سازه‏ های مؤثر بر قصد بکارگیری بیوگاز در مناطق روستایی: شواهدی از دامداران سنتی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

2 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

3 استاد بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز

چکیده

رشد جمعیت، نیاز به انرژی، کمبود و آلایندگی منابع انرژی فسیلی و دسترسی محدود به منابع انرژی در روستاها، بکارگیری انرژی­ های پاک و تجدید پذیر را در کشور اجتناب­ ناپذیر کرده است. یکی از انرژی­ های تجدید‏پذیر که در ایران پتانسیل بکارگیری بالایی در جوامع روستایی دارد، بیوگاز است. هدف این پژوهش، بررسی سازه‏ های مؤثر بر قصد بکارگیری بیوگاز در بین دامداران سنتی مناطق روستایی ایران بوده است. برای سنجش این سازه‏ ها، در یک پیمایش از مدل جامع تشخیص عمل که مدل سنجش قصد و رفتار اکولوژیک می­ باشد، استفاده شده است. جامعه آماری، دامداران سنتی ایران بودند که حجم نمونه آن به روش نمونه­ گیری تصادفی طبقه ­ای، 383 دامدار محاسبه گردید. ابزار جمع ­آوری داده ­ها پرسشنامه بود که روایی ظاهری و محتوایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن با انجام آزمون راهنما، تأیید گردید. مقدار آلفای کرونباخ نشان ­دهنده پایایی مناسب پرسشنامه در سنجش متغیرها بود. یافته­های این مطالعه نشان داد که مدل جامع تشخیص عمل، قادر است به­ عنوان یک مدل مطلوب به‌منظور بررسی قصد اجرای بیوگاز به‌خوبی عوامل مؤثر برقصد را مشخص نماید تا به کمک آن‌ها، نظام ترویج بتواند به‌منظور ارتقاء قصد بکارگیری بیوگاز در بین دامداران، راهبردهای مناسبی را بکار گیرد. همچنین، یافته­ ها نشان دادند که متغیرهای هنجار اجتماعی، دیدگاه، موقعیت دامداری، محدودیت­ ها، آگاهی از نیاز و پیامدها، ارتباطات سازمانی و الگوهای ذهنی از عوامل تعیین کننده قصد بکارگیری بیوگاز توسط دامداران بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Intention of Using Biogas in Rural Areas: Evidences of Iranian Traditional Ranchers

نویسندگان [English]

  • Nasim Izadi 1
  • Heshmatallah Saadi 2
  • Dariush Hayati 3
1 Ph.D. Student of Agricultural Extension and Education, Bu-Ali Sina
2 Associate professor of Agricultural Extension and Education, Bu-Ali Sina
3 Professor, Department of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture, Shiraz University
چکیده [English]

Population growth, energy need, scarcity and contamination fossil energy resources in rural area make using clean and renewable energies unavoidable all over the country. Biogas is one of those renewable energies with a high potential to use, among Iranian rural communities. The main object of this study was to investigate factors affecting biogas usage intention among traditional ranchers in Iran. In order to measure those factors, Comprehensive Action Determination Model, which is a model for measuring ecological intention and behavior, was examined. Iranian ranchers were the statistical population of the study and 383 ranchers were selected as sample group using stratified random sampling method. Data collection instrument was a questionnaire which its face and content validity was confirmed by a panel of agricultural extension and education experts and its reliability was estimated by implementing a pilot study. The Cronbach's alpha value confirmed the reliability of the questionnaire towards measuring variables. Findings revealed comprehensive action determination model could assess the intension determinants, appropriately, so that extension system could consider them towards developing biogas usage among traditional ranchers. Besides, findings showed that social norms, attitude, animal husbandry situation, constraints, awareness of needs and consequences, amount of communication with local organizations, and subjective schemata were determinant factors in relation to biogas usage intention by ranchers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biogas
  • Traditional Ranchers
  • Comprehensive Action Determination Model
  • Renewable Energies

مراجع

آمارنامه جهاد کشاورزی. (1396). انواع دامداری و آمار آن. قابل دسترس در آدرس اینترنتی: <http://maj.ir>.
ثقفی ، م. (1392). انرژی­های تجدیدپذیر نوین. چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دفتر بهبود تغذیه و جایگاه دام. (1397). دستورالعمل اجرایی ساماندهی دامداری­های روستایی، عشایری و غیرصنعتی. تهران: وزارت جهاد کشاورزی، معاونت امور تولیدات دامی.
عطایی، پ.، و ایزدی، ن. (1393الف). عوامل تأثیرگذار بر تمایل کشاورزان به ایجاد تشکل‏های آب بران. تحقیقاتاقتصادوتوسعهکشاورزی، (2)54، صص 271- 261.
عطایی، پ.، و ایزدی، ن. (1393ب). بررسی سازه‏های مؤثر بر قصد استفاده از شبکه‏ی مدرن آبیاری توسط کشاورزان )مورد مطالعه: شبکه‏ی آبرسانی بند فیض آباد استان فارس(. تحقیقاتاقتصادوتوسعهکشاورزیایران، (4)45،صص 682- 673.
غلامی، م.، خسرویار، س.، و هجری، ز. (1392). بیوگاز در ایران ، کاربرد‏ها و چالشها. چهارمین همایش ملی بیوانرژی ایران، تهران، نهم آبان، صص 120- 112.
مهراب قوچانی، ا.، غنیان، م.، و برادران، م. (1395). واکاوی عوامل اثرگذار بر نگرش متخصصان نسبت به برنج تراریخته ایرانی. علومترویجوآموزشکشاورزی (2)12، صص 72-53.
نعیمی، ا.، رضائی، ر.، و موسی­پور، س.ک. (1397). تحلیل سازه­های محیط­زیستی تأثیرگذار بر رفتار حفاظت از محیط­زیست روستاییان شهرستان باغملک استان خوزستان. علومترویجوآموزشکشاورزی، (1)14، صص 1-22.
 
Abadi, N., Gebrehiwot, K., Techane, A., and Nerea, H. (2017). Links between biogas technology adoption and health status of households in rural Tigray, northern Ethiopia. Energy Policy, 101, 284-292.
Abbas, T., Ali, G., Adil, S.A., Bashir, M.K., and Kamran, M.A. (2017). Economic analysis of biogas adoption technology by rural farmers: The case of Faisalabad district in Pakistan. Renewable Energy, 107, 431-439.
Afsharzade, N., Papzan, A., Ashjaee, M., Delangizan, S., Van passel, S., and Azadi, H. (2016). Renewable energy development in rural areas of Iran. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 65, 743-755.
Bamberg, S. (2013). Changing environmentally harmful behaviors: A stage model of self-regulated behavioral change. Journal of Environmental Psychology, 34, 151-159.
Bamberg, S., Moser, G. (2007). Twenty years after Hines, Hungerford, and Tomera: A new meta-analysis of psycho-social determinants of pro-environmental behavior. Journal of Environmental Psychology, 27 (1), 14-25.
Bond, T., and Templeton, M.R. (2011). History and future of domestic biogas plants in the developing world. Energy Sustainability and Development, 15, 347-354.
Demirbas, M.F., and Balat, M. (2009). Progress and recent trends in biogas processing. International Journal of Green Energy, 6, 117-142.
Endeshaw, D. (2016). New competitor Samsung C&T wins fertilizer bid, Addis Fortune 16 (824), Available at: <http://addisfortune.net/articles/newcompetitor - samsung-c and t-wins-fertilizer-bid/ (accessed 12.03.16)>.
Energy Balances, Power and Energy Planning Department, Ministry of Energy of I.R.IRAN. (2017). Report on Iran's Energy Sector. Available at: < www.iranwatch.org>.
Energy Statistic Organization. (2018). Report of world energy production and consumption. Available at: <www.bp.com>.
Gram-Hanssen, K. (2014). New needs for better understanding of household's energy consumption behavior, lifestyle or practices? Architectural Engineering and Design Management, 10(1-2), 91-107.
Gonzalez Lopez, A., and Cuervo-Arango, M.A.) 2008(. Relationship among values, beliefs, norms and ecological behavior. Psicolhema, 20(4), 623-629.
Izadi, N., and Hayati, D. (2014). Appraising some Iranian maize growers' ecological behavior: Application of path analysis. Journal of Agricultural Science and Technology, 16, 993-1003.
Kabir, H., Yegbemey, R.N., and Bauer, S. (2013). Factors determinant of biogas adoption in Bangladesh. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 28, 881- 889.
Kahneman, D., and Frederick, S. (2002). Representativeness revisited: Attribute substitution in intuitive judgment. Heuristics of Intuitive Judgment: Extensions and Applications. New York: Cambridge University Press.
Kelebe, H.E., Ayimut, K.M., Berhe, G.H., and Hintsa, K. (2017). Determinants for adoption decision of small scale biogas technology by rural households in Tigray, Ethiopia. Energy Economics, 66, 272–278.
Klockner, C.A. (2005). How powerful are moral motives in environmental protection? Umwelt psychologie, 9, 28-45.
Klockner, C.A., and Blobaum, A. (2010). A comprehensive action determination model: Toward a broader understanding of ecological behaviour using the example of travel mode choice. Journal of Environmental Psychology, 30, 574-586.
Klockner, C.A. (2013). A comprehensive model of the psychology of environmental behavioral meta-analysis. Global Environmental Change, 23(5), 1028-1038.
Klockner, C.A. (2014). Psychological determinants of intentions to upgrade the energy standards of privately-owned buildings: results from a Norwegian survey. International Journal of Sustainable Building Technology and Urban Development, 5(3), 222- 229.
Klockner, C.A. (2017). A stage model as an analysis framework for studying voluntary change in food choices - the case of beef consumption reduction in Norway. Appetite, 108, 434- 449.
Klockner, C.A., and Nayum, A. (2016). Specific barriers and drivers in different stages of decision-making about energy efficiency upgrades in private homes. Front Psychology, 7, 1-14.
Klockner, C.A., and Nayum, A. (2017). Psychological and structural facilitators and barriers to energy upgrades of the privately owned building stock. Energy, 140, 1005-1017.
Klockner, C.A., and Ofstad, S.P. (2017). Tailored information helps people progress towards reducing their beef consumption. Journal of Environmental Psychology, 50, 24-36.
Klockner, C.A., and Oppedal, I.O. (2011).General vs. domain specific recycling behavior applying a multilevel comprehensive action determination model to recycling in Norwegian student homes. Resources, Conservation and Recycling, 55, 463-471.
Lwiza, F., Mugisha, J., Walekhwa, P.N., Smith, J., and Balana, B. (2017).Dis-adoption of Household Biogas technologies in Central Uganda. Energy for Sustainable Development, 37, 124-132.
Matthies, E., Selge, S., and Klockner, C.A. (2012). The role of parental behaviour for the development of behaviour specific environmental norms: The example of recycling and re-use behavior. Journal of Environmental Psychology, 32, 277-284.
Mengistu, M.G., Simane, B., Eshete, G., and Workneh, T.S. (2016). Factors affecting households' decisions in biogas technology adoption, the case of Ofla and Mecha districts, northern Ethiopia. Renewable Energy, 93, 215- 227.
Milfont, T. (2009). The effects of social desirability on self-reported environmental attitudes and ecological behavior. Environmentalist. 24, 263-269.
Mohammadi, M., Ghobadian, B., Najafi, G., and Janzadeh Galogah, R. (2013).Potential of biogas production in Iran. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 28, 702-714.
Mwirigi, J., Balana, B., Mugisha, J., Walekhwa, P., Melamu, R., Nakami, S., and Makenzi, P. (2014). Socio-economic hurdles to widespread adoption of small-scale biogas digesters in Sub-Saharan Africa: A review. Biomass and Bioenergy, 70, 17-25.
Mwirigi, J., Makenzi, P.M., and Ochola, W.O. (2009). Socio-economic constraints to adoption and sustainability of biogas technology by farmers in Nakuru Districts, Kenya. Energy for Sustainable Development, 13, 106-115
Najafi, G., Ghobadian, B., and Yusaf, T.F. (2011). Algae as a sustainable energy source for biofuel production in Iran: A case study. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15, 3870 - 3876.
Nayum, A., Klockner, C.A., and Mehmetoglu, M. (2016).Comparison of socio-psychological characteristics of conventional and battery electric car buyers. Travel Behavior and Society, 3, 8-20.
Nayum, A., Klockner, C.A. (2014). A comprehensive socio-psychological approach to car type choice. Journal of Environmental Psychology, 40, 401-411.
Neal, D.T., Wood, W., and Quinn, J.M. (2006). Habit – a repeat performance. Current Directions in Psychological Science. 15(198), 198-202.
Puzzolo, E., Pope, D., Stanistreet, D., Rehfuess, E.A., and Bruce, N.G. (2016). Clean fuels for resource-poor settings: A systematic review of barriers and enablers to adoption and sustained use. Environmental Resources, 146, 218-234.
Rittmann B.E. (2008).Opportunities for renewable bioenergy using microorganisms. Biotechnology and Bioengineering, 100, 203-212.
Romadhoni, R.A., Putra, S., Liub, Z., and Lund, M. (2017). The impact of biogas technology adoption for farm households – Empirical evidence from mixed crop and livestock farming systems in Indonesia. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 74, 1371-1378.
Schwartz, D., Bruine de Bruin, W., Fischhoff, B., and Lave, L. (2015). Advertising energy saving programs: The potential environmental cost of emphasizing monetary savings. Journal of Experimental Psychology: Applied, 21(2), 158-166.
Shove E, Watson M, and Spurling N. (2015). Conceptualizing connections: energy demand, infrastructures and social practices. European Journal of Social Theory, 18(3), 274-87.
Smajgl, A., Brown, D.G., Valbuena, D., and Huigen, M.G.A. (2011). Empirical characterization of agent behaviors in socio-ecological systems. Environmental Modeling and Software, 26, 837-844.
Sophaa, B.M., Klockner, C.A. (2011). Psychological factors in the diffusion of sustainable technology: A study of Norwegian households’ adoption of wood pellet heating. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15, 2756- 2765.
Steinhorst, J., Klockner, C.A., and Matthies, E. (2015).Saving electricity e for the money or the environment? Risks of limiting pro-environmental spillover when using monetary framing. Journal of Environmental Psychology, 43, 125-135.
Taghizadeh- Alisaraei, A., Hosseini, S.H., Ghobadian, B., and Motevali, A. (2017). Biofuel production from citrus wastes: A feasibility study in Iran. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 69, 1100-1112.
Walekhwa, P.N., Mugisha, J., and Drake, L. (2009). Biogas energy from family-sized digesters in Uganda: Critical factors and policy implications. Energy Policy, 37, 2754-2762.
علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران
دوره 14، شماره 2
آذر 1397
صفحه 219-234

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار