سازه‌های مؤثر بر نگرش کشاورزان نسبت به ابعاد پایداری مزرعه در شرایط آبیاری با پساب شهری: مورد مطالعه شهرستان مرودشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز

2 استاد بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز

چکیده

جمعیت کره زمین به صورت فزاینده‌ای به کشاورزی فاریاب برای کسب غذا وابسته شده است. دسترسی به آب عامل محدود کننده‌ای برای تولیدات کشاورزی محسوب می‌شود. در کشور ما نیز به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی و قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه‌ خشک، استفاده از آب‌ های غیر متعارف مانند پساب شهری برای دست‌یابی به توسعه پایدار کشاورزی امری ضروری است. هدف این پژوهش سنجش سازه‌ های مؤثر بر نگرش کشاورزان استفاده کننده از پساب شهری در خصوص پایداری استفاده از این منبع می ‌باشد. برای انتخاب نمونه مورد نظر در پیمایش با بکارگیری روش نمونه‌ گیری تصادفی سیستماتیک تعداد 99 کشاورز از میان 203 کشاورز استفاده کننده از پساب شهری در دو روستای دولت ‌آباد و سهل ‌آباد در شهرستان مرودشت انتخاب شدند. یافته‌ های پژوهش نشان داد که نگرش کشاورزان در مورد پایداری اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی استفاده از پساب شهری در سطحی بالاتر از حد متوسط شاخص مورد استفاده می‌باشد. نگرش کشاورزان در مورد بعد زیست‌محیطی پایداری در پایین‌ترین سطح قرار داشت. مهم‌ترین سازه ‌های تأثیر‏گذار بر ابعاد پایداری، مدیریت استفاده از پساب شهری و دانش کشاورزان می‌ باشد. در پایان نیز به منظور افزایش پایداری در شرایط استفاده از پساب شهری راهکار‌هایی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determinants of Farmers’ Attitudes towards Sustainability Dimensions of Farms under Wastewater Irrigation: The Case of Marvdasht County

نویسندگان [English]

  • Masoud Khanpae 1
  • Ezat Allah Karami 2
1 Former M.Sc. student Department of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture, Shriaz University
2 Professor, Department of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture, Shriaz University
چکیده [English]

The population of the planet is increasingly dependent on irrigation for food. Access to water in Iran like other arid and semi-arid regions of the world is a major limiting factor for agricultural production. Appropriately treated domestic sewage can be regarded as ideal for irrigation and fertilization purposes, particularly in the (semi)arid climate regions. However, the sustainability of wastewater use in agricultural production as perceived by farmers is a major issue. Therefore, the aim of this research was to find the determinants of farmers’ attitudes towards different sustainability dimensions of wastewater use in agricultural production in two villages in Marvdasht county, Fars province, Iran. A survey research was used with systematic random sampling technique to select 99 farmers from the 203 who irrigated their farm with wastewater. The findings indicated that the most important determinants of different dimensions of sustainability are farmers' knowledge and wastewater management skills. Recommendations are offered to improve the sustainability of wastewater use for crop production.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Wastewater
  • Agricultural Sustainability
  • Farmers' Attitudes
  • Sustainability Dimensions
  • Marvdasht County

مراجع

ابراهیم زاده، م. (1386). تأثیر پساب و آب معمولی با سه روش آبیاری (قطره­ای نواری، زیر سطحی و جوی چه­ای) بر بهروری آب و کود، رشد ذرت و ویژگی­های خاک با حداقل اثرات زیست محیطی. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی. دانشکده کشاورزی. دانشگاه شیراز..
بریم نژاد، و.، و صدرالاشرافی، س. (1384). مدل بندی پایداری در منابع آب با استفاده از تکنیکهای تصمیم­گیری چند معیاره. علوم کشاورزی، جلد11، شماره4 صص 13-1.
رضائی مقدم، ک.، و کرمی، ع. (1385). ترویج کشاورزی، فقر و کشاورزی پایدار: کاربرد تحلیل مسیر. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 2، شماره 1، صص 72-55.
کرمی، ع.، رضایی مقدم، ک.، و ابراهیمی، ح .ر. (1385). پیش بینی پذیرش آبیاری بارانی: مقایسه مدلها. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 10، شماره 1، صص 89-71.
نظری، ک.، دیزج، ع.، و صبوری، ا. (1385). راﻫﺒﺮد­ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار در ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزی. مجله شیرین بیان، جلد 15، صص 14-1.
نوروزی، ا.، و چیذری، م. (1385). سازه‌های فرهنگی و اجتماعی مؤثر در نگرش گندمکاران شهرستان نهاوند پیرامون توسعه آبیاری بارانی. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 2، شماره2، صص 71-59.
 
Akponikpe, P. B., Wima, K., Yacouba, H., and Mermoud, M. (2010). Reuse of domestic wastewater treated in macrophyte ponds to irrigate tomato and eggplant in semi-arid West-Africa: Benefits and risks. Agricultural Water Management, 98, 834–840.
Bayard, B., Jooly, C. M., Shanon, D. A., and Lazarte, A. A. (2006). Low-income farmers, behavior toward land degradation: The effects of perception, wareness, attitude, and use. International Journal of Ecological Economics and Statistics (IJEES), 6(6), 64-89.
Bielders, C. L., Ramelot, C., and Persoons, E. (2003). Farmer perception of runoff and erosion and extent of flooding in the silt loam belt of the Belgian Walloon Region. Environmental Science and Policy, 6(1), 85-93.
Faruqui, N.I,. Scott, C.A,. and Raschid-Sally, L. (2008). Confronting the realities of wastewater use in irrigated agriculture: Lessons learned and recommendations. International Development Research Centre (IDRC),186-198.
Gemma, R. (2011). Farmers perception about social impact and constraints in wastewater irrigation. Conference on International Agricultural Research for Development, 35-42.
Ghanem, M. (2012). Socio-economical and environmental impact for the agricultural use of wastewater in the Wadi Nar Catchment/ Dead Sea region. International Journal of Humanities and Social Science, 2(22), 126-137.
Haddad, K., and Najah, A. (2005). Public attitudes towards socio-cultural aspects of water supply and sanitation services: Palestine as a case study. Canadian Journal of Environmental Education, 195, 42-55.
Kalavrouziotis, I.K., Koukoulakis, P.H., Sakellarios-makrantonaki, M., and Papanikolaou, C. (2008). Effects of treated municipal wastewater on the essential nutrient intractions in the plant of brassica oleracea. Department of Environmental and Natural Resources Management, University of Ioannina, 2, 279-312.
Lopez, A., Pollic, A., Lonigro, A., Masi, S,. Paleas, A.M., Cireli, G.L., Toscano, A., and Passino, R. (2010). Agriculture wastewater reuse in southern Italy. Desaliniation, 187, 323-334.
Murray, A., and Ray, I. (2009). Wastewater for agriculture: A reuse-oriented planning model and its application in peri-urban China. Water Research, 1667 – 1679.
Rattan, R.K., Datta, S.P., Chhonkar, P.K., Suribabu, K., and Singh, A.K. (2005). Long-term impact of irrigation with sewage effluents on heavy metal content in soils, crops and groundwater. Agriculture, Ecosystems and Environment, 109, 310-322. 
Rezaei-Moghadam, K., Karami, E., A., and Gibsin, G. (2005). Conceptualizing sustainable agriculture: Iran as an illustrative Case. Journal of Sustainable Agriculture,  27 (3), 25-56.
Sharma, R.K., Agrawal, M., and Marshall, F. (2007). Heavy metal contamination of soil and vegetables in suburban areas of Varanasi, India. Ecotoxicology and Environmental Safety, 66 (2), 258-266.
Spielman, D.J., and Kelemework, D. (2009). Measuring agricultural innovation system properties and performance: Illustrations from Ethiopia and Vietnam. International Food Policy Research Institute P.O. Box 5689, Addis Ababa, Ethiopia.
Vanclay, B. (2008). Indicators for the sustainability assessment of wastewater treatment systems. Urban Water, 4, 153–161.
Wong, S.C., Li, X.D., Zhang, G., Qi, S.H. and Min, Y.S. (2002). Heavy metals in agricultural soils of the pearl river delta, South China, Environmental Pollution, 119, 33-44.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار