ارزیابی فرسودگی شغلی و رابطه آن با منتخبی از متغیرهای جمعیت‌شناختی در بین کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

2 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

فرسودگی شغلی کارکنان یکی از موضوع‌های مهم مورد علاقه محققان مدیریت منابع انسانی و عاملی مهم در پیشگویی و درک رفتار سازمانی است. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان فرسودگی شغلی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان بود. روش پژوهش، توصیفی - پیمایشی بود. نمونه تحقیق 220 نفر از کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان بودند که به روش طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه فرسودگی شغلی مازلاک گردآوری شدند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه به تأیید پانلی از متخصصین ترویج و آموزش کشاورزی و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان رسید و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ برای متغیرهای مختلف بین 0/80 تا 0/83 به‌دست آمد. با توجه به یافته‌های تحقیق، میزان فرسودگی شغلی کارشناسان در ابعاد تحلیل عاطفی، مسخ شخصیت و موفقیت فردی در مقایسه با نمره‌های هنجار شده در مقیاس مازلاک در سطح متوسط بود. از میان متغیرهای جمعیت شناختی، سن و سابقه کار با تحلیل عاطفی و مسخ شخصیت رابطه منفی و معنی‌دار داشتند. با توجه به نتایج آزمونT بین فرسودگی شغلی مردان و زنان اختلاف معنی‌داری وجود نداشت، اما افراد مجرد تحلیل عاطفی و مسخ شخصیت بالاتری نسبت به افراد متأهل داشتند. همچنین، بین فرسودگی شغلی مدیران و کارشناسان، و همچنین کارشناسان با تحصیلات مختلف تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. با توجه به یافته‌های تحقیق، پیشنهادهایی جهت کاهش فرسودگی شغلی کارشناسان ارائه گردیده است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of Job Burnout and its Relationship with Selected Demographic Variables among Jihad-e Keshavarzi Organization Specialists in Kurdistan Province

نویسندگان [English]

  • Ahmad Basami 1
  • Mohammad Chizari 2
  • Enayat Abbasi 3
1
2 , Professor in Agricultural Extension and Education, Dept. of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture, Tarbiat Modares University
3
چکیده [English]

Employee job burnout is one of the interesting topics of human resource management researchers and is one of the important factors for predicting and understanding organizational behavior. The purpose of this study was to assess the job burnout situation of Jihad-e Keshavarzi Organization specialists in Kurdistan province. The research method was descriptive and survey. The research sample was 220 specialists of Jihad-e Keshavarzi Organization in Kurdistan province, who were selected using stratified random sampling with proportional to size. Data were collected using the Maslach’s burnout questionnaire. Content and face validity of the questionnaire was confirmed by a panel of the experts of agricultural extension and education and specialists of Jihad-e Keshavarzi Organization in Kurdistan province. The Reliability of the questionnaire was confirmed by calculating Cronbach’s alpha for different variables between 0.80 to 0.83. Based on the results, the degree of job burnout (emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment) were moderate comparing with the Maslach’s scale. Among the demographic variables, there were negative and significant relationships between age and working years with emotional exhaustion and depersonalization. Result of T-test showed that there wasno significant difference between job burnout of male and female. However, the single specialists reported higher emotional exhaustion and depersonalization comparing with the married specialists. In addition, there were no significant differences between the managers and specialists, and between specialists with different educational levels. Based on the research findings, some recommendations were presented to reduce the specialist’s job burnout.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Job Burnout
  • emotional exhaustion
  • depersonalization
  • Personal Accomplishment
  • Demographic factors
  • Jihad-e Keshavarzi Organization

مراجع

آذربرزین، م. (1388). بررسی میزان تاثیر ورزش بر کاهش تحلیل رفتگی شغلی مدیران و کارکنان حوزه ستادی وزارت جهاد کشاورزی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشکده مدیریت. دانشگاه تهران.
انیسی، ج.، اسکندری، م.، قربانی، ز.، و عبدالمحمدی، ا. (1389). عوامل فردی و سازمانی مرتبط با فرسودگی شغلی در کارکنان نیروی دریایی. علوم رفتاری، جلد 4، شماره3، ‌صص 253- 249.
امیری، م.، اسدی، م. ر.، و دلبری راغب، ف. (1390). بررسی وضعیت فرسودگی شغلی در میان کارکنان بانک و ارایه راهکارهای بهبود وضعیت آن. مدیریت بازرگانی، دوره 3، جلد 7، صص 56- 37.
توسلی، ب.، پزشکی راد، غ. و چیذری، م. (1386). اثربخشی دوره‌های آموزشی ضمن خدمت بانک کشاورزی در افزایش دانش فنی کارشناسان کشاورزی بانک. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، جلد 3، شماره2، صص 104-97.
رحیمی، ش. (1379). فرسودگی مدیران و چگونگی آن. تدبیر، جلد 109، صص 86- 83.
زارعی‌جهرمی، ف. (1385). بررسی میزان تحلیل رفتگی شغلی دبیران تربیت بدنی مدارس شهر شیراز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تهران.
ساعتچی، م. (1387). بهداشت روانی در محیط کار (با تأکید بر فشار روانی و فرسودگی شغلی). تهران: نشر ویرایش، ص51-31.
سید جوادین، س. ر.، و شهباز مرادی، س. (1385). فرسودگی شغلی: پژوهشی در شرکت حفار نفت جنوب. علوم مدیریت ایران، جلد1، شماره2،‌ صص 87- 63.
عرفانی، ن. (1378). بررسی میزان فرسودگی شغلی مشاوران مدارس نظام جدید آموزش متوسطه استان کردستان. تعلیم و تربیت، جلد 67،‌ صص 82- 61.
قدیمی‌‌‌مقدم، م. م.، و حسینی طباطبایی، ف. (1385). شیوع فرسودگی شغلی در بین معلمان و کارکنان سازمان آموزش و پرورش و رابطه آن با جنسیت، مدرک تحصیلی، مقطع شغلی و موقعیت جغرافیایی. پژوهشهای روانشناختی، جلد 9،‌ شماره (1و2)،‌ صص 73- 56.
Alaracon, G. M. (2007). The relationship between burnout and engagement: A confirmatory factor analysis. M.Sc. thesis, University of California Polytechnic, available in: http://etd.ohiolink.edu/view.cgi/Alarcon%20Gene%20Michael.pdf?wright1187021596.
Croom, D. B. (2003). Teacher burnout in Agricutural education. Journal of Agricultural Education, 44(2): 1-13.
Chenevey, J. L., Ewing, J. C., and Whittington, M. S. (2008). Teacher burnout and job satisfaction among agricultural education teachers.  Journal of Agricultural Education. 49(3): 12 – 22.
Freudenberger, H. J. (1974). Staff burnout.  Journal of Social Issues, 30 (1): 159− 165.
Gold, Y. (1984). The factorial validity of the Maslach burnout inventory in a sample of California elementary and junior high school classroom teachers. Educational and Psychological Measurement, 44: 1009− 1016.
Gonzalez, S., and Bernard, H. (2006). Academic workload typologies and burnout among faculty in seventh-day advents colleges and universities in North America. Journal of Research on Christian Education, 15(1): 13-37.
Hudson Jr. H. R. (1998). Burnout among agricultural education teachers in West Virginia, M.Sc. thesis, University of West Virginia.
Igodan, O. C. (1984). Factors associated with burnout among extension agents in the Ohio cooperative extension service, Ph. D. dissertation, The Ohio State University. available at: http://etd.ohiol ink.edu/vi ew.cgi/I godan% 20Orobosa.pdf?osu1263907921.   
Iwanicki, E. F., and Schwab, R. L. (1981). A cross-validation study of the Maslach burnout inventory. Educational and Psychological Measurement, 41: 1167− 1174.
Krejcie, R. V., and Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30: 607-610.
Lai Ping, Y. B. (2007). Job burnout among construction professionals in Hong Kong: A moderator model with coping strategies. Ph. D. dissertation, University of Hong Kong, available at: http://hub.hku.hk/bitstream/10722/52579/1/FullText.pdf?accept=1.
Marmaya, N. H., Zawawi, N., Hitam, M., and Jody, J. M. (2011). Organizational commitment and job burnout among employess in Malaysia. International conference on business and economics research, Kuala Lumpur, Malaysia. IACSIT Press, Kuala Lumpur, Malaysia: 187- 185.
Maslach, C., Jackson, S., and Leiter, M. (1996). The Maslach burnout inventory (3rded). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
Maslach, C. (2001). What have We Learned about burnout and health? Psychology & Health, 16(5):607- 612.
Ogunlade, I., Adisa, R. S., Adefalur, L. L., Aderinoye, S. A., and Adebayo, S. A. (2008). Causes and effects of job burnout among agricultural extension agents in Kwara state, Nigeria. Journal of Extension Systems, 2(24): 66- 79.
Oladele, O. I., and Mabe, L. K. (2010). Job burnout and coping strategies among extension officers in North West province, South Africa. African Journal of Agricultural Research, 5(17): 2321-2325.
Pines, A. (1993). Burnout: existential perspectives. In W. B. Schaufeli., C. Maslash., and T, Marek (Eds.), professional burnout: recent development in theory and research, Washington, DC:  Taylor  and Francis: 33-52.
Rush, R. R. (2004). The influence of selected factors on burnout among faculty in higher education. Ph.D. dissertation, available in: Proquest Dissertations and Thesis database. (UMI No. 3112713).
علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران
دوره 10، شماره 2
آذر 1393
صفحه 49-65

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار