economics and Finance, 1(2), 37-43.
Van On, T., Canh, N. T., Van Trung, N., and Van Lam, H. (2005). In situ conservation of native cardamom diversity in natural ecosystems of Vietnam: Lessons learned and policy issues. In N. T. N., Hue, T. V., Tuyen, N. T., Canh, P. V., Hien, P. V., Chuong, B. R. Sthapit, and Jarvis, D (Eds.), In situ Conservation of Agricultural Biodiversity on-farm: Lessons Learned and Policy Implications, PP. 49-58. Rome, Italy.
Vashishtha, U. (2011). An assessment of knowledge and adoption of chilli (Capsicum annum L.) production technology in Udaipur district of Rajasthan. Ph.D. Dissertation. MPUAT, Udaipur.
علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران
دوره 17، ویژه نامه
خرداد 1400
صفحه 49-59

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار