عوامل مؤثر بر مشارکت اعضای هیئت‌علمی دانشکده‌های کشاورزی و منابع طبیعی در برنامه های آموزش کارکنان سازمان جهاد کشاورزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ترویج کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، مرکز آموزش شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، میاندوآب، ایران.

2 دانشیار ترویج کشاورزی و توسعه روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

یکی از ضعف­ های برنامه­ های آموزش کارکنان سازمان­ های جهاد کشاورزی استفاده کمتر از مدرسان با صلاحیت و خبره می‌باشد. هدف پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اعضای هیئت‌علمی دانشکده­ های کشاورزی و منابع طبیعی در برنامه‌های آموزش کارکنان سازمان جهاد کشاورزی بود. این پژوهش با پارادایم کمی و روش پیمایشی در سال 1399 انجام شد. جامعه آماری پژوهش 110 نفر عضو هیئت‌علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ارومیه بود که 82 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه بود که بر اساس مدل نظریه رفتار برنامه­ ریزی شده طراحی گردید. روایی محتوایی پرسشنامه توسط 5 نفر از هیئت‌علمی دانشگاه ارومیه و روایی همگرای آن با به‌کارگیری AVE (0/73-0/52) تأیید شد. پایایی پرسشنامه با ضریب تتای ترتیبی (0/90-0/71) و CR (0/95-0/81) محاسبه گردید. یافته­ های پژوهش نشان داد که علیرغم اینکه اعضای هیئت‌علمی نگرش مثبتی به آموزش کارکنان دارند، تمایل آن‌ها به مشارکت در برنامه­ های آموزش کارکنان پایین‌تر از سطح متوسط بوده و کمتر از 10 درصد اعضای هیئت‌علمی در آموزش‌های بدو یا ضمن خدمت کارکنان مشارکت داشته­ اند. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک ترتیبی تمایل اعضای هیئت‌علمی به مشارکت در برنامه ­های آموزش کارکنان تحت تأثیر متغیرهای خودکنترلی، اعتماد به سازمان جهاد کشاورزی، هنجارهای جامعه سازمانی و تجربه مشارکت در چنین آموزش­ هایی می­ باشد. لذا برای تقویت مشارکت اعضای هیئت‌علمی در برنامه­ های آموزش کارکنان لازم است: تفاهم­ نامه همکاری بین دانشگاه و سازمان جهاد کشاورزی ایجاد شود؛ برای خدمات ترویجی اعضای هیئت‌علمی حق‌الزحمه پرداخت شود و این فعالیت ها جزء شاخص­ های ترفیع و ارتقاء آن‌ها لحاظ شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Agricultural and Natural Resources Faculty Members’ Participation in Jihad–Agriculture Organization’s Educational Programs for the Staff

نویسندگان [English]

  • Sh Mohammadzadeh 1
  • E Karamidehkordi 2
1 Assistant Professor of Agricultural Extension, Agricultural Extension and Education Department, center of Shahid Bakeri Higher Education of Miandoab, Urmia University, Miandoab, Iran
2 Associate Professor of Agricultural Extension and Rural Development, Agricultural Extension and Education Department, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

One of the weaknesses of the Staff Educational Programs (SEP) of Jihad –Agriculture Organization (JAO) is the less use of qualified and expert teachers. The purpose of this research was to investigate the factors affecting the participation of agricultural and natural resources faculty members in the SEP. This research used a quantitative paradigm through a survey and conducted in 2021. A sample of 82 out of 110 agricultural and natural resources faculty members of Urmia University was randomly selected. The research tool was a questionnaire that designed based on theory of planned behavior. The validity of the questionnaire was confirmed by 5 faculty members at Urmia University and its convergent validity was confirmed using AVE (0.52-0.73). The reliability of the questionnaire was calculated by the ordinal theta (0.71-0.90) and CR (0.81-0.95). The results showed that faculty members have a positive attitude towards SEP, but less than 10% of the faculty members have participated in pre or in-service SEP. Intention of them to educate the JAO staff is lower than the average. Based on the ordinal logistic regression analysis, faculty members' intention to participate in the SEP is influenced by the variables self-control, trust in the JAO, organizational community norms, and the experience of participating in SEP. Therefore, in order to strengthen the participation of the faculty members in the SEP, it is necessary to create a cooperation agreement between the universities and the JAO. It is also recommended that these programs should be strengthened in terms of payments for faculty member and be considered as the faculty member’s job promotion indicators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Staff educational programs
  • Theory of planned behavior
  • Jihad –Agriculture Organization
  • Agricultural and Natural Resources faculty members
آسیمه، م.، سلسله‌گر، ا.، و شریف‌زاده م. (1398). نقش دوره‌های آموزش مجازی ضمن خدمت در توانمندسازی شغلی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان فارس. مجله پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی، دوره 12، شماره 3، صص 34-25.
حاجی­میررحیمی، س. د.، مخبر دزفولی، ع.، و علی­پور، ح. (1396). عامل‌های مؤثر بر بهبود دوره‌های آموزش تخصصی کشاورزی کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی. مجله پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، دوره 9، شماره 41، صص 129-110. 10.22092/JAEAR.2017.110215.1378Doi:
حاجی­میررحیمی، س. د.، و مقدس فریمانی، ش. (1395). بررسی روش‌های اصلاح دوره­های آموزش ضمن خدمت کوتاه­مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی از دیدگاه کارشناسان ستادی. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 12، شماره 2، صص 231-215.
حسینی، س. م.، و شریف­زاده، ا. (1393) توسعه دانش­بنیان کشاورزی: مدیریت دانش، فن­آوری و نوآوری در کشاورزی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
دانایی، م.، و آجیلی، ع. ح. (1391). ارزشیابی آموزش ضمن خدمت طرح تکفا (مهارت واژه‎پردازی) از دیدگاه کارکنان. مجله مدیریت دولتی، دوره 4، شماره 9، صص 26-15.     Doi: 10.22059/jipa.2012.28724
رستمی، ه.، نصراصفهانی، ا.ر.، و نیستانی، م.ر. (1396). ارزیابی دانش و مهارت اکتسابی کارکنان و توانمندی آموزشگران دوره‌های آموزش ضمن خدمت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی. مجله پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی، دوره 10، شماره 1، صص 40-31.
زارعی متین، ح.، محمدی الیاسی، ق.، و صنعتی، ز. (1386). بررسی رابطه بین آموزش‌های ضمن خدمت و توانمندسازی کارکنان (در سازمان جهاد کشاورزی استان قم). مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 5، شماره 16، صص 116-88.
سادات حسینی، م.، شامی، م.، و خنیفر، ح. (1394). آسیب‌شناسی آموزش ضمن خدمت بر اساس مدل OEM (مورد مطالعه: نواحی آموزش‌وپرورش استان قم). مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 13، شماره 4، صص 1221-1201. Doi:  10.22059/JOMC.2016.55434
سلیمی، س.، پارسا، ع.، و مهرعلی­زاده، ی. (1400). بررسی نگرش اعضای هیئت‌علمی در خصوص کارکردهای دانشگاه (مطالعه موردی: دانشگاه شهید چمران اهواز). مجله آموزش عالی ایران، دوره 13، شماره 1، صص. 19-1.
شجاع، ک.، کرمی، م.، آهنچیان، م.ر.، و نادی، م. (1396). ارزشیابی اثربخشی برنامه‌های آموزش ضمن خدمت کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد. مجله آموزش و توسعه منابع انسانی، دوره 4، شماره 12، صص 126-105.
شرفی، م.، و بهار، م. (1395). بررسی تطبیقی تأثیر آموزش ضمن خدمت در رفع نیازهای آموزشی و رضایت شغلی معلمان ایران و آلمان. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 7، شماره 1، صص 45-21.
صفری شالی، ر.، و حبیب­پور گتایی، ک. (1399). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل داده­های کمی). تهران: انتشارات لویه.
غلامرضایی، س.، موحدمحمدی، ح.، اسدی، ع.، و حسینی، س. م. (1388) سازوکارهای تقویت کارکرد خدمات برون­رسانی آموزش­عالی کشاورزی ایران در عرصه ترویج کشاورزی. مجله علوم ترویج آموزش کشاورزی ایران، دوره 5، شماره 2، صص 56-45.‎
فتحی واجارگاه، ک. (1398). برنامه­ریزی آموزش ضمن خدمت. چاپ چهاردهم. تهران: انتشارات سمت.
فتحی­آذر، ا.، ادیب، ی.، و گل­پرور، ف. (1395). پدیدارشناسی عوامل مؤثر و برانگیزاننده در کیفیت دوره‌های آموزش ضمن خدمت معلمان. مجله پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، دوره 3، شماره 12، صص 56-47.
کاظمی، م.، سهرابی­نژاد، ن.، و همراهی م. (1384). ارزیابی کیفیت دوره‌های آموزش ضمن خدمت در صنعت گردشگری استان فارس بر اساس مدل CIPP. مجله مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 4، شماره 10، 52-35.
گلدسته، ا.، همایون آریا، ش.، و مقصودی، ب. (1401). مدل­بندی ساختاری عوامل مؤثر بر تسهیم دانش بین اعضای هیئت‌علمی. مجله مدیریت دانش سازمانی، دوره 5، شماره 3، صص 67-37.
مرادی، س.، و طالع‌پسند، س. (1395). روابط چندگانه آموزش ضمن خدمت، توانمندسازی و تعهد سازمانی. مجله مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، دوره 9، شماره 1، صص 50-31.
الیاس پوریان، م. ک.، پورسعید، ع.، و اشراقی سامانی، ر. (1393). بررسی تأثیر آموزش‌های تخصصی با تأکید بر توانمندی شغلی منابع انسانی (مورد مطالعه در سطح سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام). مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 10، شماره 1، صص 50-37.
یدالهی ده­چشمه، آ.، رجائی پور، س.، و سیادت، س. ع. (1400). تدوین الگوی دانشگاه نسل چهارم برای دانشگاه‌های ایران. فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره 13، شماره 4، صص 57-31.‎
 
Ajzen, I. (2020). The theory of planned behavior: Frequently asked questions. Human Behavior and Emerging Technologies, 2(4), 314-324.
Ashraf Fauzi, M., Tan Nya-Ling, C., Thurasamy, R., Oluwaseyi Ojo, A., and Shogar, I. (2019), "Muslim academics’ knowledge sharing in Malaysian higher learning institutions", Journal of Islamic Marketing, 10(2), 378-393. https://doi.org/10.1108/JIMA-10-2017-0111
Demb, A., and Wade, A. (2012). Reality check: Faculty involvement in outreach & engagement. The Journal of Higher Education, 83(3), 337-366.
Evans, D. (2018). The role of job attitudes on knowledge sharing in cross-functional IT project teams: A qualitative study, Ph.D. Dissertation. School of Business and Technology, Capella University, Minneapolis, Minnesota, United States of America.
Fishbein, M., and Ajzen, I. (2010). Predicting and changing behavior: The reasoned action approach. New York: Psychology Press.
Krejcie, R.V., Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30(3),607-10.
Oyenuga, O. G., Adebiyi, S. O., Mustapha, D. O., and Abimbola, B. O. (2018). Assessment of Knowledge Sharing Determinants in The Nigeria Universities Using Analytic Network Process. Journal on Efficiency and Responsibility in Education and Science, 12(3), 84-102. http://dx.doi.org/10.7160/eriesj.2019.120303
Punniyamoorthy, M., and Asumptha, J. A. (2019). A study on knowledge sharing behavior among academicians in India. Knowledge Management & E-Learning: An International Journal, 11(1), 95-113.
Richards, B. A. (2014). A qualitative analysis of knowledge sharing: A grounded theory study examination of knowledge sharing, Ph.D. Dissertation. The College of Business, Bellevue University, Nebraska. United States of America.  
Sadighi, H., Mohammadzadeh, J. (2002). Extension professional staffs’ attitude toward participatory approach of extension activities and rural development. Journal of International Agricultural and Extension Education, 9(2),7-14. DOI:10.5191/jiaee.2002.09201.