تحلیل عملکرد محققان در سایت‌های جامع الگویی از دیدگاه کشاورزان (مورد مطالعه: استان‌های البرز، فارس، سیستان و بلوچستان و لرستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

2 دانشیار، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

3 استادیار، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

ارتباط مؤثر بین محققان، مروجان و کشاورزان برای دستیابی به توسعه کشاورزی دانش‌بنیان امری ضروری است. بنا به این ضرورت، در نظام نوین ترویج کشاورزی نیز، ارتباط با بخش تحقیقات کشاورزی به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، هدف پژوهش پیمایشی حاضر، تحلیل عملکرد محققان در سایت‌های جامع الگویی از دیدگاه کشاورزان بود. جامعه آماری آن شامل کشاورزان (669198 نفر) استان‌های البرز، فارس، سیستان و بلوچستان و لرستان بود که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 399 نفر برآورد شد که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه ­ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ­ها پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته بود که برای تعیین روایی آن علاوه بر نظرخواهی از متخصصان (روایی صوری)، از روایی همگرا استفاده شد. به‌منظور محاسبه پایایی آن نیز دو روش آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده­ ها توسط نرم‌افزارهایSPSS  نسخه 22 و Smart PLS نسخه 3 انجام شد. رتبه­بندی مؤلفه‌های عملکرد محققان در سایت ­های الگویی نشان داد که به‌ترتیب «توانایی ارائه مطالب توسط محققان» در بالاترین و «میزان و نحوه حضور محققان در سایت‌های الگویی» در پایین‌ترین رتبه‌ها قرار داشتند. همچنین، یافته‌های حاصل تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که عملکرد محققان در سایت‌های الگویی دارای چهار مؤلفه اصلی ارتباطات و پاسخگویی، میزان و نحوه حضور، محتوای ارائه شده و توانایی ارائه مطالب است که همگنی و پایایی معرف‌ها مورد تأیید بود. بر این اساس، توصیه می‌شود، نسبت به افزایش میزان حضور محققان در طول سال و بر اساس یک برنامه زمان‌بندی مشخص اقدام شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Performance of Researchers in Model Sites as Perceived by Farmers (Case Study: Alborz, Fars, Sistan & Baluchestan and Lorestan Provinces)

نویسندگان [English]

  • J Ghasemi 1
  • H Alipour 2
  • N Alizadeh 3
1 Assistant Professor, Agricultural Education and Extension Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
چکیده [English]

Effective communication among researchers, extension change agents, and farmers is essential for developing knowledge-based agriculture. Accordingly, in the new agricultural extension system, creating an effective link between agricultural extension and research sub-systems has been considered as one of the main components. Therefore, the main purpose of this survey research was to analyze the performance of researchers in agricultural model sites as perceived by farmers. The statistical population of the study consisted of the farmers (N= 669198) in Alborz, Fars, Sistan & Baluchestan and Lorestan Provinces. The sample size was estimated to be 399 farmers based on Krejcie and Morgan sampling table. Also, proportionate stratified sampling technique was used to select the samples. Data were collected through a questionnaire, whose validity was approved by a panel of experts and convergent validity indices like Average Variance Explained (AVE). Reliability of the questionnaire was approved by calculating the indices including Cronbach's alpha coefficients and composite reliability (CR). The collected data were analyzed by SPSS22 and Smart PLS3 software. Results of prioritizing components of researchers' performance in the model sites indicated that "ability to present content" was in the highest rank and "frequency and quality of researchers' presence in the model sites" was in the lowest rank. The results of confirmatory factor analysis (CFA) revealed that researchers' performance in the model sites' can be measured using four components (i.e. communication and responsibility, frequency and quality of researchers' presence in the model sites, presented content, and ability to present content). These results confirmed the homogeneity and reliability of measuring indicators in the measurement model. Accordingly, it is recommended to increase the regular presence of researchers throughout the year in the model sites.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Performance analysis
  • Researchers
  • Model site
  • New agricultural extension system

مراجع

اسداله‌پور، ع.، و خداوردیان، م. (1401). تحلیل چالش‌های نظام نوین ترویج کشاورزی: مورد مطالعه استان مازندران، نهمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی، منابع طبیعی و محیط‌زیست پایدار، تبریز، دانشگاه تبریز، 15 تا 17 شهریور.
اینانلو، پ.، ملک محمدی، ا.، و چیذری، م. (1396). نقش پیش‌برنده‌ها در افزایش نرخ انتقال یافته‌های طرح‌های تحقیقات کشاورزی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره 13، شماره 2، صص 51-39.
آیین‌نامه مشارکت محققان معین در فعالیت‌های ترویجی. (1396). مصوب مورخ 20/08/1396 شورای مشورتی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
پیروشعبانی، م.، غفاری، ج.، حبیب کاظمی، ف.، غلامی، ح.، و قاسمی، ج. (1400). دستورالعمل سایت‌های جامع الگویی تولیدی - ترویجی، تهران: نشر آموزش کشاورزی، معاونت آموزش و ترویج کشاورزی، چاپ اول.
سعدی، ح.، عطایی، م.، حبیببی، ف.، نادری مهدیی، ک.، و علی توکلی، ف. (1400). بررسی و تحلیل مهم‌ترین چالش‌های ارتباط بین تحقیق و ترویج کشاورزی استان همدان. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، دوره 14، شماره 4، صص 53-66.
شاهپسند، م. ر. (1396). کاربردپذیری یافته‌های تحقیقاتی در کشاورزی. پلی میان نظریه و عمل، تهران: موسسه علمی کاربردی جهاد کشاورزی.
شریعتی، م .ت. (1384). ارزشیابی مراکز تحقیقاتی مدل­ها و روش­ها: مطالعه موردی مرکز تحقیقات روستایی. پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، شماره 68، صص 103-91.
قاسمی، ج.، طهماسبی، م.، درجانی، ع.، امیری لاریجانی، ب.، سرافرازی، ع.، و بنی­هاشم، ف. (1397). طرح نظام ­نوین ترویج کشاورزی: پیشینه، دستاورد­ها، چشم‌انداز آینده. هفتمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی، منابع طبیعی و محیط‌زیست پایدار. دانشگاه بوعلی سینا، همدان، 3 تا 5 شهریورماه، صص 198-215.
قاسمی، ج.، نوری، ح.، توکلی، ع. ر.، و غلامی، ح. (1401). اعتبارسنجی الگروی سیپ (CIPP) در ارزشیابی اثربخشی محققان معین از دیدگاه شبکه ترویج کشاورزی ایران، مطالعات کارآفرینی و توسعه پایدار کشاورزی، دوره 9، شماره 4، صص 61-84.
گزارش طرح نظام نوین ترویج کشاورزی در استان‌های پایلوت. (1395). معاونت ترویج، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
منفرد، ن.، و بیات، پ. (1399الف). آسیب‌شناسی وضع موجود نظام نوین ترویج کشاورزی در استان بوشهر، هشتمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی، منابع طبیعی و محیط‌زیست پایدار، 6-8 آبان، تهران، مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی.
منفرد، ن.، و بیات، پ. (1399ب). الویت‌بندی عوامل مؤثر بر مشارکت محققان معین در برنامه‏‌های شبکه دانش (مطالعه موردی: استان بوشهر)، هشتمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی، منابع طبیعی و محیط‌زیست پایدار، 6-8 آبان‌، تهران، مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی.
مهرابی بشرآبادی، ح.، و جاودان، ا. (1390). تأثیر تحقیق و توسعه بر رشد و بهره‌وری در بخش کشاورزی ایران. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، دوره 25، شماره 2، صص 180-172.
 
Abdou, D. K., El Eraki, M., Al Nagar, K., and Sholkamy, M. (2014). Reforming the agricultural extension services in Egypt: The case of the Farmers Field Schools in Qena. Egypt network for integrated development (ENID). Policy Brief 029.
Bereir, A. M. (2022). Evaluation of agricultural research, extension and farmers linkages: A case study from Gezira State Sudan. International Journal of Agricultural Science, Research and Technology in Extension and Education Systems (IJASRT in EESs), 12(2), 111-117.
Debele, T., Gebeyehu, M., and Abebe, A. (2019). Contributions and challenges in research and extension linkage for agricultural transformation in Ethiopia: A review. International Journal of Agricultural Extension, 7(2), 187-195.
Haddow, G., and Klobas, E. (2004) Communication of research to practice in library and information science: Closing the gap. Library and Information Research, 42, 24-42.
Moschitz, H., Roep, D., Brunori, G., and Tisenkopfs, T. (2015). Learning and innovation networks for sustainable agriculture: Processes of co-evolution, joint reflection and facilitation. The Journal of Agricultural Education and Extension, 21(1), 1-11.
Nyamupangedengu, Z. S., and Terblanché, S. E. (2016). Weak and or non-existent farmer-research-extension linkage structures, a cause for concern: The Nyanga district perspective, Zimbabwe. South African Journal of Agricultural Extension, 44(2), 110-120.
Park, D. B., and Ma, S. J. (2016). Linkage of agricultural research and extension in paraguay - interview to key actors. Journal of Agricultural Extension & Community Development, 23(2), 181-193.
Singh, G., Pathak, R., and Dixit, H. (2019). Strengthening of research-extension-farmers-market linkage. International Journal of Agriculture Innovations and Research, 7(6), 601-604.
علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران
دوره 18، ویژه نامه
اسفند 1401
صفحه 35-48

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار