بررسی عوامل مؤثر بر فقر اقتصادی زنان سرپرست خانوار روستایی (مورد مطالعه شهرستان کرمانشاه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی، گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

2 دانشیار گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

3 استادیار گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

4 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر فقر اقتصادی زنان سرپرست خانوار روستایی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق را زنان روستایی سرپرست خانوار عضو کمیته امداد و بهزیستی شهرستان کرمانشاه تشکیل داد. به منظور گردآوری داده­ ها از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای دارا بودن مهارت در یک شغل، وضعیت مالی خانواده پدری، نداشتن سرمایه اولیه، میزان آشنایی با بازار کار و تعداد افراد تحصیل‌کرده بیکار در خانواده بیشترین تأثیر را بر میزان فقر اقتصادی زنان سرپرست خانوار روستایی دارند. به‌ طور کلی می‌توان بیان کرد که تقریبا نیمی از زنان سرپرست خانوار مورد مطالعه خانه‌دار بوده اند و هیچ شغل و منبع درآمد مشخصی نداشته­ اند، بنابراین پیشنهاد می­گردد مسئولین و متولیان امر، زمینه ایجاد مشاغل خانگی و مشاغلی که نیاز به مهارت چندانی ندارد را برای آنان فراهم نمایند و همچنین شرایطی فراهم شود که این زنان بتوانند هم‌زمان با کار به مسئولیت‌های خانه هم رسیدگی کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Influencing Economic Poverty of Rural Female-headed Households (The Case of Kermanshah County)

نویسندگان [English]

  • Sajedeh Mashayekhi 1
  • Homayoon Moradnezhadi 2
  • Samireh Saymohammadi 3
  • Aliasghar Mirakzadeh 4
1 M.Sc of Rural Development, Department of Entrepreneurship and Rural Development, Ilam University, Ilam, Iran
2 Associate professor, Department of Entrepreneurship and Rural Development, Ilam University, Ilam, Iran
3 Assistant professor, Department of Entrepreneurship and Rural Development, Ilam University, Ilam, Iran
4 Assistant professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the factors influencing economic poverty of rural female-headed households. The statistical population of this study were consisted those rural female-headed households who were under support of Assistance Committee and Well-being Organization of Kermanshah County. Data were collected by a researcher-made questionnaire. The results of regression analysis showed that the variables of having skills in a job, financial status of the paternal family, lack of initial capital, level of familiarity with the labor market and the presence of educated unemployed in the household have the greatest effect on the economic poverty of rural female-headed households. In general, it can be argued that almost half of the female headed households are housewives and do not have any jobs or sources of income. Therefore, it is recommended that the authorities and custodians provide the room for creating home-based jobs and jobs that do not require much skills, and also provide conditions for these women to be able to take care of household responsibilities while working.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic poverty
  • Gender poverty
  • Women poverty
  • Female-headed household
  • Rural women

مراجع

اکبری ترکمانی، ن.، قاسمی، و.، و آقا بابایی، ا. (1397). توانمندسازی زنان سرپرست خانوار از منطقه 5 شهر اصفهان با تأکید بر مؤلفه اشتغال. فصلنامه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، دوره 16، شماره3، صص 36-7.
امینی، ع.، و طاهری، ع. ح. (1395). تحلیلی بر نقش­ پذیری زنان روستایی در فعالیت ­های اقتصادی و عوامل مؤثر بر آن: مورد مطالعه مناطق روستایی بخش سیمکان در شهرستان جهرم. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 12، شماره2، صص 51- 37.
بختیاری، ا.، و محبی، ف. (1385). حکومت و زنان سرپرست خانوار. مجله شورای فرهنگی اجتماعی، شماره 34، صص 110-67.
براتی، م. ع.، و ابراهیمی سالاری، ت. (1397). عوامل مؤثر بر فقر در خانوارهای دارای سرپرست زن در ایران. فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 18، شماره 68، صص 85-43.
پیری، ص. (1390). مسئله‌شناسی فقر از دیدگاه زنان و دختران روستایی. فصلنامه زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان). دوره 9، شماره 2، صص161-143.
دادورخانی، ف.، سلیمانی، م.، فرهادی، ص.، و زارع، ز (1390). حکمرانی خوب راهبردی برای کاهش فقر روستایی. فصلنامه علمی پژوهشی نگرش نو در جغرافیای انسانی، سال 2 شماره 4، صص 120-103.
راغفر، ح.، و سلیمانی، م. (1395). توانمندسازی و فقرزدایی از زنان همسر فوت شده و زنان مطلقه شهرستان سلسله. فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 14 شماره 1، صص 61-51.
سازمان بهزیستی استان کرمانشاه. (1396). گزارش عملکرد اداره کل بهزیستی استان کرمانشاه. قابل دسترس در آدرس اینترنتی: <<https://www.behzisti.ir/service/province/kermanshah
سعدی، ح. (1392). نقش کسب ‌و کارهای کوچک در تأمین نیازهای اساسی زنان سرپرست خانوار روستایی استان همدان. فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 44، شماره 2، صص 282-271.
شالچی، س.، و عظیمی، م. (1398). مطالعه زنانه شدن فقر در ایران. پژوهشنامه زنان، سال 10، شماره 2، صص 142-113.
غفاری، م. (1382). نقش زنان خانه‌دار در فرصت‌ها و چالش‌ها، مجله مطالعات زنان، شماره 5،صفحه 168.
فرضی ­زاده، ز.، و حقی، س. (1399). مردم شناسی فقر زنان سرپرست خانوار شهر اراک. نامه انسان ­شناسی، سال 16، شماره 29، صص 221-193.
فطرس، م. ح.، و قدسی، س. (1397). فقر چند بعدی زنان و مردان سرپرست خانوار در مناطق شهری و روستایی ایران با استفاده از روش آلکایر و فوستر. فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 18، شماره 67، صص 227-185. 
قلی­ زاده گرجان، م.، اریک، ب.، و علایی، م. (1392). بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر توانمندسازی زنان سرپرست خانوار. همایش علمی رفتارهای حمایت‌گرانه در عصر جهانی‌شدن، دوره 11، شماره 40، صص 62-29.
قنبری، ی.، و انصاری، ر. (1393). شنایی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی مطالعه موردی: شهرستان رستم. مجله پژوهشی و برنامه‌ریزی روستایی، سال 4، شماره 3، صص 10-1.
قوامی، ه. (1383). بررسی مقایسه‌ای زنان سرپرست خانوار خود اشتغال و زنان سرپرست خانوار دستمزد و حقوق‌بگیر در نقاط شهری ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، سال 17، شماره 72، صص 257-227.
کرمانی، م.، مظلوم خراسانی، م.، و بهروان، ح. (1392). عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان سرپرست خانوار مورد مطالعه: زنان شاغل در مراکز کوثر شهرداری تهران سال 1391. مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره 14، شماره 3، صص 116-148.
کلانتری، خ. (1389). پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی و اقتصادی. تهران: انتشارات شریف.
کمیته امداد امام خمینی استان کرمانشاه. (1396). گزارش عملکرد کمیته امداد امام خمینی (ره) استان کرمانشاه در سال 1396. قابل دسترس در آدرس اینترنتی: https://kermanshah.emdad.ir>>
محمدی، ی.، عواطفی اکمل، ف.، ضمیری آراسته، م.، و رحیمیان، م. (1398). تحلیل عوامل درونی و بیرونی مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی دریافت­ کننده اعتبارات خرد (مورد مطالعه: استان­ های کرمانشاه و همدان). مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 15، شماره 2، صص 79-65.
محمدپور، ا.، و علیزاده، م. (1390). زنان و فرهنگ فقر؛ مطالعه کیفی فرهنگ فقر در میان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی ساری. مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال 8، شماره 1، صص 197-165.
مرکز آمار ایران. (1395). چکیده نتایج طرح آمار‏گیری نیروی کار در سال 1395. قابل دسترسی در آدرس اینترنتی:
<https://www.amar.org.ir>
منفرد، ن. (1392). عوامل مؤثر بر میزان آگاهی زنان روستایی از وضعیت و حقوق فردی- خانوادگی، فرهنگی- اجتماعی، و اقتصادی خود( مورد مطالعه: شهرستان دشتستان). مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 9، شماره 1، صص 82- 67.
موسوی، م. ح.، و آذری بنی، ب. (1395). اندازه­ گیری بین نسلی تله فقر در میان نسل سنی زنان سرپرست خانوار. فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، سال 7، شماره 2، صص 154-135.
مؤمنی‌زاده، ن. (1393). تحلیل مقایسه‌ای در خصوص زنان سرپرست خانوار. مجله اقتصادی، شماره 3 و 4، صص 120- 95.
 
Bastos, A., Casaca, S., Nunes, F., and Pereirnha, J. (2009). Woman and poverty: A gender– sensitive approach. Journal of Behavioral and Experimental Economics (formerly The Journal of Socio-Economics), 38(5), 764-778.
Ballantyne, C. (2003). Measuring quality units: Considerations in choosing mandatory questions. Paper presented at the Evaluations and Assessment Conference: A Commitment to Quality, University of South Australia. 24– 25 November, Adelaide.
Bushra, A., and Nasra, W. (2015), Assessing the socio- economic determinants of women empowerment in Pakistan. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 177, 3-8.
Chia, L., Albert, E., and Rocio, T. (2017). Female- headed households and living conditions in Latin America centre d’ studies demographics,  Bellaterra (Barcelona). Spain World Development, 90, 311-328.
Cook, C., Heath, F., and Thompson, R. L. (2000). A meta-analysis of response rates in web or internet-based surveys. Educational and Psychological Measurement, 60(6), 821-836.
Gaspart, F., Thomas, A. (2012). Does poverty trap rural Malagasy households?. University catholique de Louvain. World Development, 67, 490-505. Available at: <https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2014.11.012>
Geric, A. (2013). A Transformation stand- alone goal on achieving gender equality, women’s rights and women’s empowerment: Imperatives and key components, UN women.
Lekobane, Kh. R., and Seleka, T. (2017). Determinants of household welfare and poverty in Botswana. Journal of Poverty, 21(1), 42-60.
Makame, I. H., and Mzee, S. S. (2014). Determinants of poverty on household characteristics in Zanzibar: A logistic regression model. Developing Country Studies, 4(20), 188-195
Nair, C. S., Wayland, C., and Soediro, S. (2005). Evaluating the student experience: A leap into the future. Paper presented at the 2005 Australasian Evaluations Forum: University Learning and Teaching: Evaluating and Enhancing the Experience, UNSW, 28–29 November, Sydney.
Ozawa, M. N., Lee, Y., and Wang, K.Y.  (2011). Economic conditions of female– headed households in Taiwan in comparison with the United States and Sweden. Journal of Comparative Social Welfare, 27(1), 63-74. 
Skarlatos, K. (2004). Microfinance and women’s empowerment: Bridging the gap, redesigning the future. Wisconsin coordinating council on Nicaragua، working paper series No l. available at: <https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.545.4108&rep=rep1&type=pdf>
علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران
دوره 17، شماره 1
خرداد 1400
صفحه 119-132

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار