بررسی سازه‌های مؤثر بر اثربخشی اطلاعات هواشناسی کشاورزی از نگاه گندم‌کاران استان کهگیلویه و بویراحمد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران.

2 کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد، یاسوج، ایران.

چکیده

اطلاعات هواشناسی و پیش‌بینی‌های جوی برای تولید محصولات کشاورزی بسیار حیاتی است. هدف کلی این پژوهش، بررسی اثربخشی اطلاعات هواشناسی کشاورزی از دیدگاه گندم‌کاران استان کهگیلویه و بویراحمد است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل 42 هزار گندم‌کار در استان بود که با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران، تعداد 335 نفر از آن‌ها به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. روایی صوریپرسشنامه ، توسط کارشناسان زراعت و هواشناسی و پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی توسط بسته نرم‌افزاری SPSS انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که اکثر کشاورزان معتقد به اثربخشی اطلاعات هواشناسی کشاورزی به‌ترتیب اولویت در زمینه‌هایی چون تعیین تاریخ کاشت گندم، بیمه کردن محصول، مبارزه با آفات، میزان بذر مصرفی و افزایش کیفیت گندم هستند. منابع ارتباطی، تأثیر مثبت بر اثربخشی اطلاعات هواشناسی داشتند. نتایج رگرسیون لوجستیک نشان داد که مؤلفه‌های شناسایی شده و مؤثر بر اثربخشی هواشناسی کشاورزی به‌ترتیب اهمیت، شامل اعتماد، نگرش، دیم‏کار بودن و میزان تحصیلات کشاورز می‌باشد؛ بنابراین، انتظار می ‏رود که با بهبود وضعیت این مؤلفه‌‌ها، میزان اثربخشی اطلاعات هواشناسی در بین گندم‌کاران افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of Factors Influencing the Effectiveness of Agro-meteorological Information from the Viewpoint of Wheat Farmers in Kohgiluyeh-va-Boyerahmad Province

نویسندگان [English]

  • Behrooz Hassanpour 1
  • Mohammad Amiri Ardekani 2
1 Assistant Professor of Agricultural Economics in Kohgiloyeh & Boyerahmad Agricultural Research and Natural Resource and Education Center, AREEO, Yasouj, Iran.
2 Expert of Agricultural Extension in Kohgiloyeh & Boyerahmad Agricultural Research and Natural Resource and Education Center, AREEO, Yasouj, Iran.
چکیده [English]

Meteorological information (MI) and weather forecasts are vital for producing agricultural yields. The aim of this study was to investigate the effectiveness of agro-meteorological information from the perspective of farmers in Kohgiluyeh-va-Boyerahmad Province. The study was based on a survey and statistical population consisted of 42000 wheat farmers in the province. Using Cochran sampling formula, 335 of them were selected as a sample. The validity of questionnaire confirmed by a panel of experts in agricultural and meteorological information areas. The reliability of the research tool was investigated using Cronbach’s Alpha coefficients. The results revealed that most of farmers believe that agro-meteorological information are effective in terms of determining the data of wheat sowing, using insurance services, controlling pests, required seeds, and increasing the quality of wheat, respectively. Communication sources had a significant positive impact on the effectiveness of MI. The result of logistic regression revealed that the affecting components of MI effectiveness consist of the farmer’s trust, attitude, farming without irrigation system, and level of education, respectively. Therfore, it is expected that the effectiveness of meteorological information be increasing by improving the components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agro-meteorology
  • Attitude
  • Effectiveness
  • Logistic Regression
  • Wheat Cultivation

مراجع

بایزیدی، ا.، اولادی، ب.، و عباسی، ن. (1389).  تحلیل داده‌های پرسشنامه‌ای به کمک نرم افزار SPSS. تهران: انتشارات عابد.
پرهیزکاری، ا.، مظفری، م. م.، و حسینی خدادادی، م. (1393). تحلیل اقتصادی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد گندم آبی در حوضه آبخیز شاهرود. پژوهش‌نامه کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 18، شماره 4، صص 100-88.
جابری، ز.، برادران، م.، و یزدان‏پناه، م. (1398). تحلیل نقش عوامل شناختی در تمایل به کاربست اطلاعات زیست‌محیطی و هواشناسی توسط کشاورزان شهرستان دهلران (کاربرد ترکیبی نظریه‌های شناخت اجتماعی و پذیرش فناوری). مجله محیط‌شناسی، دوره 45، شماره 1، صص 98-87.
جمشیدی، ا.، اسدی، ع.، و کلانتری، خ. (1396). سازوکارهای سازگاری با تغییر اقلیم کشاورزان خرده‏ پای استان همدان. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی، دوره 13، شماره 2، صص 130-109.
حبیب‌پور، ک.، و صفری، ر. (1390). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل داده‌های کمی). تهران: انتشارات متفکران.
خان محمدی، ا.، و رضایی، ر. (1396). عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع‌یابی کشاورزان گندم‌کار بخش مرکزی شهرستان زنجان. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی، دوره 13، شماره 2، صص 187-171.
رسولی، س. ج.، نصیری محلاتی، م.، ناصری‌پور یزدی، م. ت.، و قربانی، ر. (1395). تعیین مدل پیش‌بینی عملکرد کلزا بر اساس شاخص‌های هواشناسی کشاورزی و پارامترهای اقلیمی در شهرستان مشهد. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). جلد 30، شماره 4، صص 1333-1322.
سرایی، ح. (1372). مقدمه‌ای بر نمونه‌گیری در تحقیق. تهران:انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
شریف‌زاده، م.، زمانی ، غ. ح. و کرمی، ع. (1389). عوامل مؤثر بر به‌کارگیری اطلاعات هواشناسی در تصمیم‌گیری‌های کشاورزان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، شماره 4، صص 555-541.
محبوبی، م. ر.، کشیری، ح.، و محمد قلی­پور، م. (1388). اثربخشی اطلاعات هواشناسی از دیدگاه کشاورزان استان گلستان. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 16، شماره 1، صص 11-1.
ملایی، ف.، حسینی، س. م.، حجازی، س. ی.، پیش بین، س. ا. (1397).  تبیین راهبرد‏های سازگاری کشاورزان استان خراسان جنوبی با تغییر اقلیم. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی، دوره 14، شماره 2، صص 105-83.
مهدویان، ع.ر.، و جوانمرد، س. (1383). نقش پیش‌آگاهی‌های هواشناسی در امنیت غذایی و کاهش ضایعات تولیدات کشاورزی، اولین همایش روش‌های پیشگیری از اتلاف منابع ملی، تهران، فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران،19 خرداد، صص 103-96.
وزارت جهاد کشاورزی. (1397). آمارنامه کشاورزی: جلد اول محصولات زراعی سال 1396-1395. معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات. ص116.
 
Aken, L. E., and Muchinda, M. (2001). Improving agrometeorological bulletins, perspectives from RAI (Africa), In: Sivakumar, M. V. K (Ed), Proceedings of the inter-regional workshop of improving agrometeorological bulletins, World meteorological organization, (PP. 27-40), Geneva, Switzerland.
Cabrera, V. E., Letson, D., and Podesta, G. (2006). The value of climate information when farm programs matter. Agricultural Systems, 87, 351-369.
Carvajal, M. (2000). Ecuador: A case study in agrometeorology. Commission for Agricultural Meteorology. World Meteorological Organization, CAGM, report No. 93: 23.
Changnon, S. A., Kunkel, K. E., and Pielke, J. R. (1999). Temporal fluctuations in weather and climate extremes that cause economic and human health impacts: A review. Bulletin of American Meteo. Society, 80, 1077-1098.
Gujarati, D., and Porter, D. C. (2009). Basic Econometrics, 5th Edition. New York: McGraw Hill.
Hannaway, D. B., Daly, Ch., and Cooper, A. (2002). Developing an agricultural, environmental and natural resources mapping and decision support system for Southeast Asia. GIS application for sustainable development.
Kishore, K. (1999). Climate forecasting applications. Extreme climate events program. Center, Bangkok, Thailand: Asian Disaster Preparedness.
Maini, P., and Rathore L. S. (2011). Economic impact assessment of the agrometeorological advisory service of India. Current Science, 101 (10), 1296-1310.
Mukhala, E. (2000). Meteorological services and farmers in Africa: Is there shared meaning?, Research fellow in communication science, University of the Orange free state, South Africa.
Mumbi, R. G. (2003). Insights and tools for adaptation: Learning from climate variability communication, the Zambian experience, Zambia Meteorological Department.
Naaba, F. Z., Abubakari, Z., Ahmed, A. (2019). The role of climate services in agricultural productivity in Ghana: The perspectives of farmers and institutions. Climate Services, 13, 24-32.
Nazemossadat, M. J., Kamgarhaghighi, A. A., Sharifzadeh, M., and Ahmadvand, M. (2006). Adaption of long- term rainfall forecasting: A case of Fars province wheat farmers. Iranian Agricultural Extension andEducation Journal, 2, 10-15.
Stigter, K. (2005). Support systems in policy making for agrometeorological services: The role of intermediaries, Paper presented in the second meeting of the management group of CAgM, Guaruja, Brazil.
Thomas, K. A., and Sanyaolu, A. S. (2017). Utilization of Agro-meteorological Services among Arable Crop Farmers in Oyo State, Nigeria. Journal of Agricultural Extension, 21(1), 52-69.
Ustinova, O. (2000). Agrometeorological products and their economic benefits in the Russian federation, Commission for agricultural meteorology, World Meteorological Organization, CAgM, R. 93, 78.
Weiss, A., Van Crowder, L., and Bernardi, M. (2000). Communicating agro-meteorological information to farming communities. Agricultural and Forest Meteorology, 103, 185-196.
Ziervogel, G., Bithell, M., and Washington, R. (2005). Agent-based social simulation: A method for assessing the impact of seasonal climate forecast applications among smallholder farmers. Agricultural Systems, 83, 1-26.
Zuma-Netshiukhwi, G. N. C., and Stigter, K. C. J. (2016). An extension approach to close the gap between suppliers and users of agrometeorological services in the South-Western Free State of South Africa. South African Journal of Agricultural Extension, 44 (2), 84-98.
Zuma-Netshiukhwi, G. N. C., Stigter, K. C. J., Walker, S. (2016). Improving agricultural decision making using weather and climate information for farmers, south-western Free State, South Africa. Net Journal Agricultural Science, 4(4), 67-77.
علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران
دوره 15، شماره 2
آذر 1398
صفحه 187-203

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار