واکاوی شبکه‏ ی نهادی ترویج و آموزش کشاورزی استان کرمان: کاربرد تحلیل شبکه اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز

2 دانشیار، بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز

3 استاد بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز

4 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف واکاوی شبکه‏ ی نهادی ترویج و آموزش کشاورزی تکثرگرا در سطح استان کرمان اجرا شده است. در این راستا با استفاده از مشاهده مستقیم و همچنین مصاحبه غیر ساختارمند با افراد متخصص و مطلع کلیدی (163 نفر)، تعداد 51 نهاد دولتی، خصوصی، انتفاعی و غیرانتفاعیفعال در حوزه ‏ی آموزش و ترویج کشاورزی در سطح استان کرمان، شناسایی و ارتباطات و تعاملات بین این نهادها با بهره‏ گیری از رویکرد تحلیل شبکهی اجتماعی در چهار شبکه ‏ی تبادل اطلاعات، همکاری، هماهنگی و شراکت تحلیل و بررسی شد. طبق نتایج پژوهش پیوند‏های تبادل اطلاعات و همکاری در بین کنشگران نهادی، وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند، اما در پیوندهای هماهنگی و شراکت، شبکه‏ های نهادی متراکمی مشاهده نمی‏ شود و میزان انسجام اجتماعی بر اساس این دو پیوند ضعیف می ‏باشد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که در پیوند‏های مورد بررسی، سازمان جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، سازمان تعاون روستایی، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی، مراکز آموزش دانشگاهی و سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی از مهم‌ترین نهادهای ذی ‏نفوذ و دارای تأثیر بر نهادهای دیگر می‏ باشند. این در حالی است که در اکثر موارد نهادها و تشکل‏ های غیردولتی و مردمی که ارتباط تنگاتنگی با جامعه هدف کشاورزی و روستایی دارند، از لحاظ اقتدار، نفوذ و توانایی کنترل شبکه در سطح پایینی قرار دارند و در نظام ترویج و آموزش کشاورزی تکثرگرای موجود در عمل به حاشیه رانده شده ‏اند و حمایت‏ های کمتری دریافت می‏کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Agricultural Extension and Education Organizational Network in Kerman Province: Social Network Analysis

نویسندگان [English]

  • Hamid Karimi-Gougheri 1
  • Kourosh Rezaei-Moghaddam 2
  • Gholam Hossein Zamani 3
  • Dariush Hayati 3
  • Abdolmotaleb Rezaei 4
1 Ph.D. Student, Department of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture, Shiraz University, Shiraz
2 Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture, Shiraz University, Shiraz
3 Professor, Department of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture, Shiraz University
4 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

This study was conducted to analysis of agricultural extension and education organizational network in order to establish pluralistic extension system in Kerman Province. Using direct observation and unstructured interviews with experts and key informants (n:163) specialized in agricultural extension and education, 51 active governmental, private, non-profit and profit organizations in extension and education sector of Kerman province were recognized. Social Network Analysis was accomplished to identify connections and interactions between these organizations in four types of information sharing, cooperation, coordination and partnership networks. The results showed that knowledge sharing and cooperation networks had good condition between different organizations. But, there was an unsuitable situation in terms of coordination and partnership of organizational networks which led to the weak social cohesion. Findings revealed that Jihad Agricultural Organization, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Organization of Rural Cooperative, Department of Natural Resources and Watershed Management, Chamber of Commerce, Industries, Mines and Agriculture, University Education Centers, Government House and Agricultural and Natural Resources Engineers of Basij Organization, were the most strong and effective organizations. On the other hand, NGO’s which have the most connections and interactions with the target population of the province were located in lower level due to the authority, dominance and the ability of control of the networks. So, they were marginalized in current pluralistic system of agricultural extension and education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pluralistic Extension System
  • social network analysis
  • Organizational Actors
  • Kerman province
ابراهیمی‏ آذرخواران، ف.، قربانی، م.، سلاجقه، ع.، و محسنی‏ ساروی، م. (1393). تحلیل شبکه اجتماعی ذینفعان محلی در برنامه عمل مدیریت مشارکتی منابع آب (مطالعه‏ ی موردی: رودخانه جاجرود در حوزه آبخیز لتیان- روستای دربندسر). مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، سال9، شماره 28، صص 56-47.
بابایی، م.ح.، علی‏ بیگی، ا.ح.، غلامی، م.، و پورمرادی، ع. (1392). آسیب‏ شناسی برنامه ‏های آموزشی ترویج کشاورزی. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 24، صص 43-30.
باستانی، س.، و رئیسی، م. (1390). روش تحلیل شبکه: استفاده از رویکرد شبکه‏ های کل در مطالعه اجتماعات متن باز. مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره 5، شماره 2، صص 59-32.
بسطامی، ا.، و جواد زاده، م.ع. (1394). تحلیل مرکزیت شبکه‏ های اجتماعی در فضای سایبری با رویکرد مقابله با تهدیدات نرم. فصلنامه پدافند غیرعامل، سال 6، شماره 3، صص 78-69.
جعفریان، و.، یزدانی، م.ر.، رحیمی، م.، و قربانی، م. (1395). تحلیل شبکه‏ ای ساختار قدرت دست ‏اندرکاران سازمانی مدیریت منابع آب دشت گرمسار. مجله تحقیقاتمنابعآبایران، دوره 12، شماره 3، صص 129-114.
حاجی‏ هاشمی، ز.، پزشکی ‏راد، غ.، و چیذری، م. (1392). به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) توسط کنشگران ترویج کشاورزی استان اصفهان. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 26، صص 75-63.
حسن ‏آبادی، د.، حاج‏‏علی زاده، ا.، و حیدروند، م. (1396). ارزیابی سرمایه اجتماعی شبکه ذینفعان در راستای توسعه پایدار محلی. مجله مرتع و آبخیزداری، دوره 70، شماره 1، صص 86-71.
حسین ‏محمدی، م.، و حیاتی، د. (1390). ارزیابی بهره ‏برداران از میزان موفقیت مهندسان ناظر گندم: مورد مطالعه استان فارس. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 7، شماره 1، صص 72-55.
خواجه ‏نائینی، ع.، اشتریان، ک.، و محمدی‏ کنگرانی، ح. (1393). تحلیل شبکه‏ ای مرحله تصمیم ‏گیری در سیاست ‏گزاری نانو تکنولوژی ایران: سند توسعه فناوری نانو. فصلنامه پژوهش ‏های مدیریت در ایران، دوره 18، شماره 2، صص 53-25.
دین‏ پناه، غ.، خاتون‏ آبادی، س.ا.، و اسکندری، ج. (1388). بررسی پیامدها، موانع و امکان‏ سنجی خصوصی ‏سازی ترویج کشاورزی در استان اصفهان از دیدگاه کارشناسان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 40، شماره 3، صص 70-61.
راسخی، س.، مهرابی، ع.ا.، جوادی، س.ا.، و قربانی، م. (1395). تحلیل شبکه تلفیقی نهاد- بهره‏ بردار در برنامه عمل مدیریت مشارکتی مرتع (منطقه مورد مطالعه: روستای قصر یعقوب- خرم بید- استان فارس). مجله مرتع و آبخیزداری، دوره 69، شماره 2، صص 382-367.
رحیمی ‏فیض ‏آباد، ف.، و یزدان‏ پناه، م. (1393). عامل‏ های مؤثر بر مشارکت پیوسته‏ ی کشاورزان الشتر در کلاس‏ های آموزشی ترویجی. مجله پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 31، صص 57-46.
رضایی، ع.م.، حسینی، س.م.، و اسدی، ع. (1394). تحلیل شبکه ‏ی تبادل اطلاعات در راستای مدیریت پایدار منابع طبیعی (منطقه مورد مطالعه: حوزه‏ی سد البرز در استان مازندران). مرتع و آبخیزداری، دوره 68، شماره 1، صص 79-65.
رضایی، م.، شعبانعلی‏ فمی، ح.، و رضوانفر، ا. (1389). بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی مروجان محلی در استان مرکزی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-41، شماره 3، صص 378-369.
رضایی‏‏ مقدم، ک.، و اسداله‏ پور، ع. (1396). بازاندیشی مفهومی ترویج کشاورزی ایران. تهران: انتشارات نشر آموزش کشاورزی.
سالاری، ف.، قربانی، م.، ملکیان، الف.، و فهمی، ف. (1395). کاربرد روش تحلیل شبکه اجتماعی در ظرفیت سنجی ذینفعان محلی برای استقرار مدیریت مشارکتی منابع آب (منطقه مورد مطالعه: روستای سراب شاه حسین، حوضه آبخیز رزین، کرمانشاه). مجله تحقیقاتآبوخاکایران، دوره 47، شماره 2، صص 395-387.
سپهری، م.م.، و ریاحی، آ. (1389). کاربست تحلیل شبکه اجتماعی برای استخراج نیازهای سیستم مدیریت دانش در سازمان‏ های دانش بنیان. فصلنامه سیاست علم و فناوری، دوره 3، شماره 2، صص 93-81.
سوری، س.، صدیقی، ح.، و پزشکی راد، غ. (1391). شناسایی مشکلات و فعالیت ‏های نظام ترویج کشاورزی از دیدگاه کارشناسان ترویج کشاورزی (مطالعه موردی حوزه ستادی وزارت کشاورزی و مرکز استان قم). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 43، شماره 2، صص 252-241.
شعبانعلی‏ فمی، ح.، کلانتری، خ.، و اسدی، ع. (1387). مباحث نوین در ترویج و آموزش کشاورزی. تهران: انتشارات خوشبین، جلد اول.
شیخی، م.، شهسواریان، م.، و فضلی‏شمس‏آبادی، آ. (1392). رویکرد شبکه ‏ای به حکمروایی اراضی پیرامون کلان شهرها؛ نمونه موردی: منطقه شهری کرج. فصلنامه مدیریت شهری، سال 11، شماره 32، صص 138-123.
عرفان‏ منش، م.ا.، و ارشدی، ه. (1394). شبکه‏ ی هم ‏نویسندگی موسسات در مقاله ‏های علم اطلاعات و دانش‏شناسی ایران. مجله تحقیقات کتابداری و اطلاع‏ رسانی دانشگاه ی، دوره 49، شماره 1، صص 99-79.
علی ‏بیگی، ا.م.، عربی، ر.، و شیری، ن. (1392). اثر سرمایه فکری بر یادگیری سازمانی در بین کارشناسان ترویج کشاورزی شهرستان کرمانشاه. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 25، صص 38-26.
فعلی، س.، پزشکی‏راد، غ.، صدیقی، ح.، شهبازی، ا.، و قریشی ابهری، س.ج. (1394). عوامل بیرونی مؤثر بر نظام ترویج کشاورزی ایران تا افق سال 1404 شمسی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 46، شماره 1، صص 166-157.
فلسفی، پ. (1390). بررسی نگرش کشاورزان روستاهای شهرستان بوئین زهرا نسبت به نقش آفرینی نظام ترویج کشاورزی در ایجاد زمینه‏ های مشارکت نهادمند آنان در تحقق اولویت ‏های بخش کشاورزی. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 19، شماره 75، صص 240-209.
فلکی، م.، شعبانعلی ‏فمی، ح.، ایروانی، ه.، و موحد محمدی، ح. (1386). تحلیل عوامل تأثیرگذار بر کاربرد فناوری اطلاعات توسط کارشناسان نظام ترویج کشاورزی ایران. مجله علوم کشاورزی ایران، دوره 2-38، شماره 2، صص 197-185.
قاسمی، ج.، نظری، س.، قارون، ز.، روحانی، ح.، و قلی‏فر، ا. (1390). عوامل مؤثر بر بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط کارگزاران ترویج کشاورزی استان خراسان رضوی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 42، شماره 1، صص 104-93.
قربانی، م.، آذرنیوند، ح.، مهرابی، ع.ا.، باستانی، س.، جعفری، م.، و نایبی، ه. (1391). تحلیل شبکه اجتماعی: رویکردی نوین در سیاست ‏گزاری و برنامه ‏ریزی مدیریت مشارکتی منابع طبیعی. مجله مرتع و آبخیزداری، دوره 65، شماره 4، صص 568-553.
قربانی، م.، جعفریان، و.، یزدانی، م.ر.، و عبدالشاه‏ نژاد، م. (1395). تحلیل شبکه سیاست‏ گزاری و انسجام سازمانی دست‏ اندرکاران بخش منابع طبیعی در استان سمنان. مجله مرتع و آبخیزداری، دوره 69، شماره 1، صص 166-155.
قربانی، م.، روغنی، ر.، و ده ‏بزرگی، م. (1394). تحلیل شبکه‏ ی نهادی در سیاست‏ گزاری منطقه‏ ای جنگل ‏های خشک زاگرس (منطقة مطالعه شده: شهرستان بویراحمد). مجله جنگل و فرآورده‏ های چوب، دوره 68، شماره 3، صص 623-615.
قربانی، م.، و ده ‏بزرگی، م. (1393). تحلیل ذی‏نفعان، قدرت اجتماعی و تحلیل شبکه در مدیریت مشارکتی منابع طبیعی. مرتع و آبخیزداری، دوره 67، شماره 1، صص 157-141.
قلی‏فر، ا. (1395). طراحی الگوی پایداری نظام اجتماعی- بوم شناختی بخش آبزی‏ پروری (مورد مطالعه: حوزه‏ ی آبخیز سد البرز، استان مازندران). رساله‏ ی دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
کریمی، آ.، ملک ‏محمدی، ا.، رضوانفر، ا.، و احمد ‏پورداریانی، م. (1392). طراحی مدل کارآفرینی سازمان ترویج کشاورزی در زمینه توسعه پایدار کشاورزی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 44، شماره 1، صص 93-77.
کریمی‏ گوغری، ح.، رضوانفر، ا.، و حجازی، س.ی. (1391). بررسی اثر مؤلفه‏ های فرهنگ سازمانی بر عملکرد شغلی کارشناسان ترویج کشاورزی، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 43، شماره 4، صص 550-541.
کیان‏مهر، ن.، و حیاتی، د. (1391). واکاوی نگرش کارکنان ترویج کشاورزی نسبت به نظام ترویج کشاورزی فقرزدا: مورد مطالعه استان فارس. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 8، شماره 2، صص 137-119.
مالکی، ر. (1394). تحلیلی بر عملکرد ترویج و آموزش کشاورزی در استان‏ های کشور با استفاده از مدل موریس. فصلنامه روستا و توسعه، سال 18، شماره 3، صص 150-131.
محمدزاده، ل.، صدیقی، ح.، و عباسی، ع. (1394). بررسی ویژگی‏ های آموزش‏ های ترویجی کشاورز- محور در نظام ترویج کشاورزی ایران. فصلنامه روستا و توسعه، دوره 18، شماره 1، صص 131-113.
محمدی‏ کنگرانی، ح.، شامخی، ت.، و حسین ‏زاده، م. (1390). بررسی و تحلیل شبکه روابط رسمی و غیررسمی میان سازمانی با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه ‏ای (مطالعه‏ ی موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد). مجله مدیریتدولتی، دوره 3، شماره 6، صص 164-149.
محمدی‏ کنگرانی، ح.، شایسته، ا.، حُلی‏ساز، ا.، و غنچه ‏پور، د. (1394). ترسیم و تحلیل شبکه اعتماد میان شاغلین بخش گردشگری با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه ‏ای (مطالعه موردی: روستای طبل جزیره قشم). مجله پژوهش‏نامه فرهنگی هرمزگان، شماره 8 و 9، صص 117-105.
محمدی‏ کنگرانی، ح.، غنچه‏ پور، د. خیرخواه، د.، و رخبین، م. (1393). تحلیل سند توسعه محیط زیست استان هرمزگان با تأکید بر شبکه روابط میان سازمانی، مجموعه مقالات هشتمین کنفرانس ملی روز جهانی محیط ‏زیست، تهران، سوم تیرماه، صص 236.
محمدی‏ کنگرانی، ح. (1389). تحلیل شبکه ‏ای؛ روشی جدید برای حل مسایل مدیریتی و سیاستی در راستای توسعه صنعتی. فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، دوره 8، شماره 14، صص 34-23.
محمدی‏ کنگرانی، ح.، و حسین ‏زاده، م. (1395). بررسی ساختار و توزیع قدرت در میان نهادهای مسئول در برنامه پنجم توسعه با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه ‏های اجتماعی. فصلنامه سیاست گزاری عمومی، دوره 2، شماره 4، صص 107-89.
محمدی‏ کنگرانی، ح.، و رفسنجانی‏ نژاد، س. (1394). بررسی ساختار قدرت در شبکه سیاست گزاری و مدیریت آب در برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه سیاست گزاری عمومی، دوره 1، شماره 3، صص 138-121.
محمدی‏ کنگرانی، ح.، شامخی، ت.، اشتریان، ک.، عرب، د.ر.، و نوک، د. (1388). بررسی ساختار قدرت در شبکه تکالیف قانونی نهادهای منابع طبیعی به روش تحلیل شبکه‏ ای روابط نهادی (مطالعه موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد). نشریه جنگل و فرآورده‏ های چوب، دوره 62، شماره 2، صص 220-203.
مرادی‏ کفراج، م.، رضوانفر، ا.، و ملک ‏محمدی، ا. (1392). عوامل مؤثر بر موفقیت برنامه ‏های تمرکززدایی ترویج کشاورزی کشور. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 9، شماره 2، صص. 13-1.
مرتضوی، م.، و واحدی، ا. (1393). مفهوم ‏سازی شبکه ملی مؤسسات پژوهشی (مطالعه موردی: پژوهش‏ های برنامه ‏ریزی و توسعه کشور). فصلنامه فرایند مدیریت و توسعه، دوره 27، شماره 2، صص 80-53.
میرزایی، ر.، صدیقی، ح.، و فلسفی، پ. (1386). ارزیابی نظام ترویج کشاورزی ایران. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 3، شماره2، صص. 68-57.
نادری، م.، قربانی، م.، و یاوری، ا. (1395). تحلیل شبکه و انسجام سازمانی در مدیریت مشارکتی پارک ملی سرخه حصار. مجله محیط ‏زیست طبیعی، دوره 69، شماره 2، صص530-519.
نادری، م.، قربانی، م.، و یاوری، ا.ر. (1393). تحلیل شبکه تبادل اطلاعات و کنشگران کلیدی در سیاست‏ گزاری و مدیریت پایدار پارک ملی سرخه حصار. مجله پژوهش ‏های دانش زمین، سال 5، شماره 20، صص 28-16.
نظرزاده ‏زارع، م.، درانی، ک.، و غلامعلی‏ لواسانی، م. (1390). بررسی موانع و مشکلات دوره‏ های آموزشی ترویج کشاورزی از دیدگاه کشاورزان شرکت کننده در دوره‏ های ترویج شهرستان دزفول. مجله پژوهش در برنامه ‏ریزی درسی، دوره 8، شماره 29-28، صص 13-1.
نیک‏نامی، م. (1388). اهداف و راهبردهای کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات به‏ منظور توسعه ترویج کشاورزی ایران. مجله پژوهش‏های ترویج و آموزش کشاورزی، دوره 2، شماره4، صص 50-41.
یعقوبی ‏فرانی، ا.، ملک ‏محمدی، ا.، حجازی، س.ی.، و حسینی، س.م. (1388). نقش عوامل سازمانی و مدیریتی در توسعه کارآفرینی در سازمان ترویج کشاورزی کشور. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 40، شماره 2، صص 52-37.
 
Annor-Frempong, F., Kwarteng, J., Agunga, R., and Zinnah, M.M. (2005). Challenges and prospects of infusing information communication technologies (ICTS) in extension for agricultural and rural development in Ghana. Proceeding 22nd Annual Conference AIAEE, Clearwater Beach, Florida.
Atsan, T.H., Isik, B., Yavuz, F., and Yurttas, Z. (2009). Factors affecting agricultural extension services in Northeast Anatolia Region. African Journal of Agricultural Research, 4(4), 305-310.
Celika, S., and Corbacioglu, S. (2016). From linearity to complexity: Emergent characteristics of the 2006 avian influenza response system in Turkey. Safety Science, 90, 5–13.
Cunha, F.J.A.P., Ribeiro, N.M., Monteiro, R.L.S., and Pereira, H.B.B. (2016). Social network analysis as a strategy for monitoring the dissemination of information between hospitals. TransInformação, 28(3), 309- 322.
Guzman, R., Nelson, N., Abrigo, G., and Baconguis, G. (2017). Selected organic agricultural organizations’ social networks in the promotion of organic agriculture in Quezon province, Philippinesi. Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Research, 5(2), 64-76.
Dempwolf, C.C., and Lyles, L.W. (2012). The uses of social network analysis in planning: A review of the literature. Journal of Planning Literature, 27(1), 3-21.
Ford, C.R. Wang, Y., and Vestal, A. (2011). Power asymmetries in tourism distribution networks. Annals of Tourism Research, 39(2), 755-779.
Hartwig, M., Kobashi, Y., Okura, S., and Tkach-Kawasaki, L. (2014). Energy policy participation through networks transcending cleavage: An analysis of Japanese and German renewable energy promotion policies. International Journal of Methodology Quality & Quantity, 49(4), 1485–1512.
HeuiBae, M.S., Nikolaev, A., Young-Seo, J., and Castner, J. (2015). Health care provider social network analysis: A systematic review. Nursing, 63(5), 566-584.
Klenk, N.L., Hickey, G.M., MacLellan, J.I., Gonzales, R., and Cardille, J. (2009). Social network analysis: A useful tool for visualizing and evaluating forestry research. International Forestry Review, 11(1), 134-140.
Krott, M., and Hasanagas, N.D. (2006). Measuring bridges between sectors: Causative evaluation of cross-sectorality. Journal of Forest Policy and Economics, 8(5), 555-563.
Molano, S., and Polo, A. (2015). Social network analysis in a learning community. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 185, 339-345.
Mulder, M. (2009). Agriculture. In: F. Rauner & R. Maclean (Eds). Handbook of technical and vocational education and training research. PP. 221-226. Dordrecht: Springer Netherlands.
Pereira, C.S., and Soares, A.L. (2007). Improving the quality of collaboration requirements for information management through social networks analysis. International Journal of Information Management, 27(2), 86-103.
Prager, K., and Thomson, K. (2014). AKIS and advisory services in the Republic of Ireland. Report for the AKIS inventory (WP3) of the PRO AKIS project. Available at: <www.proakis.eu/publicationsandevents/pubs>.
Ravindran, S.D., and Kalpana, M. (2012). Student's expectation, perception and satisfaction towards the management educational institutions. Procedia Economics and Finance, 2, 401-410.
Swanson, B.E. (2010). Changing extension paradigms within a rapidly changing global economy. Rural Development News, 1, 59-63.
Van Den Ban, A.W., and Samanta, R.K. (2006). Changing roles of agricultural extension in Asian nations. Delhi: B.R. Publishing.
Vignola, R., McDanils, T.L., and Scholz, W.R. (2013). Governance structures for ecosystem-based adaptation: Using policy-network analysis to identify key organizations for bridging information across scales and policy areas. Environmental Science & Policy, 31, 71-84.