واکاوی پایداری صنعت نوغانداری در استان گیلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

نوغانداری یکی از فعالیت­ های بخش کشاورزی است که موجب اشتغال و توانمندی روستاییان می­ شود. استان گیلان از قطب­ های مهم نوغانداری کشور است. این مطالعه، به واکاوی پایداری صنعت نوغانداری در استان گیلان می­پردازد. در این رابطه شاخص­ های انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی و پایداری شبکه­ ارتباطات اجتماعی کنشگران صنعت نوغانداری و راهکارهای کلیدی بهبود و ارتقای آنان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. رویکرد کلی تحقیق، ترکیبی از نوع طرح هم­زمان مثلث­ سازی شده است. در بخش کمی تحقیق از 9793 نفر نوغاندار استان 365 نفر به صورت نمونه­ گیری چندمرحله­ ای انتخاب شدند. داده­ های بخش کمی از طریق پرسشنامه­ ی محقق‌ساخته جمع ­آوری گردید. همچنین روایی صوری و محتوایی پرسشنامه از طریق گروه خبرگان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ با مقدار 0/81 تأیید گردید. در بخش کیفی نیز 12 کنشگر نوغانداری با استفاده از نمونه­ گیری هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شده و مورد مصاحبه قرار گرفتند. نتایج تحلیل شبکه­ کنشگران با استفاده از نرم‌افزار یوسینت (Ucinet) نشان داد که انسجام اجتماعی آنان ضعیف تا حد متوسط، مشارکت اجتماعی در حد متوسط و پایداری ارتباطات اجتماعی خوب است. همچنین تحلیل کیفی داده­ ها نیز نشان داد که حمایت­ های دولتی، ایجاد فرصت­ های شغلی درآمدزا، سازماندهی و هماهنگی بین کنشگران سه راهکار کلیدی در دستیابی به پایداری در صنعت نوغانداری در این استان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Sustainability of Sericulture Industry in Guilan Province

نویسندگان [English]

  • Mohammad Karim Motamed 1
  • Fatemeh Ghorbani Piralidehi 2
1 Associate Professor, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural Sciences, Guilan, University, Guilan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agricultural Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
چکیده [English]

Sericulture is one of the agricultural activities that causes employment and empowerment of the villagers. Guilan province is important centers of sericulture in the country. This study, investigates the sustainability of sericulture industry in Guilan province. In this regard, the indicators of social cohesion, social participation and sustainability of the social communication network of sericulture industry actors and key strategies for their improvement and promotion were analyzed. The general paradigm of the research is a mixed of concurrent- triangulation mixed methods design. In the quantitative part of the research, out of 9793 sericulture farmers in the province, 365 were selected by multi-stage sampling method. Quantitative data were collected through a researcher-made questionnaire. Also, the face and content validity of the questionnaire was confirmed by the group of experts and its reliability was confirmed using Cronbach's alpha coefficient with the amount 0.81. In the qualitative section, 12 sericulture actors were selected using purposive sampling (snowball) and interviewed. The results of the network analysis of the actors using UCINET software showed that their social cohesion is weak to moderate, social participation is moderate and the stability of social relations is good. Qualitative data analysis also showed that government support, income-generating job opportunities, organization and coordination among actors are the three key strategies to improve and enhance social cohesion, social participation and the sustainability of social relations in achieving in economizing sustainable sericulture in Guilan province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social cohesion
  • Network of sericulture actors
  • Sericulture industry
  • Social participation
جعفریان، و.، یزدانی، م. ر.، رحیمی، م.، و قربانی، م. (1395). تحلیل شبکه ­ای ساختار قدرت دست ­اندر کاران سازمانی مدیریت منابع آب دشت گرمسار. مجله تحقیقات منابع آب ایران، دوره 12، شماره 3، صص 129-114.
حسینی مقدم، س. ح. (1392). اصول پرورش کرم ابریشم. رشت: انتشارات دانشگاه گیلان.
زرافشانی، ک.، رجبی، س.، پاپ­زن، ع.، و بیگلری، ا. (1386). بررسی نیت کارآفرینی دانشجویان علمی- کاربردی کشاورزی استان قزوین با توجه به سبک­ های یادگیری. فصلنامه پژوهش در نظام­ های آموزشی، دوره 1، شماره 2، صص 76-65.  
صورتی زنجانی، ر.، و رکنی، ح. (1396). چالش­ های صنعت نوغانداری، الزامات آتی و اولویت­ های پژوهشی مورد نیاز کشور. همایش ملی ابریشم، گیلان، 27 مهرماه، صص 13-2.
مرکز تحقیقات ابریشم کشور. (1397). جمعیت نوغانداران فعال استان، رشت: اداره کل نوغانداری استان گیلان. قابل دسترس در آدرس اینترنتی:  <http://abrisham.areeo.ac.ir > 
عابدی پریجایی، ع.، معتمد، م. ک.، شعبانعلی فمی، ح.، و کاوسی کلاشمی، م. (1395). برآورد ارزش اقتصادی نهاده­ های پرورش کرم ابریشم در استان مازندران. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-47، شماره 4، صص 886- 879.
عابدی پریجایی، ع.، معتمد، م. ک.، و کاوسی کلاشمی، م. (1393). نقش پرورش کرم ابریشم در اشتغال­ زایی. دومین همایش بین ­المللی توسعه روستایی، انجمن توسعه روستایی ایران و دانشگاه تربت‌حیدریه، مشهد، 21 اسفندماه، صص 275-265.
عابدی پریجایی، ع.، معتمد، م. ک.، کاوسی کلاشمی، م.، و شعبانعلی فمی، ح. (1396). بررسی کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی نوغانداران استان مازندران. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 25، شماره 99، صص 101-79.
علیزاده، ن.، و صدیقی، ح. (1392). پردازش و تحلیل داده­ ها در روش جامعه­ سنجی با استفاده از نرم ­افزار Ucinet6. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران.
قربانی، م.، آذرنیوند، ح.، مهرابی، ع. ا.، باستانی، س.، جعفری، م.، و نایبی، ه. (1391). تحلیل شبکه­ ی اجتماعی: رویکردی نوین در سیاست­ گذاری و برنامه­ ریزی مدیریت مشارکتی منابع طبیعی. نشریه­  مرتع و آبخیزداری، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 65، شماره 4، صص 568- 553.
قربانی، م.، رحیمی بالکانلو، خ.، جعفری، م.، و طویلی، ع. (1394 الف). تحلیل سرمایه­ ی اجتماعی شبکه­ ی بهره­ برداران در راستای مدیریت مشارکتی انطباقی مرتع. نشریه علمی و پژوهشی مرتع، دوره 9، شماره 1، صص 105-91.  
قربانی، م.، سالاری، ف.، سعیدی گرغانی، ح. ر.، و سنایی، ا. (1394 ب). تحلیل پیوندهای اعتماد و مشارکت اجتماعی در شبکه­ ی بهره­ برداران در راستای مدیریت مشارکتی مراتع ( منطقه مورد مطالعه: منطقه گرگو- استان کهگیلویه و بویر احمد). نشریه علمی و پژوهشی مرتع، دوره 9، شماره 2، صص 194-181.  
قربانی پیرعلیدهی، ف. (1396). طراحی الگوی ترویج آبزی ­پروری پایدار در استان گیلان. پایان ­نامه دکتری رشته ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه.
قزل سفلی، م. (1392). بررسی موردی علل افول جایگاه ابریشم در ایران. مجله نساجی امروز، شماره 132، صص 64-61.   
قلی­فر، ا.، عباسی، ع.، پزشکی ­راد، غ. ر.، صالحی، ح.، و رضایی، ع. (1397). تحلیل شبکه­ ی تبادل اطلاعات و تعاملات در بین کنشگران فعال مدیریت فعالیت­ های آبزی ­پروری در حوضه­ ی سد البرز استان مازندران. نشریه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 14، شماره 1، صص 265-249.
قنبرپور، س و معتمد، م. ک. (1393). نقش آموزش در توانمندسازی اقتصادی اجتماعی زنان نوغاندار روستایی. اولین همایش ملی کشاورزی، محیط‌ زیست و امنیت غذایی، جیرفت، 12 اسفند، قابل دسترس در آدرس اینترنتی: <http://civilica.com/doc/375149 <. 
کارستان. (1394). آشنایی با پرورش کرم ابریشم یک کسب و کار خانوادگی، ضمیمه نشریه بازار کار، شماره 193، قابل دسترسی در آدرس اینترنتی: <www.bazarekar.ir<.
کاوسی کلاشمی، م .، حسینی مقدم، س. ح.، فرزانه، م.، و راهی، م. ر. (1397). عوامل اثرگذار بر مشارکت نوغانداران استان گیلان در توسعه زنجیره ارزش محصولات نوغانداری. نشریه تحقیقات تولید دامی، سال 7، شماره 3، صص 99-89.
کریمی گوغری، ح.، رضایی مقدم، ک.، زمانی، غ. ح.، حیاتی، د.، و رضایی، ع. (1396). واکاوی شبکه­ ی نهادی ترویج و آموزش کشاورزی استان کرمان: کاربرد تحلیل شبکه­ ی اجتماعی. نشریه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 13، شماره 2، صص 151-131.
محمدپور، ا. (1398). فراروش (بنیان­ های فلسفی و علمی روش تحقیق ترکیبی در علوم اجتماعی و رفتاری). قم: انتشارات لوگوس.
 
Ahsan, M. M. (2000). Sericulture status and technologies for cold and temperate condition in India. Souvenir of National Conference on Strategies for Sericulture Research and Development. Central Sericulture Research & Training Institute, Mysore, 16-18 November, 41-46.
Bartlett, J. E., Kotrlik, J. W., and Higgins, C. C. (2001). Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research. Learning and Performance Journal, 19, 43-50. 
Bodin, Ö., and Crona, B. I., (2009). The role of social networks in natural resource governance: What relational patterns make a difference? Global Environmental Change, 19(4), 366-374.
Chandrappa, D., Ramakrishna, N., and Sannappa, B. (2013). Self employment in sericulture through cooperative Chawki rearing centers- an economic analysis. International Journal of Advanced Biological Research, 3 (1), 128-130.
Cunha, F. J. A. P ., Ribeiro, N. M., Monteiro, R. L. S., and Pereira, H. B. B. (2016). Social network analysis as a strategy for monitoring the dissemination of information between hospitals. Trans Informacao, 28(3), 309-322.
Folke, C., Hahn, T., Olsson, P., and Norberg, J. (2005). Adoptive governance of social- ecological system. Annual Review of Environment and Resources, 30(3), 441-473.
Kakoti, R. K. (2012). Sericulture as well as ericulture as a source of employment and income. IJCAES Special Issue on Basic, Applied and Social Sciences, 2, 370-372.
Moraa, H., Otieno, A., and Salim, A. (2012). Water governance in Kenya: Ensuring accessibility, service delivery and citizen participation. In Pretty, J., and Ward, H. 2001 (Eds). Social capital and the environment. World Development, 29 (2), 209-227
Shukla, R. (2012). Economics of ranfed sericulture a study in the district of udaipur in Rajasthan, India. Bangladesh Journal of Agricultural Resoures, 37(1), 49-54.