آسیب ‏شناسی نظام بهره ‏برداری کشت و صنعت و ارائه راهکارهای توسعه آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار و معاون مؤسسه پژوهش‏های برنامه‏ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی و نایب‌رئیس انجمن علمی توسعه روستایی ایران

چکیده

یکی از مهم‌ترین راه­حل ­های مشکلات کشاورزی توجه به مسائل درون بخش کشاورزی و سالم ­سازی روابط درونی و برونی بخش در قالب نظام­ های بهره ‏برداری و چگونگی عملکردهای درونی آن‌ها و ارتباطاتشان با مسائل پیرامونی است. در همین راستا، هدف تحقیق حاضر، آسیب­ شناسی نظام بهره ­برداری کشت و صنعت­ ها و ارائه راهکارهای پیشنهادی است. برای دستیابی به اهداف تحقیق، از تحلیل SWOT و تکنیک ­های تسهیلگری و گروه ­های متمرکز با برگزاری جلسات مصاحبه گروهی نیمه­ ساختارمند استفاده گردید.نظر به ماهیت موضوع مورد بررسی و ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فنی موضوع تحقیق، از گروه تسهیلگر چند تخصصی استفاده شد. بر اساس نتایج، ضعیف ­ترین عملکرد کشت و صنعت­ ها در زمینه ­های ارتباط شبکه ­ای با سایر کشت و صنعت­ ها و تعاونی­ ها، حضور در بازارهای منطقه­ای و بین ­المللی، مشارکت در سرمایه­گذاری مالی، ایجاد کارخانه‌ها و کارگاه ­های صنایع روستایی و صادرات محصولات تولیدی به خارج از کشور است. نتایج تحلیل SWOT نشان داد که داشتن نظام تصمیم­گیری کارآمد، مهم‌ترین نقطه قوت کشت و صنعت­ها می­باشد. همچنین مهم‌ترین نقطه ضعف کشت و صنعت­ها، خروج مستمر نیروهای انسانی کارآمد می­باشد. عدم کفایت محصولات تولیدی و وجود تقاضا در بازار برای محصولات تولیدی نیز به‌عنوان مهم‌ترین فرصت پیش­روی این شرکت­ها شناخته شد. مهم‌ترین تهدید پیش­ روی کشت و صنعت­ها نیز عدم دقت در خصوصی­ سازی ذکر شده است. بر اساس نتایج تحلیل SWOT، مناسب­ترین راهکارها برای توسعه فعالیت­ های کشت و صنعت­ها؛ انجاممطالعات و تدوین الگوی کشت، مشخص نمودن اولویت‌ها برای اجرای برنامه‌های زراعی،باغی و دامی، توانمندسازی منابع انسانی از بعد مشارکتی و انگیزشی، نوسازی و بازسازی ماشین ­آلات و ساختمان ­های واحدهای تولیدی و تأمین اعتبارات با سود کم و انجام برنامه ‏ریزی راهبردی می­ باشد. نقش حمایتی دولت در توسعه فعالیت­های کشت و صنعت­ها نیز بسیار حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pathology of the Agro-industrial Exploitation System and Its Development Strategies

نویسنده [English]

  • mojtaba paluj
Assistant Professor, Faculty Member of Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI), and Member of Board of Directors in Iranian Scientific Association of Rural Development
چکیده [English]

The purpose of this research was to investigate the pathology of agro-industrial exploitation system and provide proposed solutions. For this purpose, SWOT analysis and facilitating techniques and focused groups with semi-structured group interviews were used. Considering the nature of the subject and the social, economic, and technical aspects of the research, the multi-disciplinary facilitation group was used. According to the results, the weakest performance of agro-industrial exploitation is in the field of network communication with other cultivations and industries and cooperatives, participation in regional and international markets, participation in financial investment, the establishment of factories and factories of rural industries and the export of manufactured products. The results of SWOT analysis showed that efficient decision-making system is the main strength of agro-industrial exploitation. Also, the most important weakness of agro-industrial exploitation is the withdrawal of efficient human resources. The inadequacy of manufactured products and the presence of demand in the market for manufactured products was also recognized as the most important opportunity for these companies. The most important threat of agro-industrial exploitationis the lack of precision in privatization. According to SWOT analysis, the most appropriate strategies for development of agro-industrial exploitation are conducting studies and determine the cultivate pattern and identifying the priorities for the implementation of agronomic, horticultural and livestock programs, empowerment of human resources from the participatory and motivational dimension, modernization and rebuilding of machinery and buildings of production units, provide the credit with low profit, and doing strategic plan. The role of government support in development of agro-industrialactivities is also very important.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agro-industry
  • Agriculture
  • Agricultural Production System
  • Agricultural Development
اشرفی، م.، مهربانیان، ا.، و احمدپور کاخکی، ا. (1386). بررسی نظام بهره‌برداری خرد و دهقانی در کشاورزی ایران : تنگناها، سیاست‌ها و راهکارهای حمایتی. ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، مشهد، 8 آبان، صص 16-1. قابل دسترسی در آدرس اینترنتی: <https://www.civilica.com/Paper-IAEC06-IAEC06_168.html>.
اوحدی، ن.، و کورکی نژاد، ژ. (1394). تحلیل قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای تعاونی‌های تولید کشاورزی شهرستان سیرجان. مجله تحقیقاتاقتصادوتوسعهکشاورزیایران،دوره 46، شماره 3، صص 588-579.
بذرافشان، ج.، و شاهین، ح. (1389). آسیب‏شناسی تعاونی‏های تولید روستایی در ایران. مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلام (ICIWG2010)، زاهدان، 25-27 فروردین.
پیرس، ج.، و ریچارد کنت، ر. (1393).  برنامه‌ریزیومدیریتاستراتژیک. ترجمه سهراب خلیلی شورینی. تهران: انتشارات یادواره کتاب.
 حسینی، س.غ. (1388). آسیب‌پذیری و توسعه نظام بهره‌برداری کشاورزی در ایران. فصلنامه راهبرد، دوره 18، شماره 52، صص 147-129.
حسینی، س.م.، آقاصفری، ح.، و کرباسی، ع. (1393). شناسایی و تدوین راهبردهای مناسب توسعه‏ی تعاونی‏های کشاورزی. فصلنامه تعاون و کشاورزی، دوره 3، شماره 10، صص 84-65.
دانش‏مهر، ح.، کریمی، ع.، و صفری، و. (1391). بررسی نقش طبیعت­گردی و آثار آن در توسعه مناطق روستایی با استفاده از مدل تحلیلی SWOT (مطالعه موردی: روستای اورامان تخت). مجله پژوهش­های روستایی، دوره 3، شماره 3، صص 234- 209.
شریف‌زاده، م.ش.، و عبداله‏زاده، غ.ح. (1396). ارزیابی تطبیقی پایداری کسب و کارهای کارآفرینانه کشاورزی و نظام‌های متعارف تولید کشاورزی در استان گلستان. مجله علومترویجوآموزشکشاورزی، دوره 13، شماره 2، صص 20-1.
عبداللهی، م. (1377). نظام‏های بهره‏برداری، مطالعات تطبیقی نظام‏های بهره‏برداری کشاورزی و ارزشیابی عملکرد آن‌ها به‌منظور شناخت انواع و ویژگی‏های نظام‏های بهره‏برداری بهینه و مناسب در ایران. تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
عطائی، پ.، و ایزدی، ن. (1394). سازه‌های تأثیرگذار بر زیان‏دهی تعاونی‌های روستایی (مورد مطالعه: تعاونی روستایی امیرکبیر در استان فارس). مجله علومترویجوآموزشکشاورزی، دوره 11، شماره 1، صص 196- 181.
لطیفی، س.، راحلی، ح.، یادآور، ح.، و سعدی، ح. (1396). شناسایی و تحلیل پیشرانهای توسعه کشاورزی حفاظتی در ایران. مجله علومترویجوآموزشکشاورزی، جلد 13، شماره 1، صص 125- 105.
 
Benturaki, J. (2000). Cooperatives and Poverty Allevation. England: IDS TEMA.
Garnevska, E., Liu, G., and Shadbolt, N. (2011). Factors for successful development of farmer cooperatives in northwest China. International Food and Agribusiness Management Review, 14(4), 69-84.
Nguyen Hong, H. (2017). Factors affecting sustainable development of agricultural cooperatives in the Mekong river delta, Vietnam. American Journal of Applied Sciences, 14 (10), 1005 -1010.
Rezvani, M.R. (2004). Introduction to rural development planning in Iran. Tehran: Ghomes Publication.